DNB verwacht dat de huizenprijzen dit jaar met 10% stijgen en volgend jaar met 5,5%. We willen wel dat banken geld reserveren voor het geval de prijzen gaan dalen. Een interview met econoom Dorinth van Dijk.
De huizenmarkt is al jaren oververhit. Verwacht DNB dat de huizenprijzen blijven stijgen?
“De huizenmarkt is erg oververhit. De prijsstijging was dik 11% over de afgelopen twaalf maanden. Huizen worden bovendien relatief snel verkocht: gemiddeld binnen 30 dagen. En het aantal te koop staande woningen is het allerlaagste sinds 1995. Dat zijn allemaal duidelijke symptomen van oververhitting. Voor dit jaar verwacht DNB dat de prijzen gemiddeld met 10% stijgen en volgend jaar met 5,5%. De stijging vlakt iets af omdat we verwachten dat de werkloosheid toeneemt als de overheidssteun na het derde kwartaal wordt beëindigd.”
Door corona zit onze economie al een jaar in het slop, hoe kan het dat de huizenprijzen toch blijven stijgen?
“In het afgelopen crisisjaar heeft de overheid veel steunmaatregelen genomen. Daardoor zijn gemiddeld genomen de inkomens gestegen en is de werkloosheid de laatste maanden zelfs gedaald. En vanwege de lockdown is er veel gespaard. Er is dus geen terugval in de vraag naar koopwoningen geweest. Integendeel, er is meer geld beschikbaar dan ooit. Bovendien zijn er minder nieuwbouwwoningen opgeleverd dan gehoopt. Tegelijkertijd is de rente verder gedaald tijdens de crisis. Daarom kunnen kopers nog meer hypotheek nemen voor een huis. En dat drijft de prijzen verder op.”
Starters kunnen niet of zeer moeilijk een woning kopen of huren. Welke aanbevelingen doet DNB zodat meer mensen de kans krijgen een woning te vinden?
“Ten eerste: er moet meer gebouwd worden. Daarmee gaat het aanbod omhoog en krijgen meer mensen de kans een woning te betrekken. Daarnaast pleit DNB ervoor om de hypotheekrenteaftrek geleidelijk te verminderen en de fiscale behandeling van koop- en huurhuizen gelijk te trekken. Meer subsidies of ruimere leenvoorwaarden voor starters helpen niet. Al die voordelen stuwen de huizenprijzen verder op.”
DNB waarschuwt voor een omslag op de huizenmarkt. Wat zijn de risico’s?
“De prijzen zijn heel hoog. We zien steeds meer risicovol leengedrag bij huizenkopers. Dat is riskant. Want er is altijd een kans dat de huizenprijzen gaan dalen. Bijvoorbeeld door een toenemende werkloosheid of een rentestijging. Als de prijzen hard gaan dalen, dan komen sommige huizen onder water te staan: de hypotheek is dan groter dan de waarde van het huis. Dat hebben we al eerder, in 2011 – 2013, gezien.”
DNB wil dat banken meer geld reserveren voor het geval het misgaat?
“Banken leiden niet snel verlies op een verstrekte hypotheek. Maar de huizenprijzen zijn nu zo hoog dat een prijsdaling een enorme klap kan geven, ook voor de economie. Om die klap op te vangen, moeten banken een extra reservepotje opbouwen. DNB wil dat ze dat vanaf volgend jaar gaan doen. Daarmee willen we voorkomen dat een omslag op de huizenmarkt tot gevolg heeft dat banken in de problemen komen.”
Wat betekent dat voor iedereen die een hypotheek wil?
“Banken blijven gewoon hypotheken verstrekken, ook al moeten ze een extra reservepotje opbouwen. Dus het is niet zo dat je volgend jaar ineens veel minder hypotheek kan krijgen of veel meer rente betaalt.”
Nederlandse hypotheekfondsen ontvingen over de eerste drie kwartalen van 2024 € 2 miljard aan nieuwe inleg van institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen en verzekeraars, blijkt uit cijfers van DNB.
Lees meer Interesse beleggers in Nederlandse hypotheekfondsen neemt verder af
De hogere hypotheekrente van de afgelopen twee jaar zorgde even voor een daling van de huizenprijzen. Maar inmiddels stijgen de prijzen weer. Hoe is dat te verklaren?
Lees meer Verklaringen voor het snelle herstel van huizenprijzen
De markt voor Nederlandse groene securitisaties van woninghypotheken en voor groene gedekte obligaties is in 2023 ruim verdrievoudigd ten opzichte van 2022, zo blijkt uit cijfers van DNB. Daarmee wordt ingespeeld op de vraag van beleggers naar groene beleggingen.
Lees meer Sterke toename in groene securitisaties in 2023
We komen zeker 400 duizend woningen tekort in Nederland. En dat heeft nogal wat gevolgen voor de koop- en huurprijzen. Hoe is dit zo gekomen? Zijn er oplossingen? En moet de overheid het heft meer in handen nemen?
Lees meer Woningtekort, wie heeft de quick fix?
