Kleine Nederlandse pensioenfondsen kunnen nog steeds substantiële schaalvoordelen realiseren. Zo blijkt uit nieuw onderzoek van DNB dat de administratiekosten per deelnemer van de kleinste pensioenfondsen ruim tien keer groter zijn dan die van de grootste fondsen. Voorts blijkt dat de administratiekosten van verplichte bedrijfstakpensioenfondsen gemiddeld 38% lager zijn dan die van ondernemingspensioenfondsen, terwijl die van beroepspensioenfondsen 53% hoger zijn dan van ondernemingspensioenfondsen, steeds na correctie voor het aantal deelnemers.
Gedurende de periode 1992 – 2013 is het gemiddelde aantal deelnemers per pensioenfonds meer dan verviervoudigd als gevolg van consolidatie in de pensioensector en groei van het aantal werknemers. Ondanks technische vooruitgang is er een kleine stijging van de (voor inflatie gecorrigeerde) uitvoeringskosten per deelnemer. Deze stijging wordt toegeschreven aan onder meer hogere eisen van verslaggeving en toezicht, en meer complexe beleggingsstrategieën en -producten.
Tegen die achtergrond zijn er grote verschillen in de uitvoeringskosten van de verschillende pensioenfondsen in Nederland, verschillen die voornamelijk samenhangen met hun omvang. Fig. 1 toont voor het jaar 2012 de administratieve kosten per deelnemer voor pensioenfondsen met een verschillende omvang. De administratiekosten, die in de kleinste grootteklasse gemiddeld 575 euro per deelnemer per jaar bedragen, nemen af naar 50 euro voor de grootste pensioenfondsen, ruim 10 keer lager. Maar ook binnen de grootteklassen zien we verschillen in kosten. Een oorzaak is dat pensioenregelingen variëren in complexiteit en serviceniveau en daarmee ook in uitvoeringskosten. Een andere oorzaak is dat niet alle pensioenfondsen of hun uitvoerders organisatorisch even efficiënt zijn.
Toelichting grafiek: De omvang van elk pensioenfonds is bepaald door het aantal deelnemers. De pensioenfondsen zijn op grond daarvan ingedeeld in tien even grote klassen die oplopen met het aantal deelnemers. Het 10% percentiel geeft de grens aan van de 10% hoogste kosten. Dit houdt in dat 10% van de fondsen in die grootteklasse hogere kosten heeft. Het 90% percentiel geeft de grens aan van de fondsen met de 10% laagste kosten in de betreffende grootteklasse.
Voor het schatten van schaalvoordelen en efficiëntie in de administratiekosten is een model gebruikt. De schattingen tonen dat de onbenutte schaaleffecten van een pensioenfonds met rond de 2.500 deelnemers 13% bedragen. Dat impliceert dat 1% groei voor deze fondsen samen gaat met een kostenstijging van maar 0,87%. De schaalvoordelen zijn fors groter voor de echt kleine pensioenfondsen van 250 deelnemers en minder. Voor grotere pensioenfondsen nemen schaalvoordelen verder af en voor de allergrootste zijn er nog steeds schaalvoordelen maar deze worden steeds kleiner en minder zeker. Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen zijn over het algemeen efficiënter dan ondernemingspensioenfondsen: ze hebben gemiddeld 38% lagere kosten. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat bedrijfstakpensioenfondsen veelal een meer gestandaardiseerde pensioenregeling uitvoeren. Beroepspensioenfondsen zijn minder efficiënt en hebben 53% hogere kosten dan ondernemingspensioenfondsen. Pensioenfondsen met een vaste premieregeling (defined contribution) hebben 12% lagere kosten dan fondsen die een uitkeringsovereenkomst (defined benefit) uitvoeren.
‘Onze belangen lopen niet uiteen. Wij willen allemaal een ordentelijke en rechtvaardige transitie naar een nieuw toekomstbestendig pensioenstelsel. Een stelsel dat aansluit bij de huidige arbeidsmarkt en dat minder conflicten kent tussen generaties.’ Gita Salden op het jaarcongres Pensioenfederatie.
Lees meer Transitie in volle gang
In het tweede kwartaal van 2024 is de dekkingsgraad van de pensioensector verbeterd ten opzichte van het vorige kwartaal. Dit komt doordat de waarde van de beleggingen minder is afgenomen dan de waarde van de verplichtingen.
Lees meer Dekkingsgraad pensioensector verbeterd
Pensioenfondsen boekten dankzij de wereldwijd sterk gestegen beurzen over eerste kwartaal van 2024 forse koerswinsten van bijna € 36 miljard op hun beleggingen in aandelen en participaties, zo blijkt uit macro-economische cijfers van DNB.
Lees meer Groei belegd vermogen pensioenfondsen door koerswinsten op aandelen
Nederlandse huishoudens kunnen na pensionering ongeveer 60% van het eerdere inkomen vervangen met AOW en aanvullende pensioenen. Als ook spaargeld wordt meegenomen gaat het om 63%. Soms kiezen mensen er bewust voor om het totale vermogen inclusief overwaarde in de eigen woning ook aan te wenden...
Lees meer Een blik op het inkomen na pensionering
