DNB stelt van oudsher de betalingsbalans van Nederland op in nauwe samenwerking met het CBS. De betalingsbalans geeft een overzicht van alle transacties van Nederland met het buitenland in een periode, en daarmee een beeld van ons economisch reilen en zeilen. De betalingsbalans bestaat uit drie delen: de lopende rekening, de kapitaalrekening en de financiële rekening.
Dit dashboard publiceert de ontwikkeling van het saldo op de verschillende rekeningen. De betalingsbalanscijfers worden opgesteld conform de zesde editie van de Balance of Payments and International Investment Position Manual van het IMF.
De betalingsbalans geeft een overzicht van alle transacties van Nederland met het buitenland in een bepaalde periode. Deze transacties tussen Nederlandse ingezetenen met niet-ingezetenen worden verdeeld over drie rekeningen: de lopende rekening, de kapitaalrekening en de financiële rekening. Deze worden hieronder nader toegelicht.
De lopende rekening omvat internationale handel in goederen en diensten en transacties in primaire en secundaire inkomens. Primaire inkomenstransacties zijn onder andere loon, rente en dividend. Secundaire inkomenstransacties zijn bijvoorbeeld pensioen- en verzekeringsuitkeringen, ontwikkelingshulp en persoonlijke geldoverdrachten.
Het saldo lopende rekening is het verschil tussen de ontvangsten uit het buitenland en de uitgaven aan het buitenland op de lopende rekening. Nederland kent al decennia een positief saldo op de lopende rekening, ook wel overschot genoemd. Dit is met name het gevolg van het structurele uitvoeroverschot van goederen en diensten.
Er is veel internationale aandacht voor het Nederlandse overschot op de lopende rekening aangezien deze structureel boven de 6%-norm ligt die is vastgesteld door de Europese Commissie als onderdeel van de zogenoemde Macroeconomic Imbalance Procedure. Deze norm heeft tot doel om potentiële macro-economische onevenwichtigheden in de eurozone, die een negatieve invloed kunnen uitoefenen op de economie van de EU of op de euro, in kaart te brengen.
De kapitaalrekening omvat kapitaaloverdrachten en de aan- en verkooptransacties in niet-geproduceerde niet-financiële activa. Tot de kapitaaloverdrachten behoren onder meer schenkingen van investeringsgoederen, schuldkwijtschelding, erfenissen en legaten. Tot niet-geproduceerde niet-financiële activa behoren bijvoorbeeld merkrechten en voetbaltransfers.
De piek in het saldo op de kapitaalrekening in het tweede kwartaal van 2022 is in belangrijke mate het gevolg van de verkoop van intellectuele eigendommen door een Nederlands bedrijfsonderdeel van een buitenlandse multinational aan een buitenlands onderdeel van diezelfde multinational. Niet eerder kwam het saldo op de kapitaalrekening in Nederland of in het gehele eurogebied in de buurt van dit bedrag.
De financiële rekening geeft een overzicht van de transacties in financiële activa en passiva, bijvoorbeeld aandelen, deposito’s en vastgoed. De financiële rekening wordt opgedeeld in vijf onderdelen:
Het inkomen uit buitenlandse directe investeringen in Nederland dat doorstroomt naar landen met een laag belastingtarief ligt sinds 2020 structureel lager dan voorheen, blijkt uit nieuwe cijfers van DNB. De inkomensstromen met andere landen bleven in dezelfde periode stabieler.
Lees meer Doorstroom naar belastingparadijzen structureel gedaald
Op 7 november was Klaas Knot te gast bij Room for Discussion, het interviewprogramma van studenten van de Universiteit van Amsterdam. Over de uitdagingen op het gebied van monetair beleid, economische groei, financiële stabiliteit en inflatiebestrijding.
Lees meer Klaas Knot te gast bij Room for Discussion (studenten UvA)
‘Gezien de toenemende cyberrisico's moeten we blijven werken aan het verkleinen van de kans op cyberaanvallen en tegelijkertijd onze weerbaarheid tegen de mogelijke gevolgen ervan vergroten.’, aldus Olaf Sleijpen op het IIF International Accounting and Reporting Forum.
Lees meer Risico's voor de financiële stabiliteit in het najaar van 2024
De toegenomen internationale spanningen kunnen een impact hebben op financiële instellingen. Dat zegt De Nederlandsche Bank vandaag bij de presentatie van haar toezichtvisie voor 2025-2028 en een studie naar de effecten van geopolitieke risico’s op financiële instellingen.
Lees meer Groeiende geopolitieke risico’s hebben impact op de financiële sector
