Nederlandse institutionele beleggers zoals pensioenfondsen, beleggingsfondsen en verzekeraars hielden het afgelopen jaar hun beleggingen in risicovolle obligaties ongeveer gelijk. Dat is een trendbreuk met de voorgaande jaren: sinds 2019 breidden grote beleggers het aantal zogeheten high yield-obligaties in hun beleggingsportefeuille juist uit.
© iStock
High yield-obligaties zijn interessant voor beleggers omdat deze vanwege het relatief hogere risico ook meer rendement opleveren (zie box). Doordat de laatste jaren de rente op obligaties bijzonder laag was, loonde het voor institutionele beleggers om meer te investeren in high yield-obligaties. Sinds de recente rentestijgingen ontvangen beleggers echter ook een steeds hogere rente op minder risicovolle investment grade-obligaties.
Institutionele beleggers hielden eind september 2023 voor € 68 miljard aan high yield-obligaties aan, ongeveer 10% van de totale obligatieportefeuille. Een jaar geleden lag dat bedrag op € 71 miljard. Aan- en verkopen waren nagenoeg in balans, waardoor de afname kan worden toegeschreven aan prijs- en wisselkoersmutaties.
Voor beleggingsfondsen bestaat ruim 16% (€ 14 miljard) van hun obligatieportefeuille uit high yield-obligaties. Voor pensioenfondsen is dat ruim 10% (€ 51 miljard) en voor verzekeraars een kleine 3% (€ 3 miljard).
Pensioenfondsen hebben ook indirecte beleggingen in high yield-obligaties via beleggingsinstellingen. Deze beleggingen namen medio 2022 flink af, doordat pensioenfondsen hun participaties in high yield-beleggingsfondsen afbouwden en in eigen beheer namen. Omdat de directe beleggingsportefeuilles van pensioenfondsen een stuk groter zijn, had dit procentueel een flink kleiner effect op het high yield-obligatiebezit van pensioenfondsen.
Kredietbeoordelaars, waarvan Moody’s, S&P en Fitch verreweg de grootste zijn, beoordelen de kredietwaardigheid van individuele obligaties en de overheden of bedrijven die deze uitgeven. De kredietbeoordelingen zeggen iets over de kans dat bedrijven of overheden niet aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen. Daarnaast wordt ook rekening gehouden met het verwachte verlies dat de schuldeiser zal moeten incasseren indien de uitgever van de schuld in gebreke raakt.
De kredietbeoordeling wordt gegeven in de vorm van een soort rapportcijfer en deze worden door veel marktpartijen gebruikt voor hun investeringsbeslissingen. ‘AAA’ is de hoogst mogelijke kredietwaardering, in tegenstelling tot de laagste waardering ‘D’ die erop wijst dat de uitgever in gebreke is. Er is dan niet voldaan aan één of meerdere betalingsverplichtingen. Eerder gegeven beoordelingen kunnen (periodiek) worden bevestigd of worden aangepast naar gelang de kredietwaardigheid van een bedrijf of overheid gelijk blijft of verandert.
Beoordelingen van BBB- of hoger worden ook wel ‘investment grade’ genoemd, terwijl een BB+ of lager ‘high-yield’ is. Aangezien er bij de laatste categorie een groter risico is op wanbetaling is, eisen de investeerders een hogere rente ter compensatie.
Van de high yield-obligaties in de portefeuille van Nederlandse institutionele beleggers is twee derde (€ 46 miljard) uitgegeven door bedrijven.
Binnen deze categorie zijn voornamelijk bedrijven uit de Verenigde Staten geliefd onder Nederlandse investeerders. Institutionele beleggers belegden per eind september bijna € 21 miljard aan obligaties in deze bedrijven, zoals Ford, American Airlines, KFC en Uber. Europese bedrijven buiten Nederland volgden met € 12 miljard. Nederlandse high yield-bedrijfsobligaties zijn ten slotte goed voor ruim € 3 miljard.
Institutionele beleggers houden ook voor € 22 miljard aan high yield-overheidsobligaties aan, waarbij vooral wordt geïnvesteerd in de BRICS-landen Brazilië en Zuid-Afrika. Beleggingen in deze BRICS-landen zijn goed voor € 11 miljard. De staatsobligaties van de BRICS-landen India en China worden beschouwd als het investment grade.
Sinds september 2022 werd 15% (€ 10 miljard) van de door institutionele beleggers aangehouden high-yield obligaties bijgesteld naar een hogere kredietbeoordeling. Daartegenover stond dat 11% (€ 8 miljard) aan high yield-obligaties werd afgewaardeerd naar een lagere kredietbeoordeling.
Bij een afwaardering van de kredietbeoordeling wordt een obligatie doorgaans minder waard, waardoor de beleggingsportefeuille van een belegger in waarde daalt. Bij een herwaardering naar een hogere kredietbeoordeling gebeurt het tegenovergestelde: de obligatie wordt dan juist meer waard waardoor de waarde van de beleggingsportefeuille stijgt.
Meer informatie
DNB ontvangt vanuit de sector veel vragen over de wettelijke vereisten rondom de derisking van het risicoprofiel voorafgaand aan het moment van invaren. Ter verduidelijking van de geldende wettelijke vereisten heeft DNB een Q&A gepubliceerd.
Lees meer TRANSITIENIEUWS - Aandachtspunten bij derisking voorafgaand aan invaren
DNB heeft een Q&A gepubliceerd over de voorwaarden waaronder een pensioenfonds een operationele reserve mag vormen bij invaren.
Lees meer TRANSITIENIEUWS – Nieuwe Q&A over operationele reserve bij invaren
De Nederlandsche Bank gaat ervan uit dat pensioenfondsen die van plan zijn volledig in te varen, vallen onder de uitzondering op de verplichting van een jaarlijkse haalbaarheidstoets in 2024. Hierover heeft DNB een factsheet gepubliceerd op de website.
Lees meer TRANSITIENIEUWS - Nieuwe factsheet over uitzondering verplichte jaarlijkse haalbaarheidstoets in 2024
De Nederlandsche Bank heeft "Integriteitstoezicht in Beeld 2024-2025" (IIB) gepubliceerd. Met deze nieuwe, jaarlijkse publicatie delen wij onze bevindingen en inzichten uit het integriteitstoezicht.
Lees meer Nieuw rapport over het integriteitstoezicht: Integriteitstoezicht in Beeld
