Vijf vragen over de invoering van de euro in Kroatië

1. Waar moeten landen aan voldoen om de euro te mogen invoeren?

Eurolanden moeten voor toetreding voldoen aan verschillende voorwaarden op het gebied van bijvoorbeeld monetair beleid, begrotingstekort, prijsstabiliteit en integratie van markten. Daarnaast draagt ieder nieuw euroland financieel bij aan het eigen vermogen van de Europese Centrale Bank (ECB). De hoogte van de bijdrage is afhankelijk van de omvang van de economie. Om een idee te geven van de grootte van de Kroatische economie: de centrale bank van Kroatië stortte bij toetreding 71 miljoen in de ECB-pot van 8,875 miljard euro. Een overzicht van de bijdragen van de andere eurolanden vind je hier: Kapitaal van de ECB (europa.eu).

2. Wat levert het Kroatië op?

Door de toetreding wint het land aan vertrouwen van internationale investeerders, voert het land een geloofwaardig monetair beleid, krijgt het extern toezicht op de bankensector en een stabiele ruilvoet met andere eurolanden. Voor het Kroatische bedrijfsleven wordt het eenvoudiger om handel te drijven en doordat het land tegelijkertijd toetreedt tot de Schengenzone wordt het voor de vier miljoen Kroaten veel makkelijker om te reizen en wonen in het buitenland. Niet onbelangrijk: het is heel handig voor alle toeristen die het land bezoeken. Toerisme is een belangrijke pijler van de Kroatische economie.

3. Hoeveel kuna gaan er in een euro?

De munt van Kroatië heet de ‘kuna’. Bij de invoering van de euro werd de wisselkoers vastgesteld op: 7,53450 kuna = 1 euro. De laatste maanden van 2022 werden prijzen van producten al in beide munteenheden aangegeven om de Kroaten aan de euro te laten wennen. Vanaf 1 januari 2023 mochten de euro en de kuna nog twee weken naast elkaar gebruikt worden. Bij ontvangst van een betaling in kuna wordt het wisselgeld in euro's gegeven. Op deze manier verdwijnt de kuna geleidelijk uit de circulatie. In Nederland kun je in Haarlem tot en met 28 februari nog terecht met je Kroatische bankbiljetten, zie Omwisselen Kroatische bankbiljetten bij DNB.

4. Welke landen hebben de euro als munteenheid?

Met Kroatië erbij staat de teller op twintig. De Eurolanden zijn: België, Cyprus, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Kroatië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Slovenië, Slowakije, samen goed voor 347 miljoen inwoners. Het oude ezelsbruggetje DING FLOF BIPS, samengesteld uit de  beginletters van de Eurolanden van het eerste uur volstaat al lang niet meer. In 2011 leverde de prijsvraag van het genootschap Onze Taal het nieuwe ezelsbruggetje SMS FF BONDIGE CLIPS op, met daarin de beginletters van alle landen die tot 2011 waren toegetreden. Een knappe kop die een combinatie weet te maken met de beginletters BCDEFFGIIKLLLMNOPSSS.

5. Hoe zien de Kroatische euromunten eruit?

Alle munten hebben op de nationale kant een schaakbordpatroon, het wapen dat ook in de vlag van Kroatië is verwerkt. Op sommige staat een marter. Dat diertje heet kuna in het Kroatisch. Op een aantal Kroatische euromunten wordt de Kroatische ingenieur Nikola Tesla afgebeeld, de wereldberoemde uitvinder van de wisselstroomgenerator. Dit zorgde voor enige ophef in buurland Servië dat Tesla ook als nationale held claimt. Tesla is in 1856 in Smiljan geboren, een plaats die toen in Oostenrijk-Hongarije lag, maar nu bij Kroatië hoort. Zijn ouders waren Servisch. Op de euromunten van 1, 2 en 5 cent staan bijzondere tekens uit het Glagolitisch schrift. Dat is het oudst bekende Slavische schrift dat tot in de 19^e eeuw in Kroatië werd gebruikt.