Macro-economische volatiliteit ondermijnt algemeen welbevinden
Uit onderzoek blijkt dat een recessie door de meeste mensen als ruim twee keer onprettiger wordt ervaren dan dat een fase van hoogconjunctuur hen gelukkig maakt. Een volatiele economie kent vergeleken met een stabiele economie niet alleen hogere pieken, maar ook diepere dalen, met alle gevolgen voor de arbeidsmarkt van dien (werkloosheid en ontslagen). Aangezien veel mensen hun identiteit ontlenen aan hun baan, maakt werkloos worden ons ongelukkiger. Onderzoek toont aan dat ontslag zelfs langer en veel sterker negatief doorwerkt op ons geluk dan vele andere levensgebeurtenissen, zoals een scheiding of het overlijden van een naaste. Het is daarom gewenst om de volatiliteit (het ‘boom-bust’ karakter) van de economie te beperken.
Juiste referentiegroep van belang voor duiding volatiliteit
Wanneer de volatiliteit van de Nederlandse economie, afgemeten aan de bbp-groei, wordt vergeleken met de rest van het eurogebied, dan lijkt het met dat boom-bust karakter wel mee te vallen. Afgemeten aan de standaarddeviatie (maatstaf voor volatiliteit), blijkt de Nederlandse economie wel wat volatieler, maar het verschil is niet schokkend (2,0 procentpunt voor NL versus 1,7 procentpunt voor het eurogebied excl. NL). Een dergelijke vergelijking geeft echter een vertekend beeld. Er wordt immers vergeleken met landen, zoals bijvoorbeeld de Zuid-Europese, die qua economische structuur (openheid, bedrijfstakkenverdeling en welvaartsniveau) niet lijken op Nederland. Het is daarom zinvoller om de volatiliteit van de Nederlandse economie af te zetten tegen landen die op dit vlak vergelijkbaar zijn, zogenoemde peers. Op grond van gelijkenissen in de economische structuur, kunnen België, Oostenrijk en Denemarken worden bestempeld als peers. Uit figuur 1 blijkt dat de Nederlandse economie doorgaans hogere pieken en diepere dalen kent dan deze groep landen. Deze conclusie verandert niet als ook Duitsland en Frankrijk - geen kleine open economieën, maar wel belangrijke handelspartners van ons land met vergelijkbare instituties - aan de peers worden toegevoegd.
Grafiek Nederlandse bbp-groei afgezet tegen verschillende landengroepen
Procentuele jaarmutatie