Overstromingen: Onverzekerbaar?

Hoe groot is het risico op overstromingen in Nederland? 

Maurice: ‘Nederland blijft kwetsbaar voor overstromingen, ondanks forse en noodzakelijke investeringen in dijken en zeeweringen. Ongeveer 60% van ons land kan te maken krijgen met rivieren die buiten hun oevers treden of ligt onder de zeespiegel. Hoe kwetsbaar Nederland voor overstromingen is, werd in de zomer van 2021 opnieuw pijnlijk duidelijk. Door extreme neerslag in de Duitse Eifel en Belgische Ardennen traden rivieren en beken in Limburg en Noord-Brabant buiten hun oevers, met forse schade als gevolg.’  

Na de overstromingen in Limburg wisten veel gedupeerden niet wat er precies met de schade ging gebeuren. Hoe is dat toen gegaan? 

Simona: ‘Na de overstromingen in Limburg was er inderdaad veel onzekerheid over wie de schade zou dekken. Al snel na de overstromingen kondigde het kabinet aan gebruik te maken van een speciale regeling om huishoudens en bedrijven tegemoet te komen in hun schade. Die regeling, de Wet tegemoetkoming schade bij rampen, is bedoeld voor schade die niet te verzekeren valt. Toen bleek dat een deel van de gedupeerden zich wel had kunnen verzekeren, maar dat niet had gedaan, heeft het kabinet eenmalig en vanwege de uitzonderlijke situatie door de coronacrisis aanvullende maatregelen getroffen om ook deze groep tegemoet te komen. De kosten voor de overheid van de tegemoetkoming bedroegen zo’n 260 miljoen euro. Daarnaast hebben verzekeraars zo’n 210 miljoen euro uitgekeerd voor verzekerde schade.’  

Een groot deel van dit soort risico’s is dus niet verzekerd. Wat zou er moeten gebeuren om dat te veranderen? 

Simona: ‘De afgelopen jaren heeft de verzekeringssector zich ingespannen om schade als gevolg van dijkdoorbraken van kleinere, regionale wateren beter verzekerbaar te maken. Maar voor overstromingen die het gevolg zijn van het doorbreken van primaire waterkeringen, zoals de dijken van de grote rivieren en zeeweringen, is het nauwelijks mogelijk om een verzekering af te sluiten.’ 

Maurice: ‘De overheid en verzekeraars zijn samen aan zet om de samenleving beter te verzekeren tegen schade als gevolg van dit soort grote overstromingen. Hiervoor is onder andere belangrijk dat de overheid vooraf meer duidelijkheid geeft over haar rol bij dergelijke overstromingen. Dit vermindert de onzekerheid in de samenleving en stelt verzekeraars beter in staat om verzekeringsproducten aan te bieden. En het helpt ook de overheid zelf. Nu moet er vaak onder politieke en maatschappelijke druk een besluit worden genomen over compensatie door de overheid.’  

Is het in de landen om ons heen anders geregeld?  

Simona: ‘In verschillende andere landen speelt de overheid een actievere rol op de verzekeringsmarkt voor overstromingen, wat hand in hand gaat met een bredere verzekeringsdekking. Zo is in België bijvoorbeeld overstromingsdekking verplicht opgenomen in woonverzekeringen en in het Verenigd Koninkrijk werken de overheid en verzekeraars samen om verzekeringen tegen overstromingen breder beschikbaar te maken. Hoewel deze voorbeelden uit andere landen niet altijd één-op-één toepasbaar zijn op Nederland, kunnen hieruit wel lessen worden getrokken.’    

Jullie wijzen naast klimaatverandering ook op een ander risico: cyber-attacks. Hoe zit dat precies? 

Maurice: ‘Cyberrisico’s nemen verschillende vormen aan. Naast hackaanvallen en afpersingen met ransomware, kunnen cyberrisico’s ook ontstaan door technische defecten aan hardware of menselijke fouten. Daardoor wordt onbedoeld vertrouwelijke informatie openbaar gemaakt. De toegenomen digitalisering van de samenleving maakt huishoudens en bedrijven steeds kwetsbaarder voor deze verschillende cyberrisico’s.’ 

Simona: ‘In Nederland zijn er inmiddels verschillende verzekeraars die cyberverzekeringen aan bedrijven en huishoudens aanbieden. Maar de markt voor cyberverzekeringen staat nog in de kinderschoenen in vergelijking met bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Een verder ontwikkelde cyberverzekeringsmarkt kan helpen om de samenleving weerbaarder te maken tegen cyberincidenten. Maar natuurlijk is het ook belangrijk dat huishoudens en bedrijven hun eigen cyberveiligheid op orde hebben.’ 

Het rapport Verzekeraars in een veranderende wereld gaat in op de kansen en risico’s in tijden van klimaatverandering, digitalisering en inflatie.  

Meer informatie

• Persbericht Verzekeraars moeten inspelen op nieuwe en veranderende risico’s
• DNB houdt toch toezicht? Zes vragen over ons toezicht