‘Stap voor stap naar een duurzame toekomst’

"Word verliefd op de parelwitte zandstranden, adembenemende duiklocaties en het kleurrijke straatbeeld van Curaçao. Kies voor een vakantie op Curaçao en doe wat de bewoners al generaties lang doen: ontspannen!"

Zo luidt de tekst op de website van een grote reisorganisatie. Je zou bijna denken dat het leven op dit eiland alleen maar in het teken staat van ontspanning. Maar u weet als geen ander dat niets minder waar is. Omdat ondernemers zoals u dag in, dag uit keihard werken. Om de Curaçaose economie draaiende te houden en de inwoners werk te verschaffen. Om ervoor te zorgen dat de mensen hier bestaanszekerheid hebben. Om ervoor te zorgen dat al die toeristen de vakantie van hun dromen beleven.

Dat alles zou niet mogelijk zijn zonder ondernemers. Zonder ondernemers die niet bang zijn om buiten de vaste kaders te denken, die innovatief durven te zijn en die besluiten om duurzaam te zijn. Ondernemers die niet geloven in stilstaan, maar in vooruitgaan, op weg naar een duurzame economie en een duurzame toekomst.

Een toekomst waarin we kiezen voor de lange termijn in plaats van de korte termijn, waarin we kiezen voor welvaart en welzijn, economische ontwikkeling en kwaliteit van leven. Dat kan niet zonder keuzes en uitdagingen, kansen en bedreigingen, risico's en investeringen.

Zoals uw voorzitter Zeno Circkens vorig jaar zei in zijn toespraak over de toekomst van het bedrijfsleven op Curaçao: "We staan op een kruispunt." En ik kan u verzekeren: u staat daar niet alleen. Werken aan een duurzame toekomst, aan duurzame economische groei, is vooral een kwestie van teamwork. De drijvende kracht achter dat team is de overheid. Een overheid die verantwoordelijkheid neemt voor het creëren van de juiste randvoorwaarden om duurzame keuzes mogelijk te maken, te stimuleren en te ondersteunen. Een overheid die een betrouwbare bondgenoot is voor burgers en bedrijven in de transitie naar duurzame economische groei. Een overheid die zorgt voor een betrouwbaar financieel stelsel. Natuurlijk kan een betrouwbaar financieel stelsel niet bestaan zonder financiële stabiliteit. En dat is waar die andere teamleden hun intrede doen: de centrale banken. Omdat financiële stabiliteit hun - onze - verantwoordelijkheid is. Maar we kunnen die rol alleen vervullen met een duidelijk en ondubbelzinnig mandaat. Onafhankelijk van politieke grillen. In alle vertrouwen. Alleen als we het vertrouwen van onze overheid hebben en onafhankelijk zijn van de politiek, kunnen we doen wat we moeten doen: zorgen voor financiële stabiliteit en vertrouwen in het financiële stelsel.

Onze rol spelen bij het opbouwen en beheren van een betrouwbaar financieel stelsel dat zorgt voor een stabiele en verantwoorde kredietverstrekking aan de reële economie, zodat burgers en bedrijven aan hun toekomst kunnen bouwen in de wetenschap en het vertrouwen dat hun geld veilig is. In de wetenschap, in het vertrouwen dat ze zonder problemen hun rekeningen kunnen betalen en dat ze krediet kunnen krijgen om een huis te kopen of een bedrijf te starten. Dat is onze rol in het team.

Om die rol zo goed mogelijk te spelen, is het belangrijk dat we samenwerken met de andere teamleden. Niet alleen met de overheid, maar ook met andere centrale banken, de financiële sector en het bedrijfsleven.

Daarom ben ik blij hier nu te zijn om onze banden met de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten en met uw bedrijfsleven verder aan te halen.

Ik ben ook blij dat ik vandaag te gast mag zijn, omdat ik weet dat u een belangrijke rol kunt en wilt spelen in de transitie naar een duurzame economie hier op Curaçao.

Want uw acties spreken voor zich.

Bijvoorbeeld in de financiële sector.  Ik begin daar, omdat dat de sector is die ik het beste ken. Maar ook omdat de financiële sector de spil is waar spaargeld en investeringen samenkomen.  De spil die ervoor zorgt dat ondernemers zaken kunnen doen. De financiële sector kan alleen een duurzame sector zijn als ze zich richt op meer dan alleen grote bedrijven.  Het is een duurzame sector als ze ook kleine en middelgrote ondernemingen financiert. De CBCS werkt daar hard aan.

Waarom is dat van belang? Want zo kan de financiële sector diverser en inclusiever worden, en daarmee duurzamer. Een andere manier om dit te realiseren is door basale betaalrekeningen te verstrekken aan mensen die momenteel geen toegang hebben tot bankdiensten. En door mensen die minder ervaring hebben met financiële zaken zelf te laten begrijpen hoe het stelsel werkt.

En, waar nodig, door digitale vaardigheden te bevorderen. De CBCS is bij dit alles betrokken.

