Sinds februari 2022 zijn naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne verschillende nieuwe sancties ingesteld tegen Rusland en Belarus. Dit was aanleiding voor DNB om in 2022 te starten met twee thema-onderzoeken naar de naleving van sanctieregelgeving. Uitkomsten laten zien dat de meeste onderzochte Nederlandse financiële instellingen in opzet grotendeels voldoen aan de in het kader van de Sanctiewet vastgestelde voorschriften, maar dat er ook ruimte is voor verbetering. Ook zien we dat er naar aanleiding van de nieuwe grote sanctiepakketten van afgelopen jaar nieuwe uitvoeringsvragen zijn opgekomen in de sector. Er zijn ook gevallen waar echt tekort wordt geschoten. In die gevallen neemt DNB maatregelen.
Basis op orde?
In het eerste onderzoek heeft DNB bij instellingen uit verschillende sectoren (banken, betaalinstellingen, verzekeraars, pensioenfondsen, trustkantoren en crypto-instellingen) onderzocht of zij hun bedrijfsvoering zodanig ingericht hebben dat tegoeden en economische middelen van gesanctioneerde partijen tijdig bevroren kunnen worden, dan wel dat levering van diensten, tegoeden en economische middelen aan gesanctioneerde partijen gestaakt kan worden. Daarnaast is bekeken of sanctiehits onverwijld aan DNB gemeld worden. Hoe goed instellingen deze bedrijfsvoering op orde hebben verschilt per sector en per instelling. Over het algemeen is duidelijk dat de meeste instellingen veel aandacht hebben besteed aan de naleving van de sanctieregelgeving afgelopen jaar. Duidelijk is dat de nieuwe sanctiepakketten grote uitdagingen hebben opgeleverd en tevens uitvoeringsvragen oproepen die deels in Europa beantwoord zullen moeten worden.
De effectiviteit en efficiëntie van sanctiescreeningsystemen
In het tweede onderzoek heeft DNB de effectiviteit en efficiëntie van sanctiescreeningsystemen bij 31 banken en betaalinstellingen getest. Het ging hierbij om het testen van transactiescreening- en cliëntscreeningsystemen. Bij dit onderzoek heeft een externe partij samengestelde lijsten met namen laten screenen door de eigen systemen van de instellingen. Twee derde van de instellingen scoort voldoende. Deze instellingen zijn in staat het leeuwendeel van de gesanctioneerde namen en transacties te detecteren. Voor zover dit niet het geval is, kunnen deze instellingen op basis van de gegeven feedback hun systemen verder optimaliseren. Bij een derde van de instellingen worden herstelacties verwacht, zij vinden een te klein deel van de gesanctioneerde namen en transacties. Deze instellingen zijn gevraagd kritisch naar de werking van hun sanctiescreeningsystemen te kijken op basis van de onderzoeksresultaten.
Generieke observaties en bevindingen
In de bijlage van dit nieuwsbericht delen we een aantal generieke observaties en bevindingen die uit bovengenoemde onderzoeken naar voren zijn gekomen zodat alle instellingen binnen de onderzochte sectoren hier kennis van kunnen nemen. Instellingen die onderdeel waren van bovengenoemde onderzoeken hebben een individuele terugkoppeling gekregen met de bevindingen, of krijgen deze binnenkort nog.
