Cindy van Oorschot over ons pensioentoezicht in 2021

Wat zijn in 2021 de belangrijkste vraagstukken voor de pensioensector?

De pensioensector is ook dit jaar weer sterk in beweging. De sector gaat zich voorbereiden op de overstap op het nieuwe pensioencontract en een beheerste en evenwichtige transitie hier naar toe. Een ander belangrijk vraagstuk is natuurlijk de coronacrisis. We merken hier allemaal duidelijk de gevolgen van. Helaas voor sommigen heel persoonlijk. Voor de meesten omdat de werkomgeving er opeens heel anders uitziet. En veel pensioenfondsen merken de crisis in hun dekkingsgraad.

Hoe gaat het toezicht op het nieuwe pensioencontract eruit zien?

Op dit moment is de exacte invulling van de nieuwe regelgeving nog niet bekend, dus ik kan nu ook nog niet zeggen hoe dat toezicht er precies uit zal zien. Op hoofdlijnen kan ik er wel wat over zeggen. In de eerste plaats zullen we in het toezicht op het nieuwe contract minder gericht zijn op solvabiliteit omdat het contract geen toezeggingen meer kent. Daar staat tegenover dat het nieuwe contract meer eisen stelt aan het beleggingsbeleid. Denk aan een risicohouding per leeftijdscohort en de doorvertaling naar het collectieve beleggingsbeleid. De aandacht zal zich daar dus meer naar toe verplaatsen. 

Daarnaast zullen we uiteraard toezicht gaan houden op een beheerste en evenwichtige transitie naar het nieuwe contract. Maar het duurt nog even voor het zo ver is. Daarom zullen we in 2021 via verschillende thema-onderzoeken, op basis van het huidige wettelijke kader, de sector stimuleren om nu vast ‘no-regret stappen’ te nemen die bijdragen aan een beheerste en soepele overgang naar het nieuwe stelsel. Hierbij kun je denken aan onderzoeken gericht op het verbeteren van de wendbaarheid van pensioenadministratie en het verbeteren van de datakwaliteit. Dit draagt bij aan een soepele transitie en hieraan kan gewerkt worden zonder dat het nieuwe wettelijke kader uitgekristalliseerd is.

Ook gaan we in gesprek met fondsen om een beeld te krijgen welke stappen zij in hun besluitvorming  voorzien om tijdig over te kunnen stappen op het nieuwe pensioencontract. Het gaat daarbij om de vraag wie, wanneer wat moet besluiten om de door de wetgever genoemde deadline van 2026 te halen.

In dit verband is het goed om vast te weten dat we op 23 maart ons jaarlijkse seminar houden – ditmaal in de vorm van een webinar – waarin we ook uitgebreid op het nieuwe contract in zullen gaan en waarin wij u ook vragen uw observaties, ideeën, zorgen en/of vragen met ons en met elkaar te delen.

Wat is de impact van de coronacrisis op de sector?

De pensioensector heeft de gevolgen van Covid-19 goed opgevangen zodat dit tot nu toe geen grote gevolgen heeft gehad voor de operationele werkzaamheden. Wel is de impact van de crisis groot op de dekkingsgraden. En hoewel we gelukkig weer enig herstel zien, zitten veel fondsen onder de wettelijke vereisten. Daar hebben wij in het toezicht natuurlijk veel aandacht voor. Vanwege de bijzondere omstandigheden heeft de minister de vrijstellingsregeling verlengd waardoor het aantal kortingen in 2021 beperkt kan blijven, afhankelijk van de keuzes die besturen maken. Voor de komende jaren blijft de dreiging van kortingen voor een groot aantal fondsen echter bestaan.

Een ander aandachtspunt is dat COVID-19 laat zien dat cyber- en uitbestedingsrisico’s een reële bedreiging vormen. Door de steeds verdere digitalisering van bedrijfsprocessen en de trend naar uitbesteding van digitale bedrijfsprocessen worden financiële instellingen kwetsbaarder voor cyberaanvallen die zijn gericht op henzelf of hun dienstverleners. Daarom blijft structurele aandacht voor effectieve beheersmaatregelen essentieel. We zullen dit jaar dan ook gericht onderzoek uitvoeren naar informatiebeveiliging en de uitbestedingsrelaties en concentraties bij derde partijen.

Hoe zit het met het PUO-gericht toezicht?

In 2019 zijn we gestart met de pilot ‘PUO-gericht toezicht’. Hierin is in de afgelopen twee jaar met de sector verkend in hoeverre PUO-gericht toezicht kan bijdragen aan efficiënter toezicht. We hebben in de pilot toezichtonderzoeken direct bij PUO’s uitgevoerd in plaats van de klassieke aanpak waarin we ons toezicht indirect via elk van de bij de PUO aangesloten pensioenfondsen uitvoerden. We hebben met de sector lessen getrokken uit de pilot. De belangrijkste is dat onder bepaalde voorwaarden efficiëntiewinst te behalen is via PUO-gericht toezicht. Tegelijk is ook een les dat niet alle situaties en onderwerpen zich hiervoor lenen. Wij willen daarom het PUO-gerichte toezicht als een aanvullend instrument in ons toezichtinstrumentarium op te nemen, naast de klassieke aanpak via de pensioenfondsen. Op korte termijn zullen wij met een brochure komen waarin we hier uitgebreid op ingaan. 

Komen PUO’s nu onder direct toezicht van DNB te staan?

PUO-gericht toezicht betekent niet dat wij nu toezicht gaan houden op de PUO of dat we buiten de aangesloten fondsen om toezicht gaan houden. PUO-gericht toezicht verandert nadrukkelijk niets aan het toezichtmandaat van DNB en de verantwoordelijkheden van de pensioenfondsen. DNB houdt met PUO-gericht toezicht enkel prudentieel toezicht op de pensioenfondsen via de PUO, waarbij prudentiële toezichtregelgeving voor pensioenfondsen nog steeds de basis vormt. Het fonds blijft eindverantwoordelijk voor de uitbesteding. Maar het betekent wel dat wij in ons toezicht de PUO vaker rechtstreeks zullen benaderen, in nauw contact met de aangesloten fondsen. PUO-gericht toezicht vindt kortom plaats binnen de huidige wettelijke kaders.

In het toezicht is wederom veel aandacht voor ESG-risico’s. Hoe zit dat dit jaar?

Met deze aandacht gaan we zeker door. In 2021 integreren we ESG verder in het toezicht. Zo starten we een project op waarin we de blootstelling van fondsen naar ESG risico’s in kaart zullen brengen en zullen we onderzoeken gaan doen naar hoe ESG is ingebed in het risicobeheer door pensioenfondsen. Daarnaast gaan we dit thema steviger verankeren in diverse toezicht processen, denk hierbij aan beleggingsonderzoeken, toetsingsgesprekken en beoordelingen van ERB’s. Good practices die we tegenkomen tijdens ons toezicht, zullen we delen met de sector.

Ik hou me ook vanuit een andere rol druk met dit onderwerp bezig. Naast mijn verantwoordelijkheid als divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen, ben ik sinds kort ook programmadirecteur van het DNB brede Sustainable Finance Office. Binnen dit office ontwikkelen en coördineren we onze strategie op het gebied van duurzaamheid. Doel is om duurzaamheid in 2025 volledig te hebben geïntegreerd in alle taken van DNB. Dat kunnen projecten vanuit de centrale-bankkant zijn, denk aan de rol van DNB als economisch adviseur of vanuit het eigen reservebeheer, of vanuit het toezicht. In die rol zult u mij wellicht ook vaker gaan zien.