Transitie in volle gang

Goedemiddag allemaal. Fijn om hier te staan.

Mijn meest vormende jaren waren 2008-2012. Ik werkte toen bij het ministerie van financiën en was bezig met het redden van Nederlandse financiële instellingen. Een echte crisis. Onder hoge tijdsdruk oplossingen vinden om van a naar b te komen.

De pensioentransitie is zeker geen crisis. Ik zie wel overeenkomsten. Ook hier is de uitdaging om van a naar b te komen. Groot verschil is evenwel dat er regie op zit, van u en van DNB, dat het gepland is en doordacht is. Dat bevalt me toch beter.

Hoe staat het nu met de pensioentransitie?
DNB heeft het voorrecht een overzicht te hebben van wat er zich afspeelt in de hele sector. Ik kan u wel zeggen: de transitie is in volle gang.

• Op dit moment hebben we 12 invaarmeldingen in behandeling.
• Daarnaast hebben we ook 32 partiële beoordelingen in behandeling. Hiervan zijn er 12 zo goed als afgerond.
• We weten dat de komende maanden het aantal invaarmeldingen en partiële beoordelingen flink gaat oplopen.

En het gaat niet alleen om aantallen. Heel belangrijk, we zien ook een opgaande lijn in de kwaliteit van wat er wordt aangeleverd. Dat is positief. Een aantal partiële beoordelingen is zelfs in één keer goed, petje af daarvoor.

Ik zie dit als start van een race to the top, waarbij we elkaar versterken door dialoog en door van elkaar te leren, en een versnelling vinden.

Dat vergt ook iets van DNB als toezichthouder. Geen afstandelijke toezichthouder die enkel achteraf toetst en handhaaft, maar een toezichthouder die meedenkt en helpt en de dialoog voert. En ik hoop dat u dit heeft gemerkt in de afgelopen periode.

• Sinds de zomer van vorig jaar hebben we zo’n 25 ontmoetingen met de sector georganiseerd, in de vorm van presentaties, seminars en workshops.
• Daarnaast hebben we een groot aantal factsheets, Q&As en good practices gepubliceerd.
• We hebben bevindingen gedeeld uit de invaardossiers die we al bekeken hebben. Zodat u daarmee uw voordeel kunt doen.
• We participeren in het platform pensioentransitie. Ik heb daar zelf mogen ervaren hoe nuttig het is om signalen vanuit de sector snel te kunnen behandelen en oplossen.
• Uit de praktijk en door signalen vanuit de sector leren we daarnaast ook wat we zelf beter kunnen doen. Zo hebben we ons invaarsjabloon aangepast op basis van uw feedback.

Als DNB zijn we er klaar voor. We hebben binnen DNB dit jaar zo’n 20 medewerkers extra vrijgemaakt om te helpen bij de beoordelingen. Deze mensen zijn inmiddels opgeleid. Dit is in aanvulling op de medewerkers bij onze divisie Toezicht Pensioenfondsen die momenteel al werken aan de transitie. Daardoor hebben we nu 9 full time beoordelingsteams beschikbaar. In deze teams is alle benodigde expertise aanwezig.

Op basis van onze ervaringen in vergelijkbare trajecten, zoals vergunningaanvragen, weten we dat één team zo’n 9 tot 10 dossiers tegelijk kan draaien. Daarmee verwachten we de piek aan te kunnen.

Dat wij er klaar voor zijn, kan u wellicht niet direct geruststellen. Ik hoor u denken. Leidt dat niet tot nog meer vragen van DNB. Hoe gaat dat ons helpen?

Daarvoor ga ik terug naar de essentie. Onze belangen lopen niet uiteen. Wij willen allemaal een ordentelijke en rechtvaardige transitie naar een nieuw toekomstbestendig pensioenstelsel. Een stelsel dat aansluit bij de huidige arbeidsmarkt en dat minder conflicten kent tussen generaties. Wij als DNB hebben in de wet de verantwoordelijkheid gekregen om te beoordelen of  er sprake is van een evenwichtige belangenafweging, een adequate besluitvorming en een juiste doorrekening van de financiële effecten. Daarnaast kijken we of u de risico’s goed in beeld hebt en of u ze afdoende beheerst. Volstrekt logische vereisten. Wij stellen vragen als dossiers op deze punten onhelder zijn.

In dat kader wil u hier in ieder geval één ding meegeven. Uit de recente invaarmeldingen constateren we dat pensioenfondsen moeite hebben met de onderbouwing. Wat we zien is dat sommige stappen wel impliciet worden genomen, maar niet op papier staan. Wat we bijvoorbeeld zien is dat besturen niet altijd expliciet onderbouwen waarom ze herverdelingseffecten voor deelnemersgroepen evenwichtig vinden.

Een goede onderbouwing is belangrijk voor uzelf én voor de deelnemers. Zij moeten kunnen begrijpen waarom u tot uw keuzes bent gekomen. Zij moeten zich vertegenwoordigd kunnen voelen bij elk besluit dat u neemt.

Dus voordat u een dossier indient, bekijk het dan nog eens door een andere bril, en stel uzelf de vraag: kan iemand die de afgelopen 3 jaar niet aan de bestuurstafel heeft gezeten, op basis van de informatie die wordt ingediend, het besluitvormingsproces volgen en reproduceren?

Dit geldt in het bijzonder voor de onderbouwing bij de evenwichtige belangenafweging. U neemt hier een onomkeerbaar besluit over de verdeling van het vermogen over de deelnemers. U kunt dit in de toekomst niet meer bijsturen. Een goede onderbouwing is dan essentieel.

Ik constateer een zekere fixatie op data, 1 januari, 1 juli. Begrijpelijk en tegelijkertijd: een transitie is meer dan 1 datum- het is een periode van overgang tussen de ene toestand en de andere.  Natuurlijk is het jammer dat een aantal fondsen niet kan invaren op het moment dat ze aanvankelijk gepland hadden. Maar laat ons dat niet ontmoedigen. Het gaat om de transitie en die transitie is in volle gang, waarbij terecht zorgvuldigheid boven snelheid gaat.

Ik begon met terugblik op jaren die mij sterk hebben gevormd. Ik ben vol vertrouwen dat ik over 7 jaar, als mijn termijn bij DNB erop zit, kan terugkijken en stellen: de afgelopen jaren hebben mij nog meer gevormd. Dat ik kan terugkijken op een ongekende prestatie van u, van ons allen en wij trots kunnen zijn dat wij ons waardevolle Nederlandse pensioenstelsel geschikt hebben gemaakt voor de uitdagingen van deze tijd.