Geen goud, wel truien, schoenen en pennen: Iwan, Stefan en Alex vertellen over het kluisjesproject bij DNB

Daar waar tot enkele jaren geleden vrachtwagens met brullende motoren goud en bankbiljetten De Nederlandsche Bank in- en uitreden, staat Stefan, een slanke man van 51. Kort kapsel, brilletje dat licht scheef op zijn neus zit en gekleed in comfortabele werkkleding. Achter hem staan twintig kluizen, ieder ongeveer even groot als een kleine meterkast. De kluizen worden gebruikt door dak- en thuislozen die er de weinige spullen die ze hebben achter slot en grendel kunnen leggen.  

Ontploffing, ziekenhuis, straat 

Stefan mag zichzelf ‘schatbewaarder’ noemen. Als zodanig verzorgt hij het contact tussen DNB en de ‘kluisgebruikers’, oftewel: de dak- en thuislozen. Stefan is zelf ook dakloos, maar werkt sinds kort voor DNB. Hij opent 's ochtends de kluisjes, 's avonds doet hij ze weer dicht. Tussen de bedrijven door zorgt hij onder andere voor de planten op en rond het DNB-gebouw. 

Stefan is trots op het werk. Het geeft hem vastigheid na een woelige levensfase die vier jaar heeft geduurd. In 2021 raakte hij voor de helft verbrand door een ontploffing op de woonboot waar hij verbleef. Daardoor lag hij een maand in coma en verloor hij al zijn spullen waaronder zijn identiteitspapieren. Dat bracht hem verder in de problemen waardoor hij uiteindelijk na zijn ontslag uit het ziekenhuis op straat belandde.  

Sinds dit najaar heeft hij weer zicht op een woning en ziet het leven er een stuk beter uit voor Stefan, die een bekend gezicht is bij DNB en bij de kluisgebruikers.

Interview met Stefan, de schatbewaarder

'Wat een onzin, dacht ik, wat moet ik tekenen?’, Alex smaalt. ‘Maar het is mijn redding gebleken.’ Hij is er goed in geworden, zo blijkt wel uit het feit dat ROA hem heeft ingehuurd. Zijn kluis ligt vol met werken die hij gretig tevoorschijn haalt. ‘Maar ook Iwan kan supermooie kunst maken’, zegt hij terwijl hij een sigaret opsteekt. Iwan haalt op zijn beurt een oude gebarsten iPhone uit zijn zak en opent zijn Instagram-kanaal. Op het schermpje verschijnen plaatjes met daarop zijn doeken: er staan schetsen van vrouwen, abstracte, bloemachtige figuren en zwart-witte, verwrongen stadsgezichten op.  

Tent aan de Sloterplas 

Hun spullen liggen dus bij DNB, maar slapen doen ze overal in de stad. Is dat niet onhandig? Iwan, die vertelt dat hij momenteel in een tent aan de Sloterplas slaapt en een behoorlijk stuk moet fietsen om op het Westeinde te komen, zegt van niet. ‘Het geeft mij mentale rust dat ik weet dat mijn spullen ergens veilig zijn', zegt hij. ‘Er wordt veel gestolen.’  

Spullen als warme truien, jassen, stevige schoenen zijn geliefd onder dieven. ‘Als je de hele dag op straat bent heb je die dingen het hardst nodig’, zegt Alex. ‘Terugkomen bij je slaapplek en ontdekken dat je spullen weg zijn kan echt mijn dag verpesten. Het is mij al vaak genoeg overkomen, dan kan je weer op nul beginnen, of eigenlijk min 50!’  

'Je vindt er altijd wel wat op hoor, maar het is super dat je je daar geen zorgen over hoeft te maken als je overdag op pad bent.' Eén ding kan Iwan er niet kwijt: zijn gitaar. ‘Die sleep ik twintig jaar al overal naartoe. Nu ligt-ie in mijn tent aan de Sloterplas, de gitaar is te groot voor de kluis. Ja, dat is jammer, maar nu heb ik wel iets moois dat op mij ligt te wachten als ik weer bij mijn tent ben.’