Training over risicobeheersing in correspondentbankrelaties (COBA)

Correspondentbankrelaties (COBA) zijn essentieel in het mondiale betalingssysteem en van vitaal belang voor de internationale handel en de wereldeconomie, inclusief de opkomende markten en ontwikkelingseconomieën.

Risico’s vermijden

De Europese Commissie constateert dat financiële instellingen de afgelopen jaren steeds vaker lijken te besluiten om mogelijke risico’s van het witwassen van geld (ML) en financiering van terrorisme (TF) met betrekking tot COBA-dienstverlening proberen te vermijden in plaats van te beheersen door zakelijke relaties met hele regio’s of groepen klanten te beëindigen. 

Deze de-risking heeft allerlei negatieve bijeffecten. Denk bijvoorbeeld aan categorale uitsluiting van (rechts)personen binnen het financiële stelsel, een mogelijk toename van ondergronds bankieren en een rem op de economische groei. 

Europees COBA-project

Tegen deze achtergrond vond de bijeenkomst bij DNB plaats. De training is onderdeel van het door de DG REFORM van de Europese Commissie (EC) gefinancierde COBA-project en werd gegeven door een drietal experts van de EC-projectgroep.

De training bestond uit twee dagdelen. Het eerste dagdeel stond in het teken van de nationale samenwerking en het verhogen van het risicobewustzijn binnen correspondent banking. De deelnemers bestonden uit analisten van de Financial Intelligence Unit Nederland (FIU Nederland), het Anti Money Laundering Centre (AMLC) en toezichthouders van DNB.

Het tweede dagdeel bestond uit een training voor de bancaire sector. Hieraan namen vertegenwoordigers deel van de 34 uitgenodigde banken waarvan op grond van de integriteitsrisico-uitvraag 2022 was vastgesteld dat zij direct dan wel indirect gebruik hebben gemaakt van correspondentbankdienstverlening.

Gevolgen voor mondiale handel

Dat de-risking daadwerkelijk gevolgen heeft voor de mondiale handel bleek wel uit de voorbeelden die Maarten Gelderman (DNB Divisiedirecteur Toezicht Horizontale Functies & Integriteit) gaf tijdens zijn openingsspeech. Zo is het aantal correspondentrelaties voor de verschillende valuta in de periode 2011 – 2022 met meer dan 30% gedaald. Dit heeft directe gevolgen gehad voor de transactievolumes met landen waar het aantal correspondentrelaties is afgenomen of waar geldstromen niet gedaald zijn. Dit heeft geresulteerd in een grotere concentratie, wat het financiële systeem kwetsbaarder maakt.

Inzicht vergroten

Het Europese COBA-project is opgezet om meer grip op dergelijke ontwikkelingen te krijgen. Bijvoorbeeld door via trainingen als deze het inzicht te vergroten in de manier waarop EU-lidstaten de ML/TF-risico's gerelateerd aan COBA percipiëren en de wijze waarop ze deze risico’s kunnen mitigeren.

Het uitgangspunt hierbij is dat instellingen niet kiezen voor een algehele de-risking en het afscheid nemen van relaties, maar in staat moeten zijn om de risico’s goed te kunnen herkennen en passende maatregelen te nemen. De training werd afgesloten met een borrel.

COBA en de wijze waarop de onder ons toezicht staande banken risico’s mitigeren blijft ook de komende periode een belangrijk aandachtspunt voor DNB.