Contant geld
Contant, cash of chartaal geld zijn de eurobankbiljetten en -munten in uw portemonnee. De Nederlandsche Bank (DNB) zorgt ervoor dat u schone, onbeschadigde en échte biljetten en munten heeft. Zo geven we nieuwe biljetten uit en controleren we de gebruikte biljetten zodat u met een vertrouwd gevoel kunt betalen. Verder is DNB nauw betrokken bij het ontwerp van nieuwe biljetten.
Ontwerp van eurobankbiljetten en -munten
De chartale euro bestaat uit zeven bankbiljetten en acht euromunten. De biljetten ontwikkelen we samen met de Europese Centrale Bank (ECB) en andere centrale banken van het eurogebied. Zo hebben we biljetten van 5, 10, 20, 50, 100, 200 en 500 euro. Elk biljet heeft een andere grootte, kleur en ontwerp. De Europese Commissie en eurolanden ontwerpen samen de euromunten. Van de munten hebben we 1, 2, 5, 10, 20, 50 eurocent en 1 en 2 euro. Elke munt heeft een gemeenschappelijke Europese én een nationale kant. Op de nationale kant van Nederlandse euromunten staat een afbeelding van koningin Beatrix of koning Willem-Alexander.
Productie van nieuwe biljetten
Eurobankbiljetten zijn hoogwaardige, high-tech producten om vervalsing tegen te gaan. Bankbiljetten worden geproduceerd van katoen waardoor ze een stuk steviger zijn dan gewoon papier. DNB gebruikt voor biljetten alleen duurzaam katoen. Daarvan worden eerst vellen gemaakt waarin het watermerk, de veiligheidsdraad en folie zijn aangebracht. Als de vellen klaar zijn, begint het drukproces met verschillende druktechnieken en inktsoorten. Daarna worden de vellen versneden tot biljetten en aan de centrale banken geleverd. Door ze aan de banken te verkopen komen de bankbiljetten vervolgens in omloop. Daarnaast worden munten geslagen. Munthuizen zoals de Koninklijke Nederlandse Munt doen dat.
Controle van contant geld
Gebruikte bankbiljetten komen regelmatig terug naar DNB voor controle. Met sorteermachines checken we of deze biljetten schoon, onbeschadigd en echt zijn. De afgekeurde biljetten worden direct versnipperd en de valse exemplaren gaan voor verder onderzoek naar het Nationaal Analyse Centrum bij DNB. De goede biljetten geven we weer uit. Zo zorgen we ervoor dat de kwaliteit van de biljetten hoog blijft. Ook munten komen terug bij DNB en geven we vervolgens weer uit.
Heeft u een beschadigd biljet of munt? Dan kunt u onder bepaalde voorwaarden een vergoeding aanvragen.
Gecontroleerd geld uit de geldautomaat
Ook banken en andere geldverwerkers controleren bankbiljetten die zij ontvangen van hun klanten. Daarvoor gebruiken zij speciale sorteermachines die jaarlijks door één van de centrale banken van het eurogebied worden getest. Deze partijen moeten voldoen aan de regels van de ECB. Hierdoor is elk eurobankbiljet dat u uit de geldautomaat haalt eerst zorgvuldig gecontroleerd.
Strijd tegen vals geld
Eurobiljetten zijn dankzij de echtheidskenmerken goed beschermd tegen namaak. Denk aan het watermerk en hologram. Daardoor is de kans dat u een vals biljet tegenkomt erg klein: 2 op elke 100.000 biljetten die DNB en het Nederlands bankwezen jaarlijks controleren op echtheid. In 2019 zijn in Nederland in totaal 38.900 valse eurobankbiljetten onderschept. We analyseren de vervalsing en registreren die in ons Nationaal Analyse Centrum. Hetzelfde geldt voor de munten. We delen deze informatie met de politie en Europol om de productie en uitgifte van vals geld te bestrijden.
Vals geld? Check het!
U kunt zelf checken of een biljet echt of vals is. Controleer het watermerk en hologram bijvoorbeeld eenvoudig met de ‘voel-kijk-kantel’-methode.
Om het checken nog makkelijker te maken, kunnen winkeliers gebruik maken van detectieapparaten.
Wat moet ik doen als ik vals geld heb?
Vermoedt u dat geld vals is? Neem het dan niet aan. Als dat al gebeurd is, geef het dan in ieder geval niet uit, want dat is strafbaar. U kunt naar de politie als u nog weet waar u het gekregen heeft. Weet u dat niet? Neem dan contact op met uw bank. Voor het inleveren kunt u ook terecht bij DNB, maar maak eerst een afspraak en vul het formulier in. Als later blijkt dat het geld toch niet vals is, krijgt u de tegenwaarde natuurlijk terug.
De contant geld strategie van het Eurosysteem
Eurobankbiljetten en -munten zijn het enige wettige betaalmiddel in het eurogebied en contant geld is de enige vorm van overheidsgeld die rechtstreeks toegankelijk is voor alle burgers. Hierdoor worden autonomie, privacy en sociale inclusie gewaarborgd. De ECB en de nationale centrale banken - ook bekend als het Eurosysteem - hebben een fundamentele verantwoordelijkheid om te zorgen voor een vlotte levering van bankbiljetten en om het gebruik van contant geld bij betalingen door burgers en bedrijven te vergemakkelijken.
Lees meer over de cashstrategie van het Eurosysteem op de website van de ECB.