Het saldo op de Nederlandse lopende rekening bedroeg in het eerste kwartaal van 2022 EUR 20,2 miljard en was daarmee EUR 2,3 miljard lager dan een jaar eerder, blijkt uit cijfers van DNB. Dit was een gevolg van lagere inkomsten uit het buitenland, waaronder uit Rusland. Onderliggend nam de waarde van zowel de import als de export fors toe door de toegenomen energieprijzen.
© ANP
De Russische invasie van Oekraïne eind februari leidde tot diverse significante veranderingen in de financiële relatie met Rusland in het eerste kwartaal van 2022. Zo namen de uit Rusland ontvangen primaire inkomens met EUR 618 miljoen af ten opzichte van een jaar eerder. Dit is met name een gevolg van de verliezen door Nederlandse ondernemingen op buitenlandse dochters in Rusland.
De waarde van de export van goederen en diensten vanuit Nederland naar Rusland nam af met respectievelijk 8,3 procent (min EUR 113 miljoen) en 8,7 procent (min EUR 48 miljoen). De waarde van de import van zowel goederen als diensten steeg daarentegen sterk, respectievelijk met EUR 3,4 miljard (+133,7 procent) en EUR 26 miljoen (+27 procent). Deze waardestijging van de import is grotendeels een gevolg van de gestegen prijzen voor energie.
Bij De Nederlandsche Bank stellen we onafhankelijk statistieken op over de Nederlandse financiële sector en economie. Dit artikel is gebaseerd op die cijfers. Meer informatie over onze statistieken en alle dashboards vind je op de Statistiek homepage.
De totale waarde van de Nederlandse handel met het buitenland lag in het eerste kwartaal van 2022 fors hoger dan in dezelfde periode een jaar eerder.
De waarde van de Nederlandse export nam toe tot EUR 196 miljard (+22 procent), en de waarde van de import tot EUR 172 miljard (+24 procent). Daarbij nam zowel de waarde van de handel in diensten als in goederen toe, met respectievelijk EUR 14,2 miljard (+21,4 procent) en EUR 54,1 miljard (+23,2 procent), ten opzichte van een jaar eerder. De stijgingen werden deels veroorzaakt door het herstel van de economie na de coronacrisis.
Doordat de export in absolute bedragen meer steeg dan de import, liep het Nederlandse uitvoeroverschot op tot EUR 23,7 miljard. Dat is een groei van EUR 1,3 miljard ten opzichte van het eerste kwartaal van 2021.
De waardestijging van de handel in goederen werd ook voor een groot deel bepaald door de energieprijsstijgingen. Onder meer als gevolg daarvan steeg de totale waarde van de handel in aardgas met EUR 8,6 miljard, bijna een verdrievoudiging ten opzichte van een jaar eerder. De waarde van de handel in overige energieproducten nam met EUR 11,1 miljard euro toe, een stijging van 55 procent vergeleken met een jaar eerder.
Waar de handel in energie in het eerste kwartaal van 2021 nog 11 procent bedroeg van de waarde van de totale Nederlandse handel, liep dit in het eerste kwartaal van 2022 op tot 15 procent.
De betalingsbalans is een overzicht van alle transacties van Nederland met het buitenland in een periode en bestaat uit drie delen: de lopende rekening, de kapitaalrekening en de financiële rekening. De lopende rekening omvat internationale handel in goederen en diensten en transacties in primaire en secundaire inkomens. Het verschil tussen de ontvangsten en uitgaven op de lopende rekening is het saldo lopende rekening. Nederland kent al decennia een positief saldo op de lopende rekening, ook wel overschot genoemd, wat betekent dat de ontvangsten groter dan de uitgaven zijn. Een relatief groot uitvoeroverschot, het verschil tussen de export en import van goederen en diensten, draagt bij aan het overschot op de Nederlandse lopende rekening in de laatste jaren.
Primaire inkomenstransacties zijn onder andere loon, rente en dividend. Voorbeelden van secundaire inkomenstransacties zijn pensioen- en verzekeringsuitkeringen, ontwikkelingshulp en persoonlijke geldoverdrachten. Qua secundaire inkomens verlaat de laatste jaren meer geld Nederland dan binnenkomt, terwijl het saldo op primaire inkomens fluctueert.
Tabel 12.1: Betalingsbalans vanaf 2015
Het inkomen uit buitenlandse directe investeringen in Nederland dat doorstroomt naar landen met een laag belastingtarief ligt sinds 2020 structureel lager dan voorheen, blijkt uit nieuwe cijfers van DNB. De inkomensstromen met andere landen bleven in dezelfde periode stabieler.
Lees meer Doorstroom naar belastingparadijzen structureel gedaald
Op 7 november was Klaas Knot te gast bij Room for Discussion, het interviewprogramma van studenten van de Universiteit van Amsterdam. Over de uitdagingen op het gebied van monetair beleid, economische groei, financiële stabiliteit en inflatiebestrijding.
Lees meer Klaas Knot te gast bij Room for Discussion (studenten UvA)
‘Gezien de toenemende cyberrisico's moeten we blijven werken aan het verkleinen van de kans op cyberaanvallen en tegelijkertijd onze weerbaarheid tegen de mogelijke gevolgen ervan vergroten.’, aldus Olaf Sleijpen op het IIF International Accounting and Reporting Forum.
Lees meer Risico's voor de financiële stabiliteit in het najaar van 2024
De toegenomen internationale spanningen kunnen een impact hebben op financiële instellingen. Dat zegt De Nederlandsche Bank vandaag bij de presentatie van haar toezichtvisie voor 2025-2028 en een studie naar de effecten van geopolitieke risico’s op financiële instellingen.
Lees meer Groeiende geopolitieke risico’s hebben impact op de financiële sector
