Een investering in zekerheid

Dankjewel. Goedemiddag iedereen, fijn dat jullie er zijn, welkom in ons gerenoveerde gebouw. Zoals jullie zien kunnen gebouwen soms een heel geslaagde hersteloperatie ondergaan. En ook bij verzekeraars in problemen is herstel vaak mogelijk. Maar in uitzonderlijke gevallen is dat niet het geval. Dan is het goed dat we de mogelijkheid tot resolutie hebben. Om de belangen van de polishouders te beschermen, de financiële stabiliteit te bewaken en de gevolgen voor de maatschappij te beperken.

Zoals jullie mogelijk weten was de schrijver Arnon Grunberg vorig jaar een paar weken bij ons te gast. Hij bracht ook een bezoek aan onze Divisie Resolutie en hij had toen een beetje medelijden met de medewerkers daar. Hij vergeleek ze met brandweerlieden die nooit mogen uitrukken en ik citeer: ‘lieve God, laat alsjeblieft tussen nu en 2026 een klein bankje omvallen, anders leven de mensen van Resolutie slechts in theorie. Zo’n klein bankje kan toch helemaal geen kwaad. Laat die lieve mensen een beetje leven.’

Ik snap wel een beetje dat er van buitenaf zo naar kunt kijken. Maar wie de financiële crisis van 2008 van dichtbij heeft meegemaakt, de chaos en de onzekerheid, die snapt onmiddellijk het nut van resolutie. En ik weet zeker dat jullie als verzekeraars dat ook snappen. Want resolutie heeft overduidelijk overeenkomsten met een verzekeringspolis. Of we nu premie betalen, of resolutieplannen opstellen, we doen een investering in zekerheid. We investeren nu tijd, energie en geld. Dat hadden we liever in iets anders willen steken, natuurlijk. Maar wat die investering ons oplevert is dat we in crisistijd goed voorbereid zijn.

En ik heb het hier bewust over ‘we’: jullie, de verzekeraars, en wij, De Nederlandsche Bank. Afwikkelbaarheid vergt een gezamenlijke inspanning van DNB en de verzekeringssector. Ieder vanuit onze eigen rol.

We hebben al aardig wat werk verzet en er is al het nodige bereikt. De regelgeving is goed uitgewerkt, we hebben een goed gevulde toolbox aan resolutie-instrumenten, er liggen resolutieplannen, en we hebben eerste stappen gezet op weg naar afwikkelbaarheid. Maar feit is dat we nog niet klaar zijn. We moeten samen echt flink aan de slag om beter voorbereid te zijn op een crisis. Twee zaken staan daarbij centraal, en daar willen we het vandaag met

jullie over hebben: een nieuwe Europese richtlijn, de IRRD, en het operationaliseren van de resolutieplannen.

Eerst de IRRD, die in januari in werking is getreden. Dit jaar gaan onze collega’s van het ministerie van Financiën aan de slag met de implementatie in nationale wetgeving. Nederland is daarbij echt een voortrekker op het gebied van resolutie van verzekeraars. We worden door andere landen als gidsland gezien. Ik zie jullie denken: ‘daar zijn we mooi klaar mee’. Maar met ons nationale raamwerk zijn we al ver op weg in vergelijking met andere landen. Daardoor valt de relatieve regeldruk, de delta, mee ten opzichte van die andere landen. En onze goede vertegenwoordiging bij EIOPA, kunnen we gebruiken om overmatige regeldruk te voorkomen. Want het moet natuurlijk allemaal wel doenlijk blijven, dat zijn we met elkaar eens.

Er is nu dus een Europese richtlijn. Wat betekent dat voor jullie, wat betekent dat voor ons? Dat gaan jullie vanmiddag horen. De belangrijkste wijziging is dat de IRRD leidt tot harmonisatie en een beter level playing field binnen Europa.

Even kort op hoofdlijnen: er zijn heel veel overeenkomsten met de huidige Nederlandse wet. Maar ook een aantal belangrijke verschillen. Een voorbeeld hiervan is dat we een nieuw instrument krijgen om verzekeraars af te wikkelen: de solvent run-off tool. Het betekent ook dat het speelveld Europees wordt. Zo gaat EIOPA de richtlijn nader uitwerken in technische standaarden. Dat zal vooral voor DNB een hoop verandering brengen. We zullen meer moeten gaan samenwerken met andere autoriteiten, en onze invloed op het beleid zal veel beperkter zijn. 

Het tweede waar we het graag vanmiddag met jullie over willen hebben is het operationaliseren van de resolutieplannen. Oftewel: hoe gaan we ervoor zorgen dat wat we allemaal bedacht hebben ook daadwerkelijk gaat werken? Dat resolutie niet alleen op papier werkt, maar ook in de praktijk? Als we dat voor elkaar hebben, hoeven we dat in een crisissituatie niet meer uit te zoeken. Dan blijft er ook meer tijd over om te werken aan een effectieve oplossing voor de crisissituatie.  

Operationaliseren betekent ook het uitzoeken en vastleggen van een groot aantal praktische zaken die van belang zijn in een crisis. Het begint met iets simpels zoals: wie moet waar voor gebeld worden? Maar het gaat ook over het in kaart brengen van alle stappen die nodig zouden zijn om daadwerkelijk bail-in op crediteuren te kunnen toepassen.

Dit is heel duidelijk een gezamenlijke inspanning van de verzekeraars en van DNB.

Vanmiddag zullen twee experts een inkijkje geven in het resolutieproces, vanuit de bril van DNB. En we gaan in een panel met elkaar in gesprek over de ervaringen met het operationaliseren van bankenresolutie. Verder zullen we vooruitblikken op het proces van operationaliseren van resolutieplannen voor verzekeraars.

Tot slot enkele woorden over het Insurance Guarantee Scheme, het IGS. Tijdens het vorige seminar is hier uitgebreid aandacht aan besteed. Ook deze discussie krijgt nu meer een Europese dimensie door een clausule in de IRRD. De Commissie zal binnen 2 jaar met een rapport over een Europees IGS moeten komen en mogelijk ook met een wetsvoorstel. Maar omdat dat dus nog allemaal zijn beslag moet krijgen staat dat vandaag niet op de agenda. Weet dat we ook dit dossier op de voet volgen en we ons zullen inzetten voor een haalbaar en betaalbaar IGS.

Ik sluit af. Dank voor jullie komst, en dank voor jullie inspanning tot nu toe. Het is een omvangrijke klus die soms wat ondankbaar lijkt, maar het is wel belangrijk dat we dit doen. En met elkaar deze weg blijven vervolgen.