Embedded finance: de balans vinden tussen gemak en risico in de digitale economie

DNB heeft een analyse gepubliceerd waarin zij de integratie van financiële producten in niet-financiële apps van partijen zonder financiële vergunning onderzoekt. Deze integratie staat ook wel bekend als 'embedded finance'. In de analyse, die onderaan dit nieuwsbericht te downloaden is, zijn de bijbehorende risico's en (toezicht)implicaties in kaart gebracht. 

Groei door technologie en complementaire partnerschappen

Het verkrijgen van een duidelijk beeld van de ontwikkelingsfase van embedded finance in Europa en Nederland is een uitdaging. De indruk van de auteurs van de analyse is dat de huidige omvang van embedded finance nog relatief beperkt is, zowel in absolute zin als in vergelijking met de traditionele financiële dienstverlening. Toch zien ze het als een belangrijke trend vanwege het aanzienlijke groeipotentieel, ondersteund door structurele trends zoals digitalisering en de ‘platformisering’ van de economie.

Technologische vooruitgang maakt het mogelijk financiële diensten op te splitsen in softwarecomponenten, toegankelijk voor derden. De toename van online winkelen in het dagelijks leven van consumenten, samen met de platformisering van de economie, kan leiden tot een toekomst waarin de meeste producten en diensten via digitale platforms worden verkregen, met geïntegreerde financiële diensten. 

Daarnaast biedt embedded finance groeikansen doordat een vruchtbare samenwerking kan plaatsvinden tussen financiële instellingen en niet-financiële instellingen. Financiële instellingen brengen infrastructuur, expertise, risicobeheer en relatie met toezichthouders in, terwijl niet financiële partners voordelen bieden zoals klantrelaties, data-analyse en een gebruiksvriendelijke digitale omgeving. Deze synergie kan leiden tot het beter tegemoetkomen aan klantvoorkeuren en het aantrekken van een breder klantenbestand.

Risico’s door complexiteit en tegenstijdige belangen

Tegelijkertijd creëert embedded finance ook risico's, voornamelijk door de toenemende complexiteit van de financiële waardeketen. De betrokken financiële instelling draagt de eindverantwoordelijkheid en is aanspreekbaar op de risico's, terwijl de niet financiële partner vaak het verkoopproces en de klantrelatie beheert. Dit kan leiden tot risicovol gedrag, zoals het accepteren van hoog-risico klanten. Maar er zijn ook andere operationele, integriteits-, financiële, juridische, reputatie-, verdienmodel- en consumentenbeschermingsrisico's denkbaar.

Deze risico’s nemen toe naarmate het gebruik van embedded finance in de financiële dienstverlening verder groeit, wat kan resulteren in de behoefte aan strengere toezichtmaatregelen. Hiervoor is het volgens onze analyse op dit moment nog te vroeg. Wel  is, gezien het grensoverschrijdende karakter van embedded finance, een internationale benadering gewenst is om een gelijk speelveld te waarborgen en te voorkomen dat instellingen op zoek gaan naar de vestigingsplaats met het minst strenge toezicht.