Mobiel betalen even populair als contant geld aan de kassa

Gebruik van contant en pin gestabiliseerd

Nederlandse consumenten hebben in 2022 voor het eerst sinds het begin van de coronapandemie weer méér toonbankaankopen gedaan dan het jaar ervoor. In 2022 konden winkels weer vaker open dan in 2021, en de consumentenprijzen lagen gemiddeld 10% hoger door de sterk opgelopen inflatie. Daardoor zijn zowel het aantal als de waarde van de kassa aankopen in 2022 gestegen. Hierdoor is ook het absolute aantal pin en contante betalingen in 2022 toegenomen.

Verhoudingsgewijs is het gebruik van contant geld en pin in 2022 echter gestabiliseerd: net als in 2021 is afgelopen jaar ongeveer 20% van alle aankopen met contant geld afgerekend en 80% gepind. Het aandeel van de kassabestedingen dat met contant geld is afgerekend is in 2022 met 1%-punt gestegen naar 15% van de totale waarde. Eerder was nog onduidelijk of de forse daling van het gebruik van contant geld tijdens de coronapandemie een tijdelijke gedragsverandering was, maar inmiddels blijkt dat dit niet het geval was. Het pingebruik is bij velen beklijfd. In vergelijking met andere eurolanden wordt in Nederland relatief weinig gebruik gemaakt van contant geld.

Nieuwe contactloze manieren van betalen winnen aan populariteit

Consumenten maken steeds vaker gebruik van nieuwere contactloze manieren van betalen. Contactloos betalen met de mobiele telefoon of ‘wearable’ (zoals een smartwatch of fitness tracker) heeft in 2022 een vlucht genomen: 21% van alle kassabetalingen is contactloos zonder fysieke betaalpas afgerekend. Dat is 7%-punt meer dan in 2021. Dat betekent dat in 2022 vrijwel net zoveel aankopen op deze manier werden afgerekend als met contant geld. Een groot verschil is wel dat de contante betalingen door een grote groep Nederlanders zijn gedaan en de contactloze betalingen met mobiele telefoon of ‘wearable’ juist door een kleine groep. Hieruit blijkt dat mensen die contactloos met de mobiele telefoon of ‘wearable’ betalen hier intensiever gebruik van maken. Het gestegen gebruik van de mobiele telefoon of ‘wearable’ aan de kassa is inmiddels ook terug te zien in de betaalvoorkeuren van de Nederlandse consument: bijna één op de vijf geeft aan het liefst op deze manier te betalen. Dit was begin 2020 nog minder dan één op de tien consumenten.

Mensen die moeilijk rond kunnen komen betalen vaker contant

Tegelijkertijd zijn er grote verschillen in het gebruik van contant geld in de samenleving. Zo betalen 12 tot 18 jarigen en 65-plussers ongeveer een kwart van alle kassa aankopen contant. Ook mensen die aangeven dat ze moeilijk rond kunnen komen betalen verhoudingsgewijs veel met contant geld. Bijna een kwart van alle kassa aankopen wordt door hen contant afgerekend, tegenover ongeveer 16% bij degenen die zeggen makkelijk rond te komen (zie Figuur 2). Een bekende reden voor het gebruik van contant geld bij deze groep is dat het hen helpt om meer grip te hebben op hun uitgaven. Gedurende 2022 zijn er steeds meer consumenten die aangeven moeilijk rond te komen, vermoedelijk door de sterk gestegen inflatie.