Een duurzame financiële sector is ook een sector die witwassen tegengaat.

Het is veelbelovend dat er op Curaçao een Nationale Risicobeoordeling is uitgevoerd. En dat Sint Maarten er hard aan werkt om dat ook voor elkaar te krijgen. Deze beoordeling maakt duidelijk wat de resterende kwetsbaarheden zijn. Ik hoop en verwacht dat deze voldoende zullen worden aangepakt vóór de volgende beoordeling door de Caribbean Financial Action Task Force later dit jaar.

Een duurzame financiële sector is ook een sector die tegenslagen kan opvangen.

Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat spaargeld beschermd is mocht er een bank failliet gaan. We hebben van de wereldwijde financiële crisis geleerd hoe belangrijk dat is om het vertrouwen in het financiële stelsel te waarborgen. We hebben geleerd dat er zonder vertrouwen niet eens een financieel stelsel is. Het is dan ook goed nieuws dat uw depositogarantiestelsel bijna is ingericht. 

Maar om werkelijke vooruitgang te boeken op weg naar een duurzame economie, naar een duurzame toekomst, moeten we kijken naar wat ondernemers kunnen doen. Ik ben ervan onder de indruk hoe snel de toeristische sector in Sint Maarten en Curaçao zich heeft hersteld na de pandemie. Voor Sint Maarten kwam de pandemie ook nog eens in de nasleep van de orkanen Irma en Maria in 2017. Het snelle herstel na deze verwoestingen heeft alle verwachtingen overtroffen.

De toeristen zijn weer in groten getale aanwezig. Dat is goed nieuws, maar het succes van de toeristische sector brengt natuurlijk ook nieuwe uitdagingen met zich mee. Uitdagingen voor het milieu, omdat toeristen niet alleen energie verbruiken en afval produceren, maar ook een bedreiging kunnen vormen voor de biodiversiteit. En natuurlijk wilt u dat die stranden parelwit blijven en dat uw flora en fauna nog steeds adembenemend zijn. Niet alleen omdat ze een bron van inkomsten vormen, maar ook omdat ze uw erfgoed en uw thuis zijn, en omdat ze te mooi zijn om te verwaarlozen. Een goede reden om te streven naar diversificatie. Zoeken naar andere zakelijke mogelijkheden buiten de toeristische sector. Een andere reden daarvoor is natuurlijk dat diversificatie uw economie minder kwetsbaar maakt. Een kwetsbaarheid die u hebt ervaren tijdens de pandemie.

En diversificatie is mogelijk door te investeren in de energietransitie – een dubbele stap naar een duurzame toekomst. Curaçao is momenteel sterk afhankelijk van fossiele brandstoffen, die een hoge uitstoot van broeikasgassen veroorzaken. Om die uitstoot te verminderen, moet worden overgeschakeld op hernieuwbare energiebronnen zoals zonne- en windenergie en technologieën voor energieopslag. Die overgang kost tijd, geld en menskracht. Het vereist investeringen en inspanningen, het vereist ondernemers met durf en daadkracht. En de wil om samen te werken. Want een dunbevolkt eiland als Curaçao kan deze overgang niet alleen maken. Er moeten buitenlandse investeringen worden aangetrokken en er moet internationaal worden samengewerkt. En dat is wat u aan het doen bent. Een goed voorbeeld van zo'n samenwerking is het memorandum of understanding voor de ontwikkeling van een windmolenpark op Curaçao dat onze klimaatminister Rob Jetten hier afgelopen mei ondertekende. Moge er nog veel meer samenwerking volgen! Want de weg naar een duurzame toekomst gaat 'paso pa paso, dia pa dia' (stap voor stap, dag voor dag), zoals u dat hier uitdrukt.

Centrale banken kunnen u helpen deze stappen te zetten. We kunnen helpen om de overgang naar duurzame economische ontwikkeling vorm te geven. Wij kunnen ervoor zorgen dat duurzame keuzes niet alleen worden gemaakt, maar ook met succes worden gestimuleerd en geïmplementeerd. Als toezichthouders helpen we de financiële sector bijvoorbeeld bij het signaleren van duurzaamheidsrisico's en stimuleren we instellingen om zo nodig actie te ondernemen. We zetten ons in om betalingstransacties duurzamer te maken, ook als het gaat om de papier- en drukprocessen voor het geld dat we uitgeven. En we vervullen een belangrijke rol en positie als adviseur van de politiek en de overheid, bijvoorbeeld in het debat over een duurzame economie en de energietransitie.

Kortom: wij maken deel uit van het team dat een duurzame toekomst tot stand brengt. Net als u. Laten we deze gelegenheid aangrijpen om gedachten en ideeën uit te wisselen over hoe we verder gaan. Ik weet dat u een spreekwoord hebt dat een mooi motto voor ons team zou zijn:

'Soñ'e, dese'e, logr'e' (Droom het, wens het, bereik het!)