DNB publiceert aanpak voor toezicht op de beheersing van klimaat- en milieurisico’s

Beheersing klimaat- en milieurisico’s

Financiële instellingen zijn wettelijk verplicht om materiële risico’s, waaronder ESG-risico's zoals klimaat en milieu, te beheersen. Toch wijst eerder onderzoek uit dat instellingen deze risico’s nog beperkt hebben verankerd in hun kernprocessen. In deze Gids publiceert DNB aandachtspunten en ‘good practices’ voor de beheersing van klimaat- en milieurisico’s voor verzekeraars, pensioenfondsen, premiepensioeninstellingen, beleggingsondernemingen en -instellingen (bobi’s) en elektronischgeld- en betaalinstellingen (Noot 1). Daarmee komt DNB tegemoet aan de behoefte van de sector om concreet te maken hoe een goede beheersing van klimaat- en milieurisico’s eruit kan zien. De Gids geeft aandachtspunten voor het hele beheersingsproces van een financiële instelling: het bedrijfsmodel en de strategie, de governance, het risicobeheer en de informatievoorziening.

Consultatie met stakeholders

De Gids voor de beheersing van klimaat- en milieurisico’s is geconsulteerd met de financiële sector en andere stakeholders, zoals NGO’s. We hebben negen schriftelijke reacties ontvangen en gesprekken gevoerd met de Pensioenfederatie, het Verbond van Verzekeraars, de Verenigde Betaal Instellingen Nederland en een selectie van instellingen. Daaruit kwam het beeld naar voren dat de Gids nuttig en bruikbaar is voor de sector. Naar aanleiding van de consultatie is de Gids op enkele onderdelen aangepast. Zo wordt er in de eindversie van de Gids meer aandacht besteed aan biodiversiteitsverlies en de samenhang met klimaatrisico’s en is een ‘good practice’ toegevoegd om instellingen op weg te helpen die zich in de beginfase bevinden van de verankering van klimaat- en milieurisico’s in hun kernprocessen.

Risico’s door klimaatverandering en milieuaantasting

DNB gebruikt de aandachtspunten in deze Gids in haar toezicht op de beheersing van financiële en niet-financiële risico’s die voortvloeien uit klimaatverandering en milieuaantasting. Denk bijvoorbeeld aan meer frequente extreme weersomstandigheden, waardoor kapitaalvernietiging kan optreden, of de onvoorziene schadelast voor schadeverzekeraars kan toenemen. Ook kan door nieuw klimaat- en milieubeleid de marktwaarde van bepaalde beleggingen mogelijk dalen en zelfs ‘stranded assets’ tot gevolg hebben. De impact van financiële instellingen zelf op klimaat en milieu (de zogenoemde dubbele materialiteit) kan eveneens gepaard gaan met risico’s. Zo kunnen financiële instellingen die beleggen in bedrijven met een grote negatieve milieu impact verhoogde reputatie- en juridische risico’s lopen.

Uitvraag onder pensioenfondsen en verzekeraars

In april 2023 start DNB een uitvraag naar de beheersing van ESG-risico's onder pensioenfondsen en verzekeraars. De aandachtspunten in de Gids voor de beheersing van klimaat- en milieurisico’s vormen de basis voor deze uitvraag, die wordt vormgegeven als een ‘self assessment’. De uitkomsten van de uitvraag worden onder meer gebruikt bij de inbedding van ESG-risico's in de toezichtmethodiek, waaronder de risicobeoordeling. Ook zullen (nieuwe) goede praktijkvoorbeelden worden verzameld, die worden verwerkt in een volgende versie van de Gids.  De geselecteerde pensioenfondsen en verzekeraars zijn geïnformeerd over hun deelname.

Actieplannen financiële sector

Ook de actieplannen van financiële instellingen ten aanzien van (vrijwillig) ondertekende ‘commitments’ of convenanten ten aanzien van duurzaamheid, zoals het Klimaatcommitment, spelen een rol in het toezicht op de beheersing van klimaat- en milieurisico’s. Wanneer financiële instellingen zich committeren aan dergelijke actieplannen, kan het niet naleven ervan een bron zijn van reputatie- en juridische risico’s. Ook kunnen actieplannen raken aan het bedrijfsmodel en de governance van de instelling, doordat inbedding van verantwoordelijkheden essentieel is bij de uitvoering ervan. DNB toetst daarom vanuit haar toezicht op een beheerste en integere bedrijfsvoering hoe instellingen hun voortgang beoordelen op de ‘commitments’ die zij onder het vrijwillige Klimaatcommitment uitspreken. Ook bij on-site onderzoeken naar ESG-risico’s vormt de naleving van het eigen beleid van de instelling, bijvoorbeeld rond duurzame beleggingen, een integraal onderdeel van deze onderzoeken.

Vervolg

De Gids voor de beheersing van klimaat- en milieurisico’s zal over ongeveer een jaar worden geactualiseerd. De Gids zal dan onder meer worden aangevuld met nieuwe ’good practices’ over de beheersing van ESG-risico’s en met de actuele ontwikkelingen in de wet- en regelgeving.

Ook werken we toe naar de verdere verankering van ESG-factoren in de risicobeoordelingen die DNB uitvoert bij financiële instellingen. Zo verwachten we in 2024 ESG-risico’s mee te nemen in de jaarlijkse uitvragen die DNB uitvoert ten behoeve van de sectorbrede risicoanalyses in het toezicht. Om inzicht te krijgen in de blootstelling van instellingen aan diverse ESG-aspecten, ontwikkelt DNB daarnaast ESG-dashboards. De informatie uit deze dashboards zal onder meer worden gebruikt als basis voor toezichtgesprekken en als input voor de risicobeoordeling.

Noot 1: Deze Gids is niet bedoeld voor banken aangezien DNB in het bancaire toezicht de ECB-Gids toepast.