Verouderde browser

U gebruikt een verouderde browser. DNB.nl werkt het beste met:

Bekijk alle dashboards

Betalingsbalans

Lees voor

DNB stelt van oudsher de betalingsbalans van Nederland op in nauwe samenwerking met het CBS. De betalingsbalans geeft een overzicht van alle transacties van Nederland met het buitenland in een periode, en daarmee een beeld van ons economisch reilen en zeilen. De betalingsbalans bestaat uit drie delen: de lopende rekening, de kapitaalrekening en de financiële rekening.

Dit dashboard publiceert de ontwikkeling van het saldo op de verschillende rekeningen. De betalingsbalanscijfers worden opgesteld conform de zesde editie van de Balance of Payments and International Investment Position Manual van het IMF.

De betalingsbalans geeft een overzicht van alle transacties van Nederland met het buitenland in een bepaalde periode. Deze transacties tussen Nederlandse ingezetenen met niet-ingezetenen worden verdeeld over drie rekeningen: de lopende rekening, de kapitaalrekening en de financiële rekening. Deze worden hieronder nader toegelicht.

De lopende rekening

De lopende rekening omvat internationale handel in goederen en diensten en transacties in primaire en secundaire inkomens. Primaire inkomenstransacties zijn onder andere loon, rente en dividend. Secundaire inkomenstransacties zijn bijvoorbeeld pensioen- en verzekeringsuitkeringen, ontwikkelingshulp en persoonlijke geldoverdrachten.

Het saldo lopende rekening is het verschil tussen de ontvangsten uit het buitenland en de uitgaven aan het buitenland op de lopende rekening. Nederland kent al decennia een positief saldo op de lopende rekening, ook wel overschot genoemd. Dit is met name het gevolg van het structurele uitvoeroverschot van goederen en diensten.

Er is veel internationale aandacht voor het Nederlandse overschot op de lopende rekening aangezien deze structureel boven de 6%-norm ligt die is vastgesteld door de Europese Commissie als onderdeel van de zogenoemde Macroeconomic Imbalance Procedure. Deze norm heeft tot doel om potentiële macro-economische onevenwichtigheden in de eurozone, die een negatieve invloed kunnen uitoefenen op de economie van de EU of op de euro, in kaart te brengen.

De kapitaalrekening

De kapitaalrekening omvat kapitaaloverdrachten en de aan- en verkooptransacties in niet-geproduceerde niet-financiële activa. Tot de kapitaaloverdrachten behoren onder meer schenkingen van investeringsgoederen, schuldkwijtschelding, erfenissen en legaten. Tot niet-geproduceerde niet-financiële activa behoren bijvoorbeeld merkrechten en voetbaltransfers.

De piek in het saldo op de kapitaalrekening in het tweede kwartaal van 2022 is in belangrijke mate het gevolg van de verkoop van intellectuele eigendommen door een Nederlands bedrijfsonderdeel van een buitenlandse multinational aan een buitenlands onderdeel van diezelfde multinational. Niet eerder kwam het saldo op de kapitaalrekening in Nederland of in het gehele eurogebied in de buurt van dit bedrag.

De financiële rekening

De financiële rekening geeft een overzicht van de transacties in financiële activa en passiva, bijvoorbeeld aandelen, deposito’s en vastgoed. De financiële rekening wordt opgedeeld in vijf onderdelen:

  • Directe investeringen, grensoverschrijdende investeringen waarbij sprake is van een aanmerkelijk belang.
  • Effectentransacties, waaronder bijvoorbeeld schuldpapier en aandelentransacties.
  • Financiële derivaten
  • Officiële reserves, activa aangehouden door centrale banken voor uitvoering van hun monetaire taken en verantwoordelijkheden.
  • Overig financieel verkeer, resterende transacties die niet thuishoren in de overige categorieën. Hieronder vallen bijvoorbeeld leningen van en aan het IMF.

Ontdek gerelateerde artikelen

Bekijk alle dashboards

Interessante artikelen

DNB maakt gebruik van cookies

Om de gebruiksvriendelijkheid van onze website te optimaliseren, maken wij gebruik van cookies. 
Lees meer over de cookies die wij gebruiken en de gegevens die we daarmee verzamelen in onze cookie-policy.

Om de website goed te laten werken plaatst De Nederlandsche Bank (DNB) zogeheten functionele cookies en analytics cookies. Maatregelen zijn genomen teneinde zeker te stellen dat deze cookies geen of maar weinig gevolgen heeft voor de privacy van bezoekers.

Op sommige pagina's wordt content van externe websites ingesloten. Deze websites kunnen gebruik maken van eigen (tracking) cookies. Hiermee kunnen derde partijen bijvoorbeeld bezoekersstatistieken bijhouden, gepersonaliseerde content tonen en gerichte advertenties tonen. U kunt zowel bij uw eerste bezoek aan de website als op het moment dat u op een pagina met ingesloten content komt, uw keuze maken over het toestaan van deze optionele cookies.