De Europese Unie heeft op 28 februari sancties tegen de Russische centrale bank ingesteld. Hierdoor kan de Russische centrale bank niet meer bij haar tegoeden bij private instellingen en centrale banken in de Europese unie. Ook andere landen hebben zulke sancties tegen Rusland ingesteld. Hoe werken die sancties en wat zijn de gevolgen ervan?
© ANP
Eerst even wat achtergrond. Centrale banken hebben rekeningen bij centrale banken in andere landen en soms ook bij private financiële instellingen. Op die rekeningen staan geld en waardepapier in de valuta van het land waar die centrale bank of private instelling is gevestigd. Zo staan de euro’s van de Amerikaanse centrale bank bij één of meerdere centrale banken in de eurozone. En omgekeerd houden Europese centrale banken dollars in Amerika aan. Het is dus zeer gebruikelijk dat centrale banken in de wereld onderling rekeningen aanhouden in elkaars valuta.
Een belangrijk doel van het aanhouden van vreemde valuta is de koers van de eigen valuta stabiel te houden. Centrale banken waarborgen dit bijvoorbeeld door hun munt te verkopen tegen andere valuta, of die juist aan te kopen. Een ander doel van het aanhouden van vreemde valuta is om betalingen tussen de verschillende landen, die in verschillende valuta plaatsvinden, soepel te laten verlopen. Tot slot kan een centrale bank de desbetreffende valuta in geval van nood aan banken in eigen land uitlenen.
De Russische centrale bank heeft ook reserves in euro’s en Amerikaanse dollars. Die staan dus direct of indirect bij centrale banken en/of private instellingen in de Verenigde Staten en de eurozone.
De sancties zijn erop gericht om de toegang van de Russische centrale bank tot dat geld af te snijden. Dat heeft grote gevolgen voor de Russische centrale bank. Want als zij niet meer bij haar dollars in de Verenigde Staten kan, of bij haar euro’s in Europa, worden internationale betalingen moeilijker. Ook kan ze Russische banken niet voorzien van deze valuta in tijden van nood. Daarbij wordt het voor de Russische centrale bank moeilijk om de Russische munt, de roebel, stabiel te houden. Een munt die niet stabiel is, kan snel minder waard worden. En dat kan betekenen dat Russen hun koopkracht en vermogen zien slinken, omdat geïmporteerde goederen en daarmee dus bijvoorbeeld hun boodschappen duurder worden.
Meer weten over de sancties tegen Rusland en hoe ze werken? Lees ook:
De toegenomen internationale spanningen kunnen een impact hebben op financiële instellingen. Dat zegt De Nederlandsche Bank vandaag bij de presentatie van haar toezichtvisie voor 2025-2028 en een studie naar de effecten van geopolitieke risico’s op financiële instellingen.
Lees meer Groeiende geopolitieke risico’s hebben impact op de financiële sector
Vandaag publiceert De Nederlandsche Bank ‘Weerbaar in een gure wereld’, een onderzoek naar de mogelijke impact van geopolitieke risico’s op financiële instellingen. DNB-econoom Maurice Doll schreef mee aan de studie en vertelt over de belangrijkste bevindingen.
Lees meer ‘Europese samenwerking cruciaal om geopolitieke risico’s het hoofd te bieden’
In april zijn nieuwe Europese begrotingsregels in werking getreden. Hoewel de nieuwe regels realistischer zijn, blijven ze ingrijpend, zeker voor landen met hoge schulden. Of de nieuwe regels leiden tot voldoende afbouw van te hoge schulden, hangt af van de naleving en handhaving.
Lees meer Bij nieuwe Europese begrotingsregels is voldoende afstand tot 3%-tekortnorm belangrijk
“De geloofwaardigheid van het monetaire beleid ontstaat niet vanzelf. Die moet verdiend worden. Steeds weer opnieuw.” aldus Klaas Knot in zijn toespraak op Koç University in Istanboel. Daar sprak hij over de noodzaak van onafhankelijke centrale banken om de uitdagingen van onze tijd aan te kunnen.
Lees meer De missie van Gerard Vissering: waarom we onafhankelijke centrale banken nodig hebben
