Resultaten MOB-vergadering 13 november 2025

In het MOB van 13 november (de Najaarsvergadering) is, onder andere, gesproken over:

• de aankomende migratie van iDEAL naar Wero,
• offline pinnen als mogelijke noodvoorziening bij maatschappelijk ontwrichtende pinstoringen,
• de voortgang van de acties voor toegankelijk bankieren,
• de naleving van de afspraken uit het Convenant Contant Geld, en
• de maatregelen van banken tegen online fraude.

Aandachtspunten bij migratie van iDEAL naar Wero

Het MOB heeft zich door Currence iDEAL laten informeren over de geplande migratie van iDEAL naar Wero. Wero is een Europese betaaloplossing voor in winkels, online en peer-to-peer. Het is ontwikkeld door het European Payments Initiative (EPI), een Europees marktinitiatief dat in 2023 het Nederlandse Currence iDEAL overnam. iDEAL migreert de komende twee jaar in fases naar Wero.

Het MOB heeft met interesse kennisgenomen van het te volgen migratiepad. Het begrijpt de noodzaak voor een Europese betaaloplossing om de Europese strategische autonomie in het betalingsverkeer in de EU te versterken, en de rol die Wero daarin kan spelen. Daarbij benadrukt het MOB om goed oog te hebben voor het zoveel mogelijk behouden van de voordelen die iDEAL biedt ten aanzien van de veiligheid, betrouwbaarheid, toegankelijkheid en betaalbaarheid van het betalingsverkeer in Nederland.

Offline pinnen als mogelijke noodvoorziening bij maatschappelijk ontwrichtende pinstoringen

Het MOB heeft de mogelijkheden besproken van offline pinnen als digitale terugvaloptie bij grootschalige, maatschappelijk ontwrichtende pinstoringen in winkels en andere fysieke verkooppunten. Voor ons land kan offline pinnen via uitgestelde autorisatie (ofwel de ‘uitgestelde pinbetaling’) een geschikte oplossing bieden.

Om zo’n noodvoorziening mogelijk te maken moeten verschillende partijen uit de pinketen – denk aan card-issuers, card-acquirers, betaalterminalleveranciers, kaartschema’s (Mastercard en Visa), betaalprocessoren, en winkeliers en andere verkooppunten de nodige en soms complexe aanpassingen doorvoeren. Voorbeelden daarvan zijn het aanpassen van digitale kassasystemen en het geschikt maken van betaalterminals.

Het MOB heeft afgesproken om een aantal vervolgstappen te nemen in samenwerking met de aanbodzijde van de betaalmarkt (hier: acquirers en leveranciers van betaalautomaten) en de vraagzijde (hier: winkels en andere fysieke verkooppunten). Daarnaast zal het MOB onderzoeken of er collectieve afspraken gemaakt kunnen worden over de inzet van de uitgestelde pinbetaling als noodvoorziening bij maatschappelijk ontwrichtende pinstoringen. Daarbij is ook een aangepaste aansprakelijkheidsverdeling denkbaar voor wat het kredietrisico betreft. Offline pinnen brengt immers een zeker risico op non-betaling met zich mee, omdat pas later – als de betaalterminal weer onlineverbinding maakt – gecontroleerd kan worden of de kaarthouder voldoende saldo op zijn betaalrekening heeft.

Verwachting dat acties toegankelijk bankieren tot positief resultaat leiden

Het MOB verzocht een jaar geleden de banken om hun acties te intensiveren met als doel hun bank- en betaaldiensten beter toegankelijk te maken voor mensen in kwetsbare posities. Het MOB is geïnformeerd over de voortgang van de inspanningen die ABN AMRO, ING, Rabobank, ASN en Geldmaat ieder voor zich, tezamen en samen met de betrokken maatschappelijke organisaties leveren.

Het MOB waardeert deze inspanningen en heeft er vertrouwen in dat die een positieve uitwerking op de toegankelijkheid van bank- en betaaldiensten hebben. Daarbij verwacht het MOB dit leidt tot betere resultaten in de eerstvolgende Toegankelijkheidsmonitor. Die wordt in het voorjaar van 2027 gepubliceerd. De metingen daarvoor starten in de tweede helft van volgend jaar (2026).

Afspraken uit Convenant Contant Geld voor 100% nagekomen

Het MOB hecht aan de maatschappelijke functies van contant geld. Daarom monitort en bespreekt het MOB de naleving van de afspraken uit het in 2022 overeengekomen Convenant Contant Geld. Dat blijft het MOB doen totdat de onderhanden Wet chartaal betalingsverkeer en het onderliggende besluit het Convenant overbodig maakt. Dat zal, zoals het er nu naar uitziet, vanaf begin 2027 het geval zijn.

Geldmaat voldeed al aan vrijwel alle Convenantafspraken over de aantallen, spreiding en beschikbaarheid van automaten. Maar sinds het afgelopen (derde) kwartaal voldoet Geldmaat aan 100% van de afspraken – ook aan de afgesproken beschikbaarheidsnormen voor het onverpakt storten van biljetten. Het MOB weet dat dit geen gemakkelijke opgave is en complimenteert Geldmaat met het resultaat. Waardetransporteur Brink’s voldoet al langer aan alle op haar van toepassing zijnde Convenantafspraken. De complimenten van het MOB gelden daarom ook voor Brink’s.

Maatregelen van banken tegen online fraude

Het MOB is meegenomen in de online fraudeontwikkelingen in Nederland en geïnformeerd over wat de banken individueel en collectief doen om deze fraude te voorkomen.

In de integrale aanpak online fraude werken de banken samen met opsporingsdiensten, betrokken ministeries, telecomsector, internetbedrijven en DNB. Met die aanpak – gecoördineerd door het ministerie van Justitie en Veiligheid – bundelen zij hun krachten, verstevigen zij hun onderlinge informatiepositie, verhogen zij hun kennisniveau, en weten en doen zij wat werkt om sneller, flexibeler en effectiever op te treden tegen online fraude om het aantal slachtoffers te verminderen. De focus ligt daarbij op veel voorkomende online fraudevormen, waaronder bankhelpdeskfraude. Ook werken banken samen met telecombedrijven om spoofing uit naam van bank te voorkomen.

Een van de technische maatregelen die de individuele banken nemen is de ‘4-uursvertraging’ bij het door de betaalrekeninghouder online verhogen van zijn daglimiet. Een andere technische maatregel is ‘check-het-gesprek’, een veiligheidsfunctie in de bank app waarmee de betaalrekeninghouder kan controleren of hij écht met een bankmedewerker spreekt en niet met een oplichter.

Daarnaast lichten de banken hun klanten voor om hen weerbaarder te maken tegen online fraude. Dat doen zij onder meer via waarschuwingen in de bank apps en via de gezamenlijke NVB-campagne ‘Herken Fraude. Voorkom Fraude.’ De nieuwste daaruit voortvloeiende uitingen hebben als thema ‘Je gevoel is de beste waarschuwing tegen fraude’.