Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer

Het MOB draagt bij aan een veilig, betrouwbaar, toegankelijk en efficiënt betalingsverkeer door:

• te overleggen over ontwikkelingen in het betalingsverkeer en de maatschappelijke gevolgen daarvan, inclusief eventuele knelpunten.
• samen te werken bij het verzamelen, analyseren en publiceren van informatie in relatie tot de maatschappelijke aspecten – veiligheid, betrouwbaarheid, toegankelijkheid en efficiëntie – van het Nederlandse betalingsverkeer.
• (principe-)afspraken te maken over maatregelen om de veiligheid, betrouwbaarheid, toegankelijkheid en efficiency van het Nederlandse betalingsverkeer te bevorderen.

Het MOB is in 2002 opgericht door de minister van Financiën. Sindsdien zijn er mooie resultaten behaald, zoals:

• 2004: overeenstemming over het afronden van contante betalingen op 5-eurocent. Daarmee werden de 1- en 2-eurocenten overbodig.
• 2004: publicatie van een kostenstudie over het toonbankbetalingsverkeer in 2001, waarmee de kosten van contante - en pinbetalingen voor aanbieders van betaaldiensten en acceptanten in kaart is gebracht. Naar aanleiding van deze studie hebben wij elektronisch betalen aan de kassa bevorderd.
• 2007: overeenstemming over (naleving van) een maatschappelijk geaccepteerde bereikbaarheidsnorm dat iedereen binnen vijf kilometer hemelsbreed een of meerdere geldautomaten ter beschikking heeft.
• 2013: oprichting van de Euro Retail Payments Board (ERPB) door de Europese Centrale Bank (ECB). Dit overleg is geïnspireerd op het Nederlandse MOB.
• 2015: publicatie van de MOB-visie op cash, met daarin afspraken over de beschikbaarheid en acceptatie van contant geld. Die afspraken zijn in 2020 vernieuwd.
• 2019: invoering van instant payments na een vierjarig traject onder leiding van Betaalvereniging Nederland, mede op aandringen van het MOB.
• 2022: ondertekening van het Convenant Contant Geld door een aantal leden van het MOB en enkele andere partijen waaronder chartale dienstverleners. Het Convenant bevat afspraken over de bereikbaarheid, beschikbaarheid en acceptatie van contant geld.
• 2023: commitment en gezamenlijk programma van de banken om de toegankelijkheid van het betalingsverkeer te verbeteren, vooral voor mensen in kwetsbare posities.
• 2025: publicatie adviezen ‘Denk vooruit, ook voor betalen’, die consumenten en toonbankinstellingen helpen om zich voor te bereiden op noodsituaties waarin 72 uur lang het elektronische betalingsverkeer uitvalt.

Het MOB is een overleg dat de belangrijkste stakeholders in het Nederlandse betalingsverkeer bij elkaar brengt. De deelnemende organisaties vertegenwoordigen diverse groepen vanuit de vraagzijde van betaaldiensten (zoals consumenten en bedrijven) en vanuit de aanbodzijde (zoals banken en betaalinstellingen).

De deelnemers van het MOB zijn:

• De Nederlandsche Bank (DNB) (voorzitter en secretariaat)
• ANBO-PCOB (senioren)
• Betaalvereniging Nederland
• BOVAG/Vereniging Energie voor Mobiliteit en Industrie (VEMOBIN)/Drive (energiestations)
• Consumentenbond
• Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) and Raad Nederlandse Detailhandel (RND)
• Goede Doelen Nederland
• Ieder(in) (mensen met een lichamelijke handicap, verstandelijke beperking of chronische ziekte)
• Koepel Gepensioneerden, NOOM, SOMNL, Senioren Netwerk Nederland en ABC (laaggeletterden)
• Koninklijke Horeca Nederland
• MKB-Nederland
• Nationale Winkelraad (NWR)
• Nederlandse Vereniging van Banken
• Oogvereniging (mensen met een visuele beperking)
• Thuiswinkel.org (online winkels)
• Verenigde Betaalinstellingen Nederland
• Verenigde Groot Incassanten (grote bedrijven die van incasseren van de betaalrekeningen van hun klanten, denk bijvoorbeeld aan energie- en verzekeringsmaatschappijen)

Het ministerie van Financiën en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat zijn waarnemers in het MOB.

DNB zit het MOB voor en verzorgt het secretariaat. Het MOB heeft drie werkgroepen:

• Efficiency en Europese zaken: deze werkgroep richt zich op een kostenefficiënt en soepel werkend betalingsverkeer. Ook kijkt het naar Europese ontwikkelingen en de impact daarvan op het betalingsverkeer in Nederland.
• Toegankelijkheid en Bereikbaarheid: deze werkgroep richt zich op de toegankelijkheid en bereikbaarheid van betaalproducten en -diensten voor alle groepen in de samenleving. Dit zodat iedereen zoveel mogelijk zelfstandig aan het betalingsverkeer kan deelnemen.
• Veiligheid: deze werkgroep richt zich op de fysieke en digitale veiligheid en robuustheid van het betalingsverkeer.

Er zijn momenteel twee taskforces onder het MOB actief, namelijk de Taskforce Digitale Euro en Taskforce De-risking.