De klimaatverandering heeft ingrijpende gevolgen. Voor mensen, bedrijven en onze economie. DNB verwacht dat financiële instellingen de klimaatrisico’s onderkennen en beheersen.
De heftige overstromingen in Limburg, de bosbranden in Zuid-Europa, de extreme hitte in Canada en de smeltende ijskappen: het hangt allemaal samen met de opwarming van de aarde. Dit heeft ingrijpende gevolgen voor de bewoners, bedrijven en infrastructuur in de getroffen gebieden. Het kan ook indirect schade berokkenen, bijvoorbeeld door een lagere productie of een verstoring in de distributie. De schade door de klimaatverandering is enorm. In alle opzichten. Ook financieel. Zo krijgen verzekeraars grote schadeclaims. Maar lang niet alles is te verzekeren. Het verlies is dan ook immens groot. Lees meer in dit rapport.
Dat alles raakt het financieel stelsel én de economie. En daarom raakt het ook het werk van DNB. In ons toezicht letten we scherp op de risico’s van de klimaatverandering én de energietransitie om de opwarming van de aarde te beperken. We vragen financiële instellingen daarop actie te ondernemen. Als centrale bank nemen we de klimaatverandering mee in ons monetaire beleid en onze adviezen aan de regering. En we willen de vergroening van het financiële systeem stimuleren. Dat doen we onder meer in het Platform voor Duurzame Financiering en het internationale Network for Greening the Financial System NGFS. Ook verduurzamen we onze eigen beleggingen en bedrijfsvoering.
De klimaatverandering brengt twee soorten risico’s mee voor financiële instellingen. Dat zijn fysieke risico’s en transitierisico’s.
Europese banken worden hard geraakt als we niets doen tegen de klimaatverandering, zo blijkt uit een klimaatstresstest van de ECB. Want dan stijgen de kosten van natuurrampen en extreem weer en daardoor kunnen sommige bedrijven hun leningen bij banken niet meer aflossen. Daarnaast kunnen banken door de energietransitie verlies lijden op leningen die ze hebben uitstaan bij CO2-intensieve bedrijven. Uit de ECB-test blijkt dat er 8% meer kans is dat de bedrijfsleningenportefeuille van een bank in gebreke blijft in 2050 in een broeikasscenario dan in het scenario van een ordelijke energietransitie. Portefeuilles die het kwetsbaarst zijn voor klimaatrisico's hebben zelfs 30% meer kans om in 2050 in gebreke te blijven. Lees meer over de ECB-klimaatstresstest.
Financiële instellingen moeten veilig en solide zijn én blijven. Dat is de inzet van ons toezicht. We letten scherp op de klimaatrisico’s omdat deze de financiële gezondheid van een instelling kunnen bedreigen. DNB verwacht dat financiële instellingen deze risico’s onderkennen en beheersen. De meeste instellingen nemen duurzaamheidsrisico’s nog onvoldoende mee in hun risicobeheer, zo blijkt uit een enquête onder 127 Nederlandse financiële instellingen. En ze vinden het lastig om deze risico’s te meten omdat er weinig consistente en betrouwbare gegevens zijn. Lees meer over dit onderzoek.
DNB verwacht dat financiële instellingen de klimaatrisico’s onderkennen en beheersen in al hun werk. Van bedrijfsstrategie tot risicobeheerkaders. We verwachten dat banken klimaatrisico’s meewegen in het kredietverleningsproces en deze risico’s in hun portefeuilles bewaken. Ook verwachten we dat instellingen het effect van klimaat- en milieufactoren op de actuele marktrisicoposities en toekomstige investeringen monitoren. Lees meer over onze verwachtingen voor banken voor de beheersing van klimaatrisico’s.
DNB verwacht dat de top van financiële instellingen kennis heeft van de risico’s van de klimaatverandering en de overgang naar een klimaatneutrale economie. Deze kennis is nodig bij het bepalen van de bedrijfsstrategie, de doelstellingen en het risicobeheerkader én voor een doeltreffend toezicht daarop. DNB beoordeelt alle kandidaat-bestuurders en commissarissen van financiële instellingen op geschiktheid en deskundigheid. In onze toetsingsgesprekken komen klimaat- en milieugerelateerde risico’s aan de orde. We vragen een kandidaat naar kennis en ervaring met deze risico’s en de relevante wetgeving. Lees meer over de toetsingen.
Bedrijven in de financiële sector kunnen bijdragen aan de energietransitie door duurzaam te investeren. Financiële instellingen hebben namelijk grote beleggingsportefeuilles ter waarde van soms miljarden euro’s. Als zij meer geld steken in bijvoorbeeld hernieuwbare energie en minder in CO2-intensieve sectoren, kunnen ze bijdragen aan een meer klimaatneutrale economie. Zo beleggen Nederlandse verzekeraars minder in fossiele brandstoffen. In 2019 belegden zij voor 17% in de drie meest vervuilende bedrijfstakken; dat was 24% in 2012. En onlangs heeft het grootse pensioenfonds ABP besloten niet langer te investeren in fossiele energie. Lees meer over onze onderzoeken en adviezen voor de financiering van de energietransitie.
DNB werkt aan een veilige financiële sector en houdt toezicht op financiële instellingen. We volgen op de voet alle ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op financiële instellingen. En we letten scherp op de risico’s om te voorkomen dat het ergens misgaat. Lees meer over ons toezicht.
Een overstroming kan ook de financiële sector fors raken. Onze experts David-Jan en Helga leggen uit hoe dit zit:
Het overgrote deel van de huiseigenaren kan een serieuze verduurzaming van de eigen woning financieren met spaargeld of een lening. Het gaat dan om een woningisolatie tot energielabel B en een warmtepomp.
Lees meer Bijna alle huiseigenaren kunnen verduurzaming eigen woning financieren met spaargeld of lening
Open een doorsnee jaarverslag en je leest er waarschijnlijk iets over klimaatverandering in. Geen wonder, want voor bedrijven en financiële instellingen kunnen een veranderend weerspatroon en de natuurrampen die daarmee samenhangen een reële bedreiging vormen.
Lees meer DNB geeft duurzaamheidsscorebord een klimaatbestendige update
Nederlandse banken lopen via hun leningen aan bedrijven risico op verliezen door kust- en rivieroverstromingen. Overstromingsmaatregelen zoals dijken en stormvloedkeringen mitigeren echter het grootste gedeelte van het risico, ook wanneer door klimaatverandering de overstromingsrisico's toenemen.
Lees meer Blootstelling banken aan overstromingsrisico’s via bedrijfsleningen beperkt
De markt voor Nederlandse groene securitisaties van woninghypotheken en voor groene gedekte obligaties is in 2023 ruim verdrievoudigd ten opzichte van 2022, zo blijkt uit cijfers van DNB. Daarmee wordt ingespeeld op de vraag van beleggers naar groene beleggingen.
Lees meer Sterke toename in groene securitisaties in 2023
