Samenvatting
De economische opleving bereikte vorig jaar de top, met een bbp-groei van 3,3%. Voor
de ramingsjaren 2018-2020 wordt een langzaam afnemende bbp-groei geraamd, van
achtereenvolgens 2,5%, 2,2% en 1,9%. De economische activiteit blijft daarmee boven het
trendmatige niveau en behoudt alle kenmerken van een hoogconjunctuur. De bezettingsgraden
van bedrijven zijn gemiddeld hoog en de arbeidsmarkt verkrapt verder. In een groeiend deel
van de economie gaat dit knellen en kampen bedrijven met belemmeringen door een tekort
aan arbeidskrachten en productiemiddelen. Dit heeft in de raming een remmend effect op de
economische activiteit, vooral via stijgende lonen en prijzen. De aanwas van werkgelegenheid
vlakt langzaam af, doordat de economische groei afneemt, maar ook doordat het moeilijker
wordt om geschikt personeel te vinden. De werkloosheid blijft nog een jaar dalen, van 3,8% van
de beroepsbevolking gemiddeld dit jaar, naar circa 3,5% in 2019 en 2020.
Dit jaar kantelt de samenstelling van de bbp-groei, van exportgedreven naar binnenlands
gedreven. De consumptie van huishoudens neemt toe met 3%, het hoogste tempo sinds 2000,
en blijft ook daarna krachtig groeien. De beschikbare huishoudinkomens verbeteren vooral
door de hogere netto beloning per werknemer. Werkenden krijgen dus meer profijt van het
economische herstel. In de komende jaren is de groei van de bedrijfsinvesteringen relatief
stabiel, met een tempo rond het gemiddelde van de laatste veertig jaar. Het investeringsklimaat
voor bedrijven is gunstig, blijkend uit de financiële situatie, het producentenvertrouwen,
de bezettingsgraad en de orderportefeuilles.
De gemiddelde inflatie is met 1,1% nog laag in 2018, maar loopt dan scherp op naar 2,5% in 2019.
In de raming worden de voor dat jaar aangekondigde verhogingen van energiebelastingen en
het lage btw-tarief (van 6% naar 9%) doorberekend in de prijzen. In 2020 wordt vervolgens
een inflatie van 1,7% verwacht. De loonsom per werknemer (bruto, bedrijven) trekt dit jaar
aan met een groei van 1,9%. In de komende jaren wordt deze loonstijging geraamd op 3,5%
respectievelijk 4,0%, uitgaande van de gebruikelijke dynamiek tussen lonen en prijzen.
In de raming bereikt de huizenprijsstijging dit jaar een piek van 9,5%, waarna de prijzen
geleidelijk minder hard toenemen. De groei van de woninginvesteringen neemt dit jaar flink
af, naar 7,8%. In 2019 en 2020 is de geraamde groei met 5 à 6% nog wat rustiger. Steeds
meer bedrijven in de bouwsector stuiten op hun capaciteitsgrenzen, terwijl het aantal
woningtransacties afneemt.
Toenemend protectionisme, mogelijk in de vorm van een handelsoorlog tussen de Verenigde
Staten (VS), China en de Europse Unie (EU), vormt een risico voor de geraamde economische
ontwikkelingen. In een alternatief scenario met een escalerend handelsconflict wordt de
Nederlandse economie fors geraakt, met een gemiddeld 0,5 procentpunt lagere bbp-groei per jaar.
