DNB verhoogt de contracyclische kapitaalbuffer (CCyB) van 1,0% naar 2,0%

De CCyB is bedoeld om de weerbaarheid van banken te vergroten op het moment dat cyclische risico’s zich opbouwen, en om de buffer los te laten zodra risico’s zich manifesteren. Hierdoor krijgen banken in slechte tijden extra ruimte om verliezen op te vangen en wordt de kredietverlening aan bedrijven en consumenten ondersteund. Dit kan de directe impact van een crisis op de reële economie beperken. De CCyB geldt voor binnenlandse blootstellingen en heeft een verplichte reciprociteit tot en met 2,5%. Ook buitenlandse banken met uitzettingen in Nederland, moeten dus kapitaal aanhouden vanwege de 2,0% CCyB.

Conform het raamwerk, streeft DNB een 2,0% CCyB na in een standaard risico-omgeving (als cyclische systeemrisico’s noch bijzonder hoog, noch bijzonder laag zijn). Zodoende beoogt DNB meer recht te doen aan de inherente onzekerheid die gepaard gaat met het meten van (cyclische) systeemrisico’s. DNB stelt de hoogte van de CCyB dan vast op basis van een gevarieerde set aan indicatoren (waaronder de credit-to-gdp gap in Grafiek 1) die de fase van het cyclische systeemrisico duidt en afzet tegen een structurele trend (Tabel 1).

Het huidige (cyclische) risicobeeld geeft aanleiding voor DNB om de CCyB verder te verhogen. De risico’s voor de financiële stabiliteit blijven hoog, maar tegelijkertijd is er nog geen duidelijke kentering in de cyclus zichtbaar. Zo blijft de economische activiteit vooralsnog relatief robuust en ligt bijvoorbeeld het producentenvertrouwen nog boven het langjarig gemiddelde. Ook zijn – mede door de stijgende rente – de financiële positie en winstgevendheid van banken robuust. Hoewel de credit-to-gdp gap geen tekenen geeft van excessieve kredietgroei, duiden enkele andere indicatoren reeds op een verhoogd cyclisch risicobeeld. Zo hebben institutionele beleggers de afgelopen jaren hun risicobereidheid verhoogd en dalen de prijzen op de vastgoedmarkten. Daarbij nemen zorgen ten aanzien van schuldhoudbaarheid van bedrijven en overheden toe. Samengenomen geven de verschillende indicatoren blijk van een normaal tot verhoogd (cyclisch) risicobeeld en daarmee ziet DNB voldoende aanleiding om de CCyB te verhogen naar 2,0%. DNB kondigde daarom in het OFS van 31 mei 2023 een 2,0% CCyB aan. Conform de geldende wet- en regelgeving duurt het dan één jaar voordat de buffer van kracht wordt (31 mei 2024).

Grafiek 1 - De credit gap voor Nederland en de bijbehorende buffer-ijkpunt*

*Gebaseerd op cijferreeks van 1960 K1 t/m 2022 K4. De trend is berekend op basis van een HP-filter. Bron: CBS, DNB.

* Een toelichting en onderbouwing op de set aan indicatoren is terug te vinden in DNB haar CCyB raamwerk (zie hier). Bron: BIS, CBS, DNB, ECB, Refinitiv.