Deze conclusie wijkt af van de resultaten van eerder onderzoek. Vaak wordt verondersteld dat regulering en toezicht het gedrag van alle banken in dezelfde mate beïnvloedt. Het tegendeel blijkt uit dit onderzoek: de effectiviteit van toezicht en regulering neemt toe naarmate banken risicovoller zijn. Dat wil zeggen: de significantie van de maatstaven van regulering en toezicht op kapitaal- en activarisico en liquiditeits- en marktrisico is het grootst bij de meest risicovolle banken. Ook blijkt niet elke maatstaf even belangrijk te zijn.
De bevoegdheid van de uitvoerder van het depositogarantiestelsel is bijvoorbeeld niet significant. Maar de bevoegdheden van de toezichthouder zijn significant voor beide soorten risico’s. Niet elke maatstaf vaan regulering en toezicht heeft invloed op beide vormen van bankrisico. Zo verminderen kapitaaleisen het kapitaal- en activarisico, maar hebben ze geen invloed op liquiditeits- en marktrisico. Al met al hebben de maatstaven voor kapitaaleisen en de bevoegdheden van de toezichthouder het sterkste effect op het risicogedrag van banken.
Meten van bankrisico
De meeste onderzoekers gebruiken één indicator om bankrisico te meten, bijvoorbeeld het aandeel van slechte leningen in de portefeuille. In het DNB-onderzoek zijn daarentegen 25 indicatoren gehanteerd, gebruik makend van de gegevens van 219 banken uit OESO-landen over de jaren 2002-2008. De indicatoren zijn via factoranalyse gebundeld tot twee hoofdcategorieën: kapitaal- en activarisico ('capital & asset risk') en onderzoek('liquidity & market risk'). Een indicator die belangrijk bijdraagt aan de eerste maatstaf is de kapitaalratio van banken (het aanwezige kapitaal ten opzichte van de totale activa), terwijl de liquiditeitsratio (de hoeveelheid liquide middelen ten opzichte van de totale activa) belangrijk bijdraagt aan de tweede maatstaf. Beide maatstaven meten een verschillende dimensie van bankrisico. In de onderzoeksperiode zijn beide soorten risico’s toegenomen over de gehele linie (zie figuur); de mate waarin verschilt echter sterk per bank.
