Kunstmatige intelligentie (AI) is wereldwijd bezig met een opmars in de financiële sector, ook in Nederland. Toch hebben maar weinig consumenten een goed beeld van in hoeverre hun bank, verzekeraar of pensioenfonds AI gebruikt. Daarnaast zijn consumenten kritischer over het gebruik van AI door financiële instellingen, dan over AI in het algemeen.
© iStock
Dat blijkt uit een enquête die DNB in 2023 liet uitvoeren onder ruim 2200 respondenten. De resultaten hiervan zijn onderdeel van een nieuw rapport over de impact van AI op de financiële sector dat DNB samen met de AFM heeft opgesteld.
Meer weten over hoe DNB naar de opmars van AI kijkt en het toezicht hierop aanpast? Lees dan onze longread over de impact van AI op de financiële sector en wat dit voor kansen én risico’s oplevert.
Het gezamenlijke rapport van DNB en de AFM laat zien dat steeds meer financiële instellingen de mogelijkheden van AI omarmen. Zij gebruiken het bijvoorbeeld voor fraudepreventie of het tegengaan van witwassen en terrorismefinanciering. Ook helpt kunstmatige intelligentie medewerkers van deze instellingen om efficiënter te werken, onder meer door automatisch samenvattingen te maken van telefoongesprekken met klanten. Het is de verwachting dat het gebruik van AI in de komende jaren verder toeneemt.
Wat vinden mensen daar eigenlijk van? De meningen over AI lopen nogal uiteen, zo leert de door DNB uitgezette enquête. Over het gebruik van AI door financiële instellingen is een kwart van de deelnemers positief, terwijl er ook veel mensen (54%) zijn die nog niet echt een mening hebben of neutraal zijn. Daarbij is het opvallend dat de respondenten die negatief zijn over het gebruik van AI door financiële instellingen (22%) groter is dan de groep die negatief is over AI in het algemeen (15%). Slechts een klein percentage van de ondervraagden heeft een goed beeld van de mate waarin hun bank (6%), verzekeraar (5%) of pensioenfonds (4%) AI gebruikt.
Naast de eerder benoemde kansen, levert de opmars van AI in de financiële sector ook risico’s op. Bijvoorbeeld als de AI-modellen de kans op bevooroordeelde of discriminerende uitkomsten vergroten. Gevraagd om een afweging te maken tussen de voordelen en risico’s, blijken de meningen opnieuw sterk verdeeld. 28% van de deelnemers aan de enquête denkt dat de voordelen groter zijn, terwijl 29% de risico’s juist groter vindt. De rest is neutraal of weet het niet.
Wel is een duidelijke meerderheid overtuigd van het belang van toezicht op het gebruik van AI. 62% van de respondenten denkt positiever over financiële instellingen die AI inzetten op het moment dat er toezicht wordt gehouden. Voor ongeveer een derde van de mensen maakt toezicht geen verschil, 8% van de respondenten vindt toezicht zelfs onwenselijk.
Als toezichthouders zoeken DNB en de AFM naar de juiste balans tussen controleren op de verantwoorde inzet van AI en het bieden van ruimte voor innovatie. Hierover lees je meer in ons rapport.
De impact van AI op de financiële sector en het toezicht
Het inkomen uit buitenlandse directe investeringen in Nederland dat doorstroomt naar landen met een laag belastingtarief ligt sinds 2020 structureel lager dan voorheen, blijkt uit nieuwe cijfers van DNB. De inkomensstromen met andere landen bleven in dezelfde periode stabieler.
Lees meer Doorstroom naar belastingparadijzen structureel gedaald
Nederlandse hypotheekfondsen ontvingen over de eerste drie kwartalen van 2024 € 2 miljard aan nieuwe inleg van institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen en verzekeraars, blijkt uit cijfers van DNB.
Lees meer Interesse beleggers in Nederlandse hypotheekfondsen neemt verder af
De toegenomen internationale spanningen kunnen een impact hebben op financiële instellingen. Dat zegt De Nederlandsche Bank vandaag bij de presentatie van haar toezichtvisie voor 2025-2028 en een studie naar de effecten van geopolitieke risico’s op financiële instellingen.
Lees meer Groeiende geopolitieke risico’s hebben impact op de financiële sector
Vandaag publiceert De Nederlandsche Bank ‘Weerbaar in een gure wereld’, een onderzoek naar de mogelijke impact van geopolitieke risico’s op financiële instellingen. DNB-econoom Maurice Doll schreef mee aan de studie en vertelt over de belangrijkste bevindingen.
Lees meer ‘Europese samenwerking cruciaal om geopolitieke risico’s het hoofd te bieden’
