De vergrijzing heeft een structureel opwaarts effect op de loonontwikkeling op macroniveau. Daarnaast is een conjunctureel leeftijdseffect zichtbaar: tijdens een recessie staat de loongroei onder een opwaartse druk, terwijl die neerwaarts uitpakt gedurende een economische opleving.
Doordat ouderen gemiddeld meer verdienen dan jongeren heeft een ouder wordend personeelsbestand, als alle andere omstandigheden gelijk blijven, een opwaarts effect op de loongroei. Naast dit structurele effect speelt ook de conjunctuur een rol. In een recessie vinden slechts weinig werkzoekenden een baan. Dit treft vooral jongeren, waardoor de gemiddelde leeftijd van de werkenden stijgt en de loongroei hoger uitvalt dan bij een gelijkblijvende leeftijdsopbouw. Tijdens de economische opleving van de afgelopen jaren werden juist relatief veel jongeren aangenomen, wat op macroniveau de loongroei heeft gedrukt.
Grafiek 1 Leeftijdseffect
Bijdrage aan mutatie uurloon (pp)
bron:CBS
Het effect van de leeftijdsopbouw op de loonontwikkeling is voor Nederland in kaart gebracht voor de periode 2007-2016. Hierbij wordt voor elk jaar gekeken naar het verschil tussen de feitelijke loonontwikkeling en de loonontwikkeling als de leeftijdssamenstelling in dat jaar onveranderd zou zijn gebleven. Het verschil wordt aangeduid als het “leeftijdseffect.” Grafiek 1 toont het leeftijdseffect tussen 2007 en 2016. In de meeste jaren is het leeftijdseffect positief. Dit effect is gerelateerd aan de vergrijzing van de beroepsbevolking.
Wat meteen opvalt in Grafiek 1, is dat de veranderende leeftijdssamenstelling, ondanks de vergrijzing, een substantieel neerwaarts effect had op de loongroei in de periode 2015 en 2016. Dit heeft te maken met de opleving van de economie in deze jaren. In goede tijden worden er relatief meer jongere mensen aangenomen, die over het algemeen een lager uurloon verdienen, waardoor de gemiddelde loongroei wordt gedrukt. In een recessie geldt het omgekeerde: juist de jongere (flexibelere) werknemers worden als eerste aan de kant gezet door bedrijven. Dit verklaart de relatief sterk positieve leeftijdseffecten in 2009 en 2010.
Het inkomen uit buitenlandse directe investeringen in Nederland dat doorstroomt naar landen met een laag belastingtarief ligt sinds 2020 structureel lager dan voorheen, blijkt uit nieuwe cijfers van DNB. De inkomensstromen met andere landen bleven in dezelfde periode stabieler.
Lees meer Doorstroom naar belastingparadijzen structureel gedaald
Op 7 november was Klaas Knot te gast bij Room for Discussion, het interviewprogramma van studenten van de Universiteit van Amsterdam. Over de uitdagingen op het gebied van monetair beleid, economische groei, financiële stabiliteit en inflatiebestrijding.
Lees meer Klaas Knot te gast bij Room for Discussion (studenten UvA)
‘Gezien de toenemende cyberrisico's moeten we blijven werken aan het verkleinen van de kans op cyberaanvallen en tegelijkertijd onze weerbaarheid tegen de mogelijke gevolgen ervan vergroten.’, aldus Olaf Sleijpen op het IIF International Accounting and Reporting Forum.
Lees meer Risico's voor de financiële stabiliteit in het najaar van 2024
De toegenomen internationale spanningen kunnen een impact hebben op financiële instellingen. Dat zegt De Nederlandsche Bank vandaag bij de presentatie van haar toezichtvisie voor 2025-2028 en een studie naar de effecten van geopolitieke risico’s op financiële instellingen.
Lees meer Groeiende geopolitieke risico’s hebben impact op de financiële sector
