Waarom moet inflatie nodig omlaag?

Inflatie is het snelst voelbaar in de portemonnee van huishoudens; met hetzelfde geld kun je minder kopen. Waar een pak yoghurt vorig jaar bijvoorbeeld 2 euro kostte, kost het bij inflatie van 10 procent dit jaar ineens 2,20 euro. Omdat de prijs van alledaagse producten plotseling flink stijgt en huishoudens met lagere inkomens weinig buffers hebben, hebben zij vooral veel last van hoge inflatie.

Pensioengerechtigden hebben minder te besteden

Pensioenfondsen willen het liefst de pensioenen die ze uitkeren ieder jaar verhogen in lijn met de prijsstijgingen veroorzaakt door inflatie. Dit noemen we indexeren. Maar helaas lukt dit niet altijd. Pensioenfondsen mogen alleen verhogen als ze voldoende vermogen hebben. Dit is lang niet altijd het geval. Dus als er hoge inflatie is, kun je met hetzelfde pensioen minder kopen dan voorheen.

Ook bedrijven hebben last van inflatie

Als de prijzen sterk stijgen ontstaat er onzekerheid over de kosten en opbrengsten van langlopende projecten. Denk aan de woningbouw of de aanleg van wegen. Op het moment van investeren kan een project naar inschatting een bepaald bedrag kosten. Als de bouw lang duurt en er is hoge inflatie, kunnen de kosten veel hoger uitpakken. Langdurig hoge inflatie kan dus voor onzekerheid zorgen bij bedrijven en zij zullen daarom huiveriger worden om te investeren in langdurige projecten.

In hoeverre kan de overheid bijspringen?

Zoals we tijdens de energiecrisis na de inval van Rusland in Oekraïne hebben gezien, kunnen huishoudens en bedrijven die het moeilijk hebben om steun van de overheid vragen. Dit kan leiden tot een tekort op de begroting van de staat. Bovendien ontstaat het risico dat als de steun niet gericht genoeg is naar groepen die het hardst financiële hulp nodig hebben, dat de hulp de economische vraag juist vergroot en de inflatie versterkt. Dan kan de steun dus averechts uitpakken.

Samen moeten we de inflatie naar beneden krijgen

Zowel voor huishoudens, bedrijven als de overheid is langdurig hoge inflatie dus onwenselijk. Wij bij de Nederlandsche Bank kunnen samen met de Europese Centrale Bank de rente verhogen. Dit, in combinatie met een overheid die niet te veel geld uitgeeft en werkgevers en werknemers die niet te snel de lonen of winsten verhogen, kan ervoor zorgen dat de inflatie op de langere termijn terugzakt naar de beoogde 2%.