Risico’s voor het financiële stelsel

Het financiële stelsel heeft een belangrijke functie in de economie. Het zorgt ervoor dat u kunt sparen, lenen en investeren. Maar ook dat u veilig en snel kunt betalen, en dat u financiële risico’s kunt afdekken die u niet zelf wil of kan dragen. Dingen waar u meestal niet bij stilstaat, maar die wel essentieel zijn voor de economie. Het is belangrijk dat het financiële stelsel tegen een stootje kan en ook in minder goede tijden blijft functioneren.

DNB houdt de stabiliteit van het financiële stelsel goed in de gaten en publiceert elk half jaar het Overzicht Financiële Stabiliteit (OFS). In dit rapport brengen wij de risico’s voor het financiële stelsel in kaart. Het laatste OFS is gepubliceerd op 26 mei 2021. In het OFS staat een risicokaart met de belangrijkste risico’s voor de financiële stabiliteit. Een groot deel van de risico’s hangt samen met de economische impact van de coronacrisis.

De vooruitzichten voor het economische herstel uit de coronapandemie zijn positief. Maar de kans bestaat dat het herstel vertraging oploopt en de pandemie langer duurt. Hoe langer de crisis duurt, hoe groter de risico’s voor de financiële sector worden. Zo leiden de crisismaatregelen tot een flinke toename van schulden bij overheden en bedrijven. Hierbij neemt het risico toe dat niet iedereen de schulden kan terugbetalen. De koersen op financiële markten zijn tijdens de pandemie verder gestegen en het risico op marktcorrecties is aanwezig. Verder vormt een omslag op de vastgoedmarkten een risico voor huizeneigenaren en de financiële sector. Andere risico’s hangen samen met het klimaat en de energietransitie, de gevoeligheid van financiële instellingen voor cyberaanvallen en de aanhoudend lage rente.

Om de stabiliteit van het stelsel te beoordelen, heeft DNB verschillende aandachtsgebieden. Daarvoor gebruiken we een groot aantal graadmeters (indicatoren). Denk aan een groeiend aantal leningen (kredietgroei), snel toenemende vastgoedprijzen en de hoeveelheid geld die banken in kas hebben (liquiditeit). Zo is een sterke kredietgroei die samengaat met sterk stijgende vastgoedprijzen vaak een aanwijzing voor (toekomstige) instabiliteit.

Wij nemen deel aan het Financieel Stabiliteitscomité dat ten minste twee keer per jaar bijeenkomt onder voorzitterschap van DNB. Op internationaal niveau zijn we actief binnen het Internationaal Monetair Fonds (IMF), de Europese Centrale Bank (ECB), de European Systemic Risk Board (ESRB) en aan de Financial Stability Board (FSB), waar DNB-president Klaas Knot vice-voorzitter van is. Ook onze deelname aan overleg in Den Haag en Brussel is belangrijk.