Koffie met advocaat

In ons werk komen we die advocaten meestal tegen in bezwaar- en beroepsprocedures. En, zo gaat dat nu eenmaal, dan sta je tegenover elkaar. Niks mis mee, zo hoort dat in een rechtsstaat. Maar zouden onze juridische ‘tegenstanders’ ook advies voor ons hebben? Dat was ons reden om de advocaten die we frequent tegenkomen uit te nodigen voor een ronde tafel om eens in alle rust te kijken of ze nog boodschappen voor ons hebben.

Wij van WC-eend

Ze kwamen en ze hadden advies. Zo zouden wij als toezichthouder er vaker op moeten wijzen dat bestuurders van financiële instellingen bij een gesprek of een onderzoek een advocaat mee mogen nemen. In eerste instantie denk je dan natuurlijk “wij van WC-eend adviseren…”. En ik weet niet hoe het u vergaat, maar als ik een uitnodiging zou krijgen waarin staat dat ik een advocaat mee mag nemen, zou ik al snel concluderen dat er iets goed mis is. Maar toch is dat niet het hele verhaal. Als het echt spannend wordt, is het vaak heel nuttig dat er een advocaat of andere adviseur aanwezig is. Dat is ook onze ervaring. Dus waar instellingen aarzelen dat te doen, doen wij er op onze beurt goed aan die aarzeling weg te nemen.

Voorspelbaarheid

Onze bezoekers hadden nog meer advies. Een veelbesproken thema was ‘voorspelbaarheid’. Bij sommige onderzoeken bespreken we wel de resultaten – dat noemen we dan ‘bevindingen’ – met de instellingen, maar niet de conclusies die we daaraan verbinden. Die delen we dan later in een brief. Als die conclusies vervelend zijn, kan dat behoorlijk hard en onverwacht binnenkomen. Dat begrijpen we en daar kunnen we ook wat mee: bijvoorbeeld een extra gesprek. Of een later gesprek, als ook de conclusies gereed zijn.

Bij zo’n later gesprek moet dan wel tijdig duidelijk zijn wanneer het plaats vindt. Ook dat is een vorm van voorspelbaarheid waarmee we de sector een plezier kunnen doen. Natuurlijk, toezicht houden is een onvoorspelbaar vak en we zijn soms afhankelijk van anderen, maar vaak kunnen we best vooraf laten weten wanneer een gesprek gaat plaatsvinden of wanneer er een brief komt. En mocht dat niet haalbaar blijken, dan kunnen we dat weer laten weten.

Handhaven, handhaven en handhaven

We kunnen ook voorspelbaarder worden door beter uit te leggen waarom we bepaalde toezichtinstrumenten inzetten. De wapenspreuk van Nederland is al meer dan twee eeuwen “je maintiendrai” en bij DNB zijn we gezagsgetrouwe Nederlanders, dus handhaven doen we. Maar de manier waarop verschilt natuurlijk van geval tot geval. Soms vertellen we een instelling nog eens heel helder hoe de vlag erbij hangt. Dat noemen we een normoverdragend gesprek. Een andere keer geven we een heel specifieke opdracht iets te verbeteren: een aanwijzing.  Of een soort boete voor iedere dag of maand dat een probleem nog niet is opgelost: een last onder dwangsom. We hebben ook nog echte boetes, en maatregelen als een productiestop, een hertoetsing van een bestuurder of zelfs het intrekken van een vergunning. En die lijst is nog niet eens volledig.

Wat we in welke gevallen doen is natuurlijk niet willekeurig. Dat besluiten we heel zorgvuldig. Maar, zo geven de advocaten aan, voor de buitenwereld is het maar moeilijk te volgen waarom we de ene keer een aanwijzing geven, een andere keer een boete, etc. Door beter uit te leggen waarom we een bepaalde maatregel nemen, kunnen we het begrip vergroten en maken we beter zichtbaar wat we met een maatregel willen bereiken. Ook een advies dat we ter harte nemen.

Kortom, best eens goed om deze advocaten eens op de koffie uit te nodigen.