Cindy van Oorschot over de transitie naar het nieuwe pensioenstelsel

Hoe zou je de toezichtaanpak van DNB gedurende de transitie beschrijven?
De transitie is een omvangrijk en complex proces dat forse inspanningen vraagt van zowel de sector als DNB. We staan samen voor een enorme klus. En het betekent ook dat wij ons toezicht anders moeten inrichten. Wij zijn uiteraard bezig om ons inhoudelijk voor te bereiden, maar ook met het inrichten van een zo soepel mogelijk proces. En daarbij staat voor ons het fonds centraal. We willen er als het ware een reis van maken, zoals fondsen dat ook vaak voor hun deelnemers doen.

We hebben gekeken naar welke toezichtinspanningen in de komende jaren van ons wordt verwacht en een inschatting gemaakt van de extra capaciteit die wij daarvoor denken nodig te hebben. We hebben hier overigens ook een externe partij naar laten kijken. We zien in het bijzonder substantiële toezichtinspanningen voor het beoordelen van overbruggingsplannen, invaarbesluiten en implementatieplannen. We zijn blij dat we hier extra budget voor krijgen. Onze inschatting is dat we de extra taken hier goed kunnen vervullen, hoewel er natuurlijk onzekerheden blijven. Dat geldt voor de sector en ook voor ons.

Welke stappen ziet DNB in de overgang naar het nieuwe stelsel?
Bij de reis die het fonds maakt naar het nieuwe pensioenstelsel ziet DNB vier transitiefases. We bevinden ons nu in de eerste fase, de voorbereidingsfase. Hierin identificeren en mitigeren we risico’s ten aanzien van een evenwichtige en beheerste transitie in een vroeg stadium, bijvoorbeeld via onze uitvragen. In de tweede fase zal DNB zich richten op de beoordeling van besluitvorming, denk hierbij aan de beoordeling van het invaarbesluit van een pensioenfonds. In de derde fase monitoren we of het ingediende implementatieplan ook wordt gevolgd en sturen we bij als dat nodig is. In de laatste fase houdt DNB toezicht op de nieuwe realiteit: de uitvoering van de nieuwe pensioenregeling.

Wat doet DNB met de uitkomsten van de uitvraag over de transitie naar een nieuw pensioenregeling?
Met de uitvraag krijgen we inzicht in de voortgang van de voorbereidingen van de fondsen en welke risico’s op dat moment relevant zijn. Het levert een schat aan informatie op die ons in staat stelt om onze toezichtcapaciteit gerichter en efficiënter in te zetten. Maar we delen de uitkomsten ook altijd met de sector. Zo hebben we in december een DNBulletin uitgebracht. En Else Bos (toezichtdirecteur) heeft hier ook aandacht aan besteed in haar speech bij Pensioen Pro. We zijn momenteel bezig met het analyseren van de data uit de tweede uitvraag. De uitkomsten daarvan gaan we natuurlijk ook weer sectorbreed terugkoppelen.

Verder goed om te benoemen dat op basis van de uitkomsten van de eerste uitvraag ook toezichtacties zijn geweest. Zo hebben we met ongeveer 35 fondsen toezichtgesprekken gevoerd. En naar ongeveer 60 fondsen hebben we een brief gestuurd met daarin een zestal aandachtspunten die pensioenfondsen kunnen helpen de kwaliteit van de pensioendata te beheersen en mogelijk de transitie te vereenvoudigen. We delen deze brief waarin de aandachtspunten worden uitgewerkt graag met de sector (zie bijlage).

Wat kunnen fondsbestuurders nu al doen om zich goed voor te bereiden op de transitie?
Aan de ene kant is er natuurlijk nog veel onzeker door het lopende wetgevingsproces. Daarnaast zijn sociale partners als eerste aan zet. Toch is achterover leunen geen optie, daarmee kan kostbare tijd verloren gaan. We zien ook dat de sector volop bezig om zich voor te bereiden. Daarom goed om van elkaar te leren, zodat niet iedereen het wiel zelf hoeft uit te vinden. Dat gezegd hebbende is er een aantal zaken waarmee fondsen al kunnen starten. Deze zijn grofweg op te delen in drie groepen: financiële opzet, governance en operationele aspecten. Ik noem een paar voorbeelden. Bij financiële opzet kun je onder meer denken aan het tijdig starten met de te nemen stappen om te komen tot een risicohouding per leeftijdscohort of aan hoe invulling te geven aan evenwichtigheid. Voor de governance kan gedacht worden aan het realiseren van capaciteit in de (project)organisatie en concretiseren van de rol van de sleutelfunctiehouders in de transitieperiode. Bij operationele aspecten denk ik aan het tijdig nagaan van de uitvoerbaarheid van de regeling bij uitvoeringsorganisaties en nadenken over de verantwoording van de datakwaliteit voor, tijdens en na de transitie.

Hoe houdt DNB in deze cruciale fase contact met de sector?
We vinden het belangrijk om voortdurend in dialoog te blijven met de sector. Naast onze reguliere toezichtgesprekken en gesprekken met koepelorganisaties hebben we daarom de afgelopen jaren ook meer rondetafelgesprekken over diverse onderwerpen georganiseerd. We zijn nu druk bezig met het opstellen van externe guidance bij de beoogde nieuwe wetgeving (denk aan Q&A’s, factsheets). We willen uiteraard dat onze guidance duidelijk en nuttig is voor de sector. Daar betrekken we ook o.a. koepelorganisaties bij en vervolgens gaan we het consulteren bij de sector. Dat zullen we naar verwachting doen nadat het wetsvoorstel in de Tweede Kamer is behandeld.

Lees hier de speech van Else Bos - “Ook voor ons is de transitie geen business as usual"