Een DNB-blog over illegalen. Wat krijgen we nu? Maar geen zorgen, deze schoenmaker blijft gewoon bij zijn leest, aldus Maarten Gelderman in zijn nieuwste blog. Voor DNB zijn 'illegalen' marktpartijen die illegaal financiële diensten aanbieden. Ze doen iets waarvoor een vergunning, een registratie of een ontheffing nodig is, maar hebben niet de vereiste papieren. Dat is verboden en dus illegaal.
© iStock
En van dat soort illegale dienstverleners zijn we niet gediend. Iedere Nederlander moet erop kunnen vertrouwen dat als je een verzekering afsluit, er toezicht op die verzekeraar wordt gehouden. Wie spaargeld bij een bank aanhoudt, wil dat er toezicht op die bank wordt gehouden en dat het depositogarantiestelsel van toepassing is. We willen ook niet dat illegale instellingen zaken doen met criminelen of sancties omzeilen. En instellingen die wel een vergunning hebben, zijn ook niet blij met illegale partijen. Dat zijn oneerlijke concurrenten. Van die vreemde eenden willen ook zij zo snel mogelijk af.
Dat laatste is voor ons een geluk bij een ongeluk. We maken dankbaar gebruik van signalen van instellingen die wel een vergunning of registratie hebben en bij ons klagen over oneerlijke concurrenten. Daar gaan we dan natuurlijk achteraan. Partijen met echt criminele bedoelingen verstoppen zich vaak wat beter en concurreren meestal niet met instellingen die wel hun papieren op orde hebben. Daar helpen anderen ons weer. Wij hebben zelf niet de mogelijkheden van een echte opsporingsinstantie. Maar bijvoorbeeld de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst (FIOD) heeft die wel en weet ons ook te vinden als zij zo’n partij hebben gevonden. Ook consumenten die het slachtoffer zijn van zo’n illegale aanbieder - of hun advocaten - helpen ons aan waardevolle signalen.
Als we een signaal binnen krijgen of zelf een illegaal gevonden denken te hebben, begint het echte werk. We stellen eerst vast of we echt met een illegale aanbieder te maken hebben. In goed Nederlands: 'if it walks like a duck and quacks like a duck' is de verleiding groot te denken dat we met een eend te maken hebben, maar dat is niet altijd zo. Soms heeft een klagende partij ook over het hoofd gezien dat de vermeende illegaal wel degelijk over de juiste papieren beschikt, bijvoorbeeld omdat een buitenlandse vergunning ook in Nederland geldig is. Anderen bieden bij nader inzien toch geen illegale diensten aan. Als we dit soort partijen als eend zouden behandelen levert dat een 'canard' op en ook dat willen we niet.
Dan blijven er nog genoeg signalen over van partijen die wel degelijk illegaal zijn. Die sturen we eerst een waarschuwingsbrief (als we een adres kunnen vinden, want sommige illegalen hebben zich zo goed verstopt dat ook dat niet lukt). Zo’n brief heeft al best wel vaak effect. Soms omdat een partij gewoon per ongeluk zonder vergunning actief is. Dat gebeurt echt! In andere gevallen omdat ze de bui wel zien hangen (zeker als ze op onze website ook even hebben opgezocht hoe hoog de boetes zijn die we hiervoor uitdelen).
Als die brief niet het gewenst effect heeft, komen we in ruiger vaarwater terecht. Een relatief kleine stap is dat we het nodig kunnen vinden het publiek te waarschuwen dat een partij zonder vergunning actief is. Je wilt immers niet dat consumenten het slachtoffer worden of onbewust meewerken aan illegale activiteiten. We kijken ook samen met het Openbaar Ministerie of een partij via het strafrecht moet worden aangepakt of dat we als DNB dat zelf doen, via wat het bestuursrecht heet. Lichtere gevallen - bijvoorbeeld partijen die de overtreding gemakkelijk kunnen beëindigen door alsnog een vergunning of registratie aan te vragen - kunnen we dan ook prima zelf aan.
Ook die lichtere gevallen zijn geen schattige kuikentjes en ontkomen niet ongestraft. Op het illegaal actief zijn staan boetes en die delen we ook uit. En als we er geen vertrouwen in hebben dat een partij de illegale praktijken beëindigt kunnen we een last onder dwangsom opleggen. Vrij vertaald krijgt zo’n partij dan iedere week of maand (of andere periode) dat de activiteiten nog niet beëindigd zijn een last, een soort boete. Dat helpt ze meestal wel over de brug.
En als die eend dan niet over de brug komt, maar er vrolijk onder door zwemt? Dan gaan we toch weer naar het Openbaar Ministerie, want dan hebben we, om in Duck-termen te blijven, kennelijk te maken met onwelwillende Zware Jongens.
Maarten Gelderman is bij DNB verantwoordelijk voor een breed pakket aan taken. Van het bestrijden van financieel economische criminaliteit zoals witwassen, en de toetsingen van nieuwe bestuurders en commissarissen, tot toezicht op het gedrag en de cultuur in een organisatie. Ook de vergunningverlening voor financiële partijen en het optreden (‘interventie en handhaving’) als regels in de sector worden overtreden, vallen eronder. In zijn blog vertelt hij wat hem opvalt in zijn dagelijks werk.
Pensioenfondsen boekten dankzij de wereldwijd sterk gestegen beurzen over eerste kwartaal van 2024 forse koerswinsten van bijna € 36 miljard op hun beleggingen in aandelen en participaties, zo blijkt uit macro-economische cijfers van DNB.
Lees meer Groei belegd vermogen pensioenfondsen door koerswinsten op aandelen
De Nederlandse doorstroomsector krimpt sneller dan eerder werd aangenomen. Dat is een van de bevindingen uit een vijfjaarlijkse herziening van de cijfers over de betalingsbalans, waarvan DNB vandaag de resultaten publiceert.
Lees meer Nederlandse doorstroomsector krimpt sterker dan geraamd
‘De groei van de Nederlandse economie trekt het komende jaar naar verwachting weer aan, wat vertrouwen geeft in een zogenoemde ‘zachte landing’ van onze economie.’ Dat zei Klaas Knot vandaag tijdens het jaarlijkse openbaar gesprek in de Tweede Kamer.
Lees meer Inleiding Klaas Knot bij Kamergesprek over risico's voor het financiële stelsel
De hogere hypotheekrente van de afgelopen twee jaar zorgde even voor een daling van de huizenprijzen. Maar inmiddels stijgen de prijzen weer. Hoe is dat te verklaren?
Lees meer Verklaringen voor het snelle herstel van huizenprijzen
