DNB vernieuwt de inhoud van de DELFI-tool, de applicatie waarmee iedereen simulaties kan maken voor de toekomstige ontwikkeling van de Nederlandse economie. De simulaties geven inzicht in de gevolgen van zelfgekozen economische ontwikkelingen en beleidsmaatregelen. Reden voor de vernieuwing van de DELFI-tool is dat het onderliggende model van de Nederlandse economie is herzien.
De belangrijkste verandering betreft de uitbreiding van het model met een module die het gedrag van de bankensector beschrijft. Dit maakt het mogelijk om de samenhang tussen de bankensector en de rest van de economie beter te analyseren. Zo kan in kaart worden gebracht wat de invloed is van strengere kapitaalseisen voor banken op de bredere economie, bijvoorbeeld op de productie, bestedingen, prijzen en kredietrentes en -volumes. Naast de toevoeging van een bankensector is de module van de pensioensector aangepast, en is de invloed van vertrouwen op de bestedingen in het model opgenomen. Bovendien is het volledige model herschat op basis van recente cijfers.
De DELFI-tool is bedoeld voor leerlingen, studenten, docenten, beleidsmakers, journalisten en ieder ander die geïnteresseerd is in macro-economie en zelf economische scenario’s wil opstellen. Afgezien van andere uitkomsten als gevolg van de herziening van het onderliggende model is de wijze waarop de DELFI-tool werkt en door de gebruiker wordt bediend niet gewijzigd. Ook het format van de output is onveranderd. Wel is het aantal impulsen dat kan worden doorgerekend toegenomen van 11 naar 13. Nieuw zijn de scenario’s van een wijziging van de kapitaalseisen voor banken, en van een impuls aan de overheidsuitgaven die niet balanced-budget is maar direct in de overheidsschuld loopt. Nieuw is ook dat uitkomsten worden getoond voor een vijftal financiële grootheden: de hypotheekrente, de rente op bedrijfsleningen, leningen aan gezinnen en aan bedrijven, en de leverage ratio van de bankensector (bankkapitaal als percentage van de totale activa).
De gebruiker dient zelf een impuls (een positieve of negatieve schok) toe aan de economie, door de richting, omvang en timing van een of twee economische factoren te veranderen. Daarbij kan worden gekozen uit de volgende factoren: wereldhandelsgroei, olieprijs, marktrente, effectieve wisselkoers, overheidsbestedingen (zowel balanced budget als schuld-gefinancierd), loon- en inkomstenbelasting, arbeidsaanbodgroei, loonontwikkeling, pensioenpremie, aandelenkoers, huizenprijs en kapitaalseisen voor de bankensector. De DELFI-tool berekent vervolgens de verwachte macro-economische effecten in de eerste acht jaren na het begin van de impuls. De DELFI-tool zet de zelf gekozen simulatie af tegen het basispad, dat wil zeggen de macro-economische ontwikkeling die zich zou voordoen zonder de gekozen impulsen.
De DELFI-tool toont de toekomstige ontwikkeling van 21 belangrijke economische grootheden, zoals het bruto binnenlands product (bbp), de consumptie, de werkloosheid, het overheidssaldo en de kredietverlening. Dit is zichtbaar in grafieken en tabellen. Door de simulatie te vergelijken met het eveneens getoonde basispad, krijgt de gebruiker een indicatie van de gevolgen van de gekozen impuls voor de Nederlandse economie.
Het voorbeeld hieronder laat de bbp-groei zien na een positieve schok in de wereldhandel (6% groei per jaar in plaats van 4% in het basispad). Het bbp-volume groeit dan harder dan in het basispad (1,5%). De groei loopt geleidelijk op tot ruim 2% in het vierde jaar en zakt daarna weer wat terug. Om de gebruiker te helpen de resultaten te begrijpen, is voor elke impuls of schok die wordt gegeven een gedetailleerde uitleg van de onderliggende economische mechanismen beschikbaar.
De met de DELFI-tool berekende effecten zijn vanzelfsprekend met onzekerheden omgeven. Ieder economisch model, dus ook DELFI 2.0, is een sterk vereenvoudigde weergave van de complexe werkelijkheid. Alleen al daarom zijn de modeluitkomsten onzeker. Bovendien zijn de berekeningen in de DELFI-tool – anders dan in het eigenlijke model – gebaseerd op de vereenvoudigende aanname dat de economie lineair is. Dat wil zeggen dat een twee keer zo grote schok ook twee keer zo grote effecten heeft. In werkelijkheid is dat bijna nooit het geval. Mede daardoor is de DELFI-tool niet geschikt om grote schokken door te rekenen en liggen de te kiezen impulsen binnen bepaalde marges.
De groei van de Nederlandse economie trekt de komende jaren aan, maar de geopolitieke onzekerheid is in toenemende mate een bedreiging voor onze economie. Daarnaast blijft de inflatie in Nederland de komende jaren met 3% hoger dan in het eurogebied.
Lees meer Economische groei zet door, onzekerheid neemt toe
De inflatie in ons land is al enige tijd hoger dan het Europese gemiddelde. Terwijl de inflatie in veel Europese landen de beoogde 2% nadert, blijft de Nederlandse in 2025 en 2026 rond de 3% steken. In onze Najaarsraming gaan we na hoe dit komt.
Lees meer Nederlandse inflatie blijft komende jaren hoger
Het inkomen uit buitenlandse directe investeringen in Nederland dat doorstroomt naar landen met een laag belastingtarief ligt sinds 2020 structureel lager dan voorheen, blijkt uit nieuwe cijfers van DNB. De inkomensstromen met andere landen bleven in dezelfde periode stabieler.
Lees meer Doorstroom naar belastingparadijzen structureel gedaald
Op 7 november was Klaas Knot te gast bij Room for Discussion, het interviewprogramma van studenten van de Universiteit van Amsterdam. Over de uitdagingen op het gebied van monetair beleid, economische groei, financiële stabiliteit en inflatiebestrijding.
Lees meer Klaas Knot te gast bij Room for Discussion (studenten UvA)
