Verouderde browser

U gebruikt een verouderde browser. DNB.nl werkt het beste met:

Jaaroverzicht FD-sentimentsindicator: 2021 in de achteruitkijkspiegel

DNBulletin

Gepubliceerd: 30 december 2021

Horecaterrassen tijdens de coronapandemie

De sentimentsindicator op basis van berichtgeving uit Het Financieele Dagblad (FD) is na de forse daling bij aanvang van de coronacrisis deels hersteld. De zorgen over de verspreiding van het virus blijven het sentiment echter drukken. Dit blijkt uit een vandaag gepubliceerde DNB Analyse. Het herstel is het sterkst zichtbaar in de deelindicator die het sentiment op financiële markten weergeeft. Deze deelindicator is eind 2021 zelfs positiever dan vlak voor de coronacrisis. Het bedrijven-, economisch- en politiek sentiment is, hoewel verbeterd, nog niet terug op het niveau van voor de pandemie.

Sentiment daalt maar herstelt sterk

Figuur 1 geeft de ontwikkeling weer van de sentimentsindicator (rode lijn) en de vier deelindicatoren die de indicator vormen, te weten: financiële markten (rode staafjes), bedrijven (blauwe staafjes), economie (groene staafjes) en politiek (gele staafjes). De coronacrisis heeft over een breed front geleid tot een historisch sterke daling van de sentimentsindicator. De daling was circa tweemaal zo groot als tijdens de financiële crisis.

Figuur 1 FD-sentimentindicator naar deelindicator

Figuur 2 zoomt in op het beloop van de indicator in de afgelopen twee jaar. In de figuur is duidelijk te zien dat de verspreiding van het Covid-19-virus de FD-sentimentsindicator over een breed front deed kelderen. Het sentiment daalde met maar liefst 84 procent tussen januari 2020 en het dieptepunt in augustus 2020. Dit viel samen met een krimp van het bruto binnenlands product (bbp) in het tweede kwartaal van 2020 met 8,7% ten opzichte van het eerste kwartaal van 2020, de grootste krimp van de economie ooit door het CBS gemeten.

Figuur 2 FD-sentimentindicator naar deelindicator

Opvallend is de relatief beperkte bijdrage van het sentiment van de deelindicator financiële markten aan het headline sentiment tijdens coronacrisis. Op het dieptepunt in augustus 2020 droeg de daling van deze deelindicator slechts 15 procentpunt bij aan de daling van het headline vertrouwen. Ter vergelijking: voor de deelindicatoren sentiment in het bedrijfsleven en sentiment in de economie was deze negatieve bijdrage respectievelijk 32 en 21 procentpunt. Het herstel van vertrouwen op de financiële markten na het dieptepunt was sterk, in lijn met de stijging van de beursgraadmeters. De deelindicator financiële markten ligt dan ook al sinds maart 2021 boven het pre-crisis niveau.

Opleving sentimentsindicator stokt in 2021

Aan de gestage verbetering van de deelindicatoren komt in april 2021 al een einde. Zorgen over het economische herstel namen toe door aanbodbeperkingen zoals materiaal- en personeelstekorten (voor meer informatie zie hier), en door de oplopende inflatie en almaar stijgende huizenprijzen. Sinds september 2021 kwam daarbij de hernieuwde zorg over de toename van het aantal coronapatiënten in ziekenhuizen.

Per saldo heeft de sentimentsindicator zich in de loop van 2020 en 2021 dus deels hersteld van de daling bij aanvang van de coronacrisis, maar de zorgen over de verspreiding van het virus blijven het sentiment drukken. Tot op heden is de deelindicator van sentiment rondom financiële markten de enige deelindicator die positiever is dan voor de uitbraak van de pandemie.

Corona stuurt sentiment

Figuur 3 toont de trending woorden binnen de artikelen die het meest hebben bijgedragen aan de sentimentsdynamiek. Dit helpt bij de interpretatie van de indicator. In de krant ging het uiteraard veel over het Covid-19-virus en de pandemie. De figuur geeft de woorden die relatief vaak voorkomen in 2021 én weinig in de vier voorafgaande jaren (2017–2020): hoe groter het woord, hoe vaker het voorkwam. Alle woorden hebben ook een kleur, die loopt van felrood naar felgroen. Een woord is groen als het vaak voorkwam in artikelen met een positief sentiment, een woord is rood als het met negatieve context in het nieuws kwam. Zodoende zijn de woorden ’corona’ en ’besmetting’ rood van kleur. Opvallend is dat het woord ’positieve’ rood is. Dit komt omdat dat het vaak werd gebruikt in negatieve artikelen rondom corona (positieve tests). De woorden ’vaccin’ en ’goedkeuren’ zijn bijvoorbeeld groen van kleur, omdat deze vaak voorkwamen in artikelen met een relatief positief sentiment. Naast de situatie rondom corona – met trending woorden als ’pandemie’, ’lockdown’, en ’RIVM’ – was de kabinetsformatie ook trending. Dit komt in de figuur naar voren met woorden als ‘kabinet’ en ‘Rutte’. Uit woorden als ‘klimaat’, ’groen’ en ’elektrisch’ blijkt dat duurzaamheid ook een hot topic was. De vijf woorden met de hoogste trendscore voor 2021 waren: ’demissionair’, ’vaccin’, ’prikken’, ’gevaccineerd’ en ’avondklok’. Dit onderstreept de grote aandacht voor de vaccinatiecampagne en coronamaatregelen.

Figuur 3 Wordcloud van trending woorden in 2021

Wordcloud over corona

Toelichting: 100 meest trending woorden in het FD. Grootte van het woord geeft frequentie van het woord weer. Rood: relatief negatief sentiment (t.o.v. gemiddelde sentiment in 2021), Groen: relatief positief sentiment (t.o.v. gemiddelde sentiment in 2021)

Meer informatie over gebruik van de FD sentimentsindicator door DNB

Op 26 maart 2021 werd de door DNB op basis van krantenartikelen in Het Financieele Dagblad (FD) ontwikkelde sentimentsindicator geïntroduceerd in het FD en op de website van DNB (hier). Sindsdien maakt de indicator een vast onderdeel uit van de variabelen die zijn opgenomen in het model dat DNB gebruikt (hier) om de groei van het bbp in het lopende en komende kwartaal te voorspellen.

Dnbanalyse - Jaaroverzicht FD Sentiments Indicator: 2021 In De Achteruitkijkspiegel

5,8MB PDF
Download Dnbanalyse - Jaaroverzicht FD Sentiments Indicator: 2021 In De Achteruitkijkspiegel

Ontdek gerelateerde artikelen