Vijf vragen over de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel

1. Waarom gaan we ook alweer over naar een nieuw pensioenstelsel? 

De samenleving verandert en de manier waarop we werken ook. Mensen hebben vaker verschillende banen, en veranderen makkelijker van werkgever dan vroeger. Ook zijn er meer zelfstandigen en hebben mensen soms periodes zonder pensioenopbouw. Omdat we gemiddeld ouder worden, moeten pensioenen bovendien langer worden uitbetaald.  

Na jaren van overleg is daarom gekozen voor een pensioenstelsel dat beter past bij de huidige maatschappij. Die nieuwe Pensioenwet is op 1 juli 2023 ingegaan. Onder het nieuwe stelsel veranderen de regels, maar blijven sterke punten behouden. Denk aan de verplichte deelname, de collectieve uitvoering en het collectief beleggen.  

De overstap naar het nieuwe stelsel is een ingrijpende en ingewikkelde operatie: meer dan 1600 miljard euro aan opgebouwd pensioenvermogen moet worden overgezet naar het nieuwe pensioenstelsel. Dit wordt vanuit een collectief vermogen verdeeld over persoonlijke pensioenvermogens.  

2. Wat merk jij ervan als je pensioenfonds overstapt? 

n het nieuwe stelsel krijg je een persoonlijk pensioenvermogen. Pensioenfondsen kunnen de risico’s van beleggingen zo beter afstemmen op jouw leeftijd. De gedachte hierachter: hoe jonger je bent en hoe verder je pensioen dus nog weg is, hoe meer risico's fondsen bij het beleggen kunnen nemen om uiteindelijk een hoger pensioen te realiseren. Jongeren hebben immers lang de tijd om hun pensioen op te bouwen, waardoor eventuele tegenvallers beter zijn op te vangen.  

De meeste pensioenfondsen kiezen er daarom voor om voor jonge deelnemers meer te investeren in beleggingen met een groter risico zoals aandelen, met een hoger verwacht rendement. Voor oudere werkenden en gepensioneerden wordt het risico juist afgebouwd om te zorgen voor een stabiel pensioen. 

3. Welke rol heeft DNB in dit proces? 

Pensioenfondsen moeten goed kunnen uitleggen hoe ze de overstap willen maken. Dat doen ze in een zogenoemd invaardossier, dat uit honderden pagina’s bestaat. DNB toetst vervolgens of het fonds in dat dossier laat zien dat zij aan de wettelijke eisen voldoet. Dit is een forse klus, waar we dan ook extra capaciteit op hebben ingezet. We werken veel samen met de fondsen om ervoor te zorgen dat alles soepel en zorgvuldig verloopt. 

De keuzes die pensioenfondsen bij de overstap naar het nieuwe stelsel maken, hebben verschillende effecten voor verschillende groepen deelnemers: mensen die nog werken, mensen die niet meer inleggen, en mensen die al een pensioen ontvangen. Als toezichthouder kijken we of de belangen van alle deelnemers door het fondsbestuur op een evenwichtige manier zijn meegewogen bij het besluit om in te varen en het pensioenvermogen te verdelen. 

Als aan de wettelijke eisen en die evenwichtige vertegenwoordiging is voldaan, kan DNB besluiten om ‘geen verbod’ op te leggen. Het fonds kan nu overstappen naar het nieuwe stelsel. Ook kan het fonds naar aanleiding van vragen van DNB tot de conclusie komen dat het hier nog niet klaar voor is. Dit kan ervoor zorgen dat de geplande datum om over te stappen wordt uitgesteld.  

4. Hoe staat het ervoor? 

De transitie is in volle gang. De eerste zes fondsen zijn al ingevaren. En per 1 januari 2026 komen daar als het goed gaat nog tientallen fondsen bij. Vanaf dat moment vallen miljoenen deelnemers onder het nieuwe stelsel. De beoogde einddatum voor de overgang staat op 1 januari 2028. In 2026 en 2027 stapt het overgrote deel van de fondsen over. Bij jouw eigen pensioenfonds kun je meer informatie vinden over het moment waarop jij zelf overstapt op het nieuwe pensioenstelsel. 

5. Wat als een pensioenfonds de overstap uitstelt? 

Soms hebben pensioenfondsen meer tijd nodig dan gedacht en moeten ze later invaren dan gepland. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat de IT-systemen nog niet klaar zijn voor de overgang. Of omdat in overleg met DNB blijkt dat het fonds langer de tijd nodig heeft om het invaardossier volledig te krijgen en alle voorbereidingen te treffen. Het fonds laat zelf aan deelnemers weten wanneer zij wél verwachten in te varen. Tot die tijd blijven mensen gewoon pensioen opbouwen onder de ‘oude’ regeling. 

Het is natuurlijk vervelend als uitstel nodig is, maar het is niet onverwacht dat dit kan gebeuren. De pensioentransitie is een unieke operatie met veel betrokkenen en belangen. Het belangrijkste is dat de overstap zorgvuldig gebeurt. Je kunt het vermogen tenslotte maar één keer verdelen. De overstap naar het nieuwe stelsel vraagt dan ook om een grondige voorbereiding, waarbij zorgvuldigheid boven snelheid gaat.