AFM en DNB waarschuwen voor systeemrisico’s financiële sector door digitale afhankelijkheid

De financiële sector is in toenemende mate afhankelijk van niet-Europese IT-dienstverleners voor het uitvoeren van kritieke processen. Steeds meer instellingen besteden (delen van) hun IT uit aan externe leveranciers, waaronder clouddienstverleners, softwareaanbieders en leveranciers van AI-modellen. Door recente geopolitieke ontwikkelingen worden de risico’s van deze digitale afhankelijkheid urgenter, stellen de toezichthouders.

Doordat instellingen veelal gebruikmaken van dezelfde aanbieders en infrastructuren zijn concentratie- en systeemrisico’s ontstaan. Storingen en cyberincidenten bij IT-dienstverleners kunnen hierdoor meerdere instellingen tegelijkertijd raken. De stabiliteit van het financiële stelsel wordt zo mede afhankelijk van de robuustheid van deze externe leveranciers.

Guur geopolitiek klimaat

In het huidige gure geopolitieke klimaat bestaat het risico dat statelijke actoren deze afhankelijkheid van digitale dienstverlening misbruiken als politiek pressiemiddel of instrument in een handelsconflict. Denk bijvoorbeeld aan een situatie waarin essentiële IT-dienstverlening door sancties plotseling wordt stopgezet, of aan een hybride aanval waarbij cyberaanvallen en fysieke schade aan infrastructuur leiden tot de verstoring van kritieke en vitale processen. Hoewel het rapport laat zien dat financiële instellingen zich bewust zijn van deze risico's, is verdere actie noodzakelijk.

Steven Maijoor, voorzitter toezicht bij DNB: “Zonder Europese digitale alternatieven blijft de sector kwetsbaar voor geopolitieke spanningen.”

Laura van Geest, bestuursvoorzitter AFM: “Digitale afhankelijkheid maakt onze financiële sector kwetsbaar. Alleen door Europese samenwerking en meer strategische autonomie kunnen we de weerbaarheid duurzaam versterken.”

Voorbereiden op ontwrichtende scenario’s 

Digitale afhankelijkheid is een complex vraagstuk, dat niet op korte termijn is op te lossen. De AFM en DNB roepen instellingen daarom op zich actief voor te bereiden op disruptieve scenario’s. Hierbij kunnen instellingen samenwerken met IT-leveranciers, autoriteiten en andere instellingen voor het ontwikkelen van dreigingsscenario’s, het uitwisselen van informatie over concrete dreigingen en aanvallen en het uitvoeren van ketentests. Ook is het van belang dat instellingen kunnen uitleggen welke keuzes ze hebben gemaakt om te waarborgen dat hun data soeverein en veilig zijn.

Strategische autonomie op lange termijn 

Het terugdringen van digitale afhankelijkheid is een opgave die individuele instellingen en sectoren overstijgt en om brede Europese oplossingen vraagt. Op langere termijn is het daarom van belang dat financiële instellingen minder afhankelijk worden van niet-Europese IT-aanbieders en moeten er volwaardige Europese alternatieven worden ontwikkeld. Daarvoor is het belangrijk om te werken aan een sterker innovatie- en investeringsklimaat voor Europese techbedrijven. 

Meer informatie
Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met Dorinde Meuzelaar via d.c.meuzelaar@dnb.nl of 06-51963073.