Divisiedirecteur Willemieke van Gorkum schetste het belang en de internationale achtergrond van het thema. Zij benadrukte dat banken hun inzet om de mitigatie van fiscale integriteitrisico’s te verankeren in hun risk framework moeten versnellen.
Vervolgens gingen toezichthouders in op de noodzaak van een heldere integrity risk appetite ten aanzien van fiscale integriteitrisico’s en van concrete risicoscenario’s in de systematische integriteitrisicoanalyse (SIRA). Tot slot besteedden zij aan de hand van praktijkvoorbeelden en vragen van deelnemers aandacht aan de beoordeling van fiscale integriteitrisico’s bij de uitvoering van het cliëntenonderzoek. De vragen van de deelnemers die DNB tijdens de webcast niet kon beantwoorden zijn toegelicht in dit overzicht met ‘veel gestelde vragen over fiscale integriteitrisico’s’ dat u hieronder kunt downloaden.
Achtergrond
Op basis van data-analyse door DNB is gebleken dat veel banken in Nederland bloot staan aan substantiële fiscale integriteitrisico’s door de dienstverlening aan hun klanten. Dit geldt zeker voor banken die private banking en corporate banking diensten verlenen. In 2019 en 2020 heeft DNB bij zes banken onderzoek uitgevoerd naar de beheersing van deze risico’s.
Daaruit is gebleken dat deze banken op onderdelen nog onvoldoende het risico beheersen om betrokken te raken bij belastingontduiking en agressieve belastingplanning. Hierbij is het volgende beeld naar voren gekomen:
- De onderzochte banken hebben fiscale integriteitrisico’s in de SIRA vaak niet uitgewerkt in concrete risicoscenario’s. Ook hebben zij in het kader van hun integrity risk appetite vaak onvoldoende concreet bepaald welke soort fiscale structuren en risico’s voor hen al dan niet acceptabel zijn.
- Op cliëntniveau zijn de verkregen kennis van complexe structuren en mogelijke fiscale motieven van de zakelijke relatie vaak onvoldoende vastgelegd. Ook worden fiscale integriteitrisico’s in de clientendossiers vaak met onvoldoende diepgang geanalyseerd.
- Tot slot heeft DNB vastgesteld dat banken bij complexe structuren een scherper oog kunnen ontwikkelen voor de fiscale transparantie van de ultimate benefial owner (UBO) en dat de monitoring van betalingen van en naar offshore jurisdicties kan worden verbeterd.
Hoewel de banken hun medewerkers trainen in het herkennen van fiscale integriteitrisico’s, kunnen kennis en bewustzijn op dit gebied vooral bij de verantwoordelijke relatiemanagers, worden verbeterd.
Follow-up
Naar aanleiding van de onderzoeksbevindingen hebben alle onderzochte banken hersteltrajecten ingezet. DNB zal in haar doorlopende integriteitstoezicht nauwlettend de realisatie van het benodigde herstel monitoren. In een enkel geval heeft DNB handhavend opgetreden vanwege de ernst van de overtredingen.
DNB verwacht dat het beheersen van fiscale integriteitrisico’s bij alle banken prominent op de bestuursagenda staat en dat zij expliciet invulling geven aan de beheersing van dit type risico. Dit vraagt van banken dat zij zelf gedegen onderzoek doen naar fiscale integriteitrisico’s bij hun cliënten en daarmee de risico’s beperken dat zij betrokken raken bij het faciliteren van belastingontduiking en witwassen. Maar dit vraagt ook dat banken helder krijgen welke risico’s van belastingontwijking door hun cliënten zij kunnen en willen accepteren (als onderdeel van de vastgestelde en geïmplementeerde risk appetite) en hoe zij ongewenste risico’s in hun cliëntenportefeuille op effectieve wijze kunnen mitigeren.
