Het vertrouwen in contant geld blijft hoog, ook bij afnemend gebruik

Verwachte gebruik bankbiljetten

Vooral mensen in de leeftijdscategorie 30-49 (79%) verwachten over vijf jaar nog cash te gebruiken voor hun betalingen (zie figuur 1). Voor jongeren (18-29 jaar) geldt dat minder (71%). De Nederlanders die minder of niet meer met cash verwachten te betalen, vinden vooral dat elektronisch betalen steeds makkelijker wordt.

Uit eerder onderzoek blijkt dat het gebruik van contant geld aan de kassa mede als gevolg van de coronacrisis versneld is gedaald van 32% in 2019 naar 21% in 2020.  Desondanks hebben verreweg de meeste Nederlanders nog steeds bankbiljetten (76%) en munten (85%) bij zich (tabel 1), zij het wel minder dan in 2019 (bankbiljetten: 83%; munten: 90%). Dit sluit aan op het advies van DNB om voor noodsituaties altijd een klein bedrag aan contant geld aan te houden. Twee derde van de respondenten bewaart de bankbiljetten en munten gewoon in een portemonnee en meer dan 1 op de 10 mensen heeft de munten los in de zak.

Hoge denominaties niet in trek

In het afgelopen jaar heeft 39% van de Nederlanders een biljet van EUR 100 in handen gehad (tabel 2). Twee jaar geleden was dat nog 45%. De hoogste denominaties, EUR 500 en EUR 200, zijn nog bij 6% en 14% in handen geweest (2019: 12% en 20%). De afname van het gebruik van de hoge denominaties ten opzichte van twee jaar geleden komt enerzijds doordat hoge denominaties niet standaard bij bankkantoren of geldautomaten te verkrijgen zijn, en anderzijds door het besluit van het Eurosysteem om de EUR 500 niet langer door centrale banken uit te geven. De reputatie van de twee hoogste denominaties is ook niet onbetwist: circa de helft van de Nederlanders koppelt het gebruik van EUR 500 en EUR 200 aan illegale activiteiten. Nederlanders geven ook aan dat de hoogste denominaties steeds lastiger zijn uit te geven. De vraag bij Nederlanders naar de twee hoogste denominaties is dan ook erg laag; slechts 3% heeft behoefte aan deze denominaties. Aan biljetten die makkelijk aan de toonbank gebruikt kunnen worden, is de behoefte veel groter.   

Zo wil maar liefst 68% van de Nederlanders een biljet van EUR 5 graag op zak hebben. Het is daarom van belang dat ook deze kleinste denominatie goed beschikbaar is, bijvoorbeeld in geldautomaten.

Vertrouwen in echtheid bankbiljetten

Het vertrouwen in de echtheid van eurobiljetten is de afgelopen 10 jaar toegenomen en blijft met een gemiddeld rapportcijfer van een 7,7 onverminderd hoog. Dit kan verklaren waarom de meeste Nederlanders (59%) zeggen nog nooit een biljet op echtheid te hebben gecontroleerd. Toch kan 90% van de Nederlanders spontaan een van de echtheidskenmerken van een eurobiljet opnoemen. Vooral het watermerk en hologram worden met respectievelijk 69% en 39% het vaakst genoemd. Ook over de kwaliteit van de bankbiljetten (denk aan vuil, kreukels, schrift en plakband) zijn de Nederlanders te spreken. 82% van de respondenten vindt de biljetten er (redelijk) schoon uit zien en slechts een enkeling vindt ze (heel erg) vies (2%). Het bankbiljet van 20 euro wordt door 29% van de mensen als het mooiste bankbiljet aangewezen, gevolgd door de 50 euro (17%). Ruim de helft van de burgers vindt het 5 euro bankbiljet het minst mooi (53%).