DNB handhaaft de contracyclische kapitaalbuffer op 2%

De contracyclische kapitaalbuffer (CCyB) is bedoeld om de weerbaarheid van banken te vergroten op het moment dat cyclische risico’s zich opbouwen, en om de buffer los te laten zodra risico’s materialiseren. Hiermee kan de impact van een crisis op de reële economie worden beperkt. Conform het raamwerk ambieert DNB een CCyB van 2% in een standaard risico-omgeving. Dit verwijst naar een omgeving waarin de cyclische systeemrisico’s noch bijzonder hoog noch bijzonder laag zijn. DNB bepaalt het cyclische risico mede op basis van indicatoren die een goede voorspelkracht hebben voor de financieel-economische cyclus in Nederland (zie dashboard in figuur 1). Dit besluit is echter niet mechanisch en komt tot stand op basis van oordeelsvorming, waarbij de ontwikkelingen in het dashboard worden aangevuld met additionele inzichten of analyse waar relevant.  

Risicobeeld 

Uit onze analyses volgt dat cyclische systeemrisico’s in Nederland momenteel niet bijzonder hoog of bijzonder laag zijn. De meerderheid van de indicatoren (zie figuur 1 onderaan dit bericht) in het dashboard bevinden zich momenteel rond hun historisch gebruikelijke niveau (tussen het 25e en 75e percentiel), wat consistent is met een standaard risico-omgeving. Een uitzondering zijn de indicatoren gerelateerd aan de kredietontwikkelingen, die relatief laag blijven vanuit historisch perspectief. Een aantal andere indicatoren, bijvoorbeeld omtrent risicobereidheid, bevindt zich daarentegen juist op relatief hoge niveaus. Verder blijft de Nederlandse bankensector robuust en zien we momenteel geen signalen dat cyclische systeemrisico’s materialiseren.

DNB oordeelt daarom dat sprake blijft van een standaard risico-omgeving, wat consistent is met de huidige hoogte van de CCyB van 2%. Dit is hoger dan het niveau in de buffer guide op basis van enkel de credit-to-GDP-gap (namelijk: 0%). Zoals ook toegelicht in het raamwerk neemt DNB haar besluit echter op basis van een bredere analyse dan enkel de credit-to-GDP-gap. Op basis van de beschikbare informatie voorziet DNB op korte termijn geen significante wijzigingen in het risicobeeld die een verandering van de CCyB zouden rechtvaardigen. DNB zal in lijn met wet- en regelgeving in december 2025 opnieuw het cyclische risicobeeld en de hoogte van de CCyB evalueren.   

Nadere duiding bij individuele indicatoren

De macro-economische situatie blijft consistent met een standaard risicobeeld. De economische groei in Nederland is positief en de werkloosheid laag, al wordt de groei vooruitkijkend enigszins getemperd als gevolg van de hoge onzekerheid en geopolitieke spanningen (zie Voorjaarsraming DNB). Verder blijft de kredietgroei in Nederland vanuit historisch perspectief gematigd, wat duidt op lagere cyclische systeemrisico’s. Dit blijkt onder meer uit de negatieve Bazelse credit-to-GDP-gap en kredietgroei bij huishoudens. De Nederlandse nominale bancaire kredietverlening is recent weliswaar toegenomen (zowel aan huishoudens als bedrijven), maar dit is ten opzichte van een relatief laag startpunt.

Ook de ontwikkelingen in activaprijzen blijven consistent met een gebruikelijk cyclisch risicobeeld. De reële huizen- en aandelenprijzen stijgen nog steeds met een robuust tempo (resp. 12,2% en 13,6%), waarbij de stijgingspercentages rond of boven het historische gemiddelde liggen. De indicatoren gerelateerd aan waarderingen en risicobereidheid op de huizen- en financiële markten blijven daarnaast relatief hoog, ondanks de verhoogde economische en geopolitieke onzekerheid. De aanhoudend hoge risicobereidheid kan wijzen op de verdere opbouw van cyclische systeemrisico’s.

De Nederlandse bankensector blijft tot slot over stevige buffers beschikken om de huidige economische onzekerheid het hoofd te bieden (zoals ook blijkt uit de recente EBA stresstest en het OFS). De solide winstgevendheid draagt bij aan de weerbaarheid van Nederlandse banken, en de kredietverliezen blijven tot op heden beperkt.

Figuur 1 – CCyB dashboard 2025K3

Databronnen: CBS, Datastream, DNB, ECB, FRED, OESO, DNB berekeningen.