Economie heeft de weg omhoog ingeslagen
De DNB-conjunctuurindicator geeft aan dat het dieptepunt van de economische cyclus is bereikt, waarna de economische groei dit jaar geleidelijk en in een gematigd tempo aantrekt.
Lees meerU gebruikt een verouderde browser. DNB.nl werkt het beste met:
Als gevolg van de COVID-19-pandemie is de krapte op de arbeidsmarkt snel afgenomen. Desondanks rapporteerde het CBS een stijging van de cao-lonen van gemiddeld 3,0% in september. In nieuw afgesloten cao’s is de gewijzigde situatie op de arbeidsmarkt al wel zichtbaar. Naar verwachting neemt de door het CBS gemeten contractloonstijging pas begin volgend jaar af.
In het algemeen reageert de arbeidsmarkt met enige vertraging op economische ontwikkelingen. Bedrijven kijken de kat de uit de boom en nemen niet direct afscheid van schaars personeel in de hoop dat de economie weer snel herstelt. Dat lijkt deze keer anders. De COVID-19-pandemie en de daaruit voortvloeiende contactbeperkende maatregelen hebben niet alleen geresulteerd in een ongekende krimp van de economie, maar ook tot een niet eerder vertoonde daling van de werkgelegenheid. Ondanks de ruimhartige steunmaatregelen van de overheid is het totaal aantal banen in het tweede kwartaal ten opzichte van het eerste kwartaal met 2,7% gekrompen. Bovendien liep de werkloosheid in historisch perspectief snel op van 2,9% in maart tot 4,4% in september. Daarmee is de spanning op de arbeidsmarkt snel afgenomen, wat uiteindelijk gepaard zal gaan met een lagere loongroei. Echter, die daling blijft in de cijfers van het CBS vooralsnog uit. Dat is op het eerste gezicht verrassend.
Begin oktober rapporteerde het CBS dat de cao-lonen per uur (inclusief bijzondere beloningen) in september met 3,0% zijn gestegen ten opzichte van een jaar eerder. Die stijging is even groot als in het eerste kwartaal en iets groter dan in het tweede kwartaal, toen de cao-loongroei rond de 2,8% schommelde. Tegelijkertijd trad er in diezelfde periode een flinke discrepantie op tussen de door het CBS geconstateerde cao-loonstijgingen en de gemiddelde loonstijging in nieuwe cao-akkoorden volgens de AWVN (Algemene Werkgevers Vereniging Nederland). Volgens de indicator van de AWVN kwam de gemiddelde loonafspraak in september uit op 2,1%. Dat is een stuk lager dan het gemiddelde van zo’n 3% voorafgaand aan de COVID-19-crisis.
De discrepantie tussen de cijfers van het CBS en de AWVN berust niet op een meetfout. Beide reeksen hebben een ander karakter en vertellen hun eigen verhaal. De cijfers van het CBS geven de stijging van de cao-lonen weer ten opzichte van een jaar eerder. Daarin worden dus ook alle bestaande afspraken meegenomen; die zijn veelal overeengekomen voordat de COVID-19-crisis uitbrak. De reeks van de AWVN kijkt juist vooruit, omdat er alleen wordt gekeken naar de nieuw overeengekomen akkoorden en gerekend wordt met de gemiddelde cao-loonstijging over de volgende 12 maanden.
Dezelfde discrepantie namen we ook waar tijdens de kredietcrisis van 2009. Destijds was er vrijwel direct sprake van een omslag van de gemiddelde cao-loongroei in de AWVN-reeks en daalde de cao-loongroei van gemiddeld 3,5% in oktober 2008 naar gemiddeld 1% een jaar later. De CBS-reeks liet ongeveer half jaar later een omslag zien, en het duurde daarna nog bijna anderhalf jaar voordat ook in de CBS-cijfers de cao-loongroei op 1% uitkwam. De verwachting is daarom dat ook nu op zijn vroegst pas aan het einde van dit jaar een omslag zal plaatsvinden in de CBS-reeks. De door het CBS geconstateerde stijging van de cao-lonen tot en met september 2020 zal naar verwachting van DNB tot het eind van dit jaar nog onverminderd hoog blijven en volgend jaar dalen naar gemiddeld 1 tot 1,5%.
De DNB-conjunctuurindicator geeft aan dat het dieptepunt van de economische cyclus is bereikt, waarna de economische groei dit jaar geleidelijk en in een gematigd tempo aantrekt.
Lees meerWe komen zeker 400 duizend woningen tekort in Nederland. En dat heeft nogal wat gevolgen voor de koop- en huurprijzen. Hoe is dit zo gekomen? Zijn er oplossingen? En moet de overheid het heft meer in handen nemen?
Lees meerDe economische vooruitzichten en het begrotingsbeleid van een volgend kabinet, daarover ging het vandaag tijdens een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer waar ook DNB aan deelneemt.
Lees meerOlaf Sleijpen sprak in de Tweede Kamer met de Vaste Kamercommissie Financiën over de economische vooruitzichten en het begrotingsbeleid. Hieronder leest u zijn inleidende woorden.
Lees meerOm de gebruiksvriendelijkheid van onze website te optimaliseren, maken wij gebruik van cookies.
Lees meer over de cookies die wij gebruiken en de gegevens die we daarmee verzamelen in onze cookie-policy.