Overschot op lopende rekening fors lager in 2020

Het inkomenssaldo met het buitenland bedroeg in 2020 EUR -9 miljard (-1,1% van het bbp), EUR 12 miljard lager dan in 2019 (zie figuur 2, primaire inkomens). De daling betrof de inkomens uit directe investeringen. Vooral de winsten uit deelnemingen in het buitenland namen in alle kwartalen flink af tot een totaal voor 2020 van EUR -39 miljard. De winsten die het buitenland realiseerde op deelnemingen in Nederland lagen eveneens het hele jaar lager, maar met een totale afname van EUR 13 miljard krompen deze beduidend minder sterk. Lagere uitkeringen door Nederlandse beleggingsinstellingen boden, met name in het tweede kwartaal, enig tegenwicht.

Ook de inkomensoverdrachten (zogenoemde secundaire inkomens) droegen bij aan de daling van het overschot op de lopende rekening. Zowel bij de overheid (lagere belastingontvangsten op inkomen en vermogen) als daarbuiten (een incidentele inkomensoverdracht in het eerste kwartaal) nam het saldo af.

De coronacrisis liet zich goed merken in de handelsstromen. De goederen- en dienstenstromen kwamen in 2020 fors lager uit, met dalingen van zowel de in- als uitvoer van rond de 6% (goederen) en 10% (diensten). De jaar-op-jaar daling van de goederenstromen was vooral in het tweede kwartaal sterk, waarna een voorzichtig herstel intrad. De in- en uitvoer van diensten lagen in het eerste kwartaal nog hoger dan een jaar eerder, maar sloegen daarna om in flinke jaar-op-jaar dalingen die zich doorzetten tot en met het vierde kwartaal. Zoals verwacht lieten het voor Nederland belangrijke reisverkeer en de culturele diensten de grootste procentuele dalingen zien, aan beide zijden van de handelsbalans.

In het vierde kwartaal realiseerde Nederland een overschot op de lopende rekening van de betalingsbalans van EUR 14 miljard (6,7% van het bbp). De daling van EUR 9 miljard ten opzichte van het vierde kwartaal van 2019 was daarmee groter dan in de drie voorgaande kwartalen, waarin het overschot ook al lager uitkwam. Het handelsoverschot nam licht toe door een daling van de goedereninvoer (-4%), die de daling van de uitvoer (-2%) oversteeg. Lagere winstuitkeringen van buitenlandse dochters waren bepalend voor het lage overschot.

Tabel 12.1 Betalingsbalans (kwartaal)

Tabel 12.5 Primaire inkomensrekening (kwartaal)