Scenarioset haalbaarheidstoets - pensioenfondsen

Op advies van de Commissie Parameters is de set gebaseerd op het model zoals dat door Koijen, Nijman & Werker in 2010 is ontwikkeld.

Het model werkt met een beperkt aantal beleggingscategorieën. Het is vrijelijk beschikbaar (‘open source’). Het model is niet ontworpen voor het bepalen van de invulling van het beleggingsbeleid. Hiervoor blijven eigen, fondsspecifieke ALM-analyses noodzakelijk.

DNB heeft met ingang van 1 januari 2021 modelparameters van de uniforme scenario-set aangepast ten opzichte van het advies van de Commissie Parameters 2019. Aanleiding hiervoor waren signalen van pensioenuitvoerders dat de (gemiddelde) rente op lange termijn in de scenario-set te hoog lag, met te optimistische verwachte pensioenuitkomsten als gevolg. De Minister van SZW heeft DNB naar aanleiding van deze signalen verzocht om zo nodig maatregelen te nemen.

Door de aanpassing valt de (gemiddelde) rente op lange termijn in de scenario-set lager uit. Daarmee sluit de scenario-set beter aan bij de huidige marktomstandigheden. Overige aspecten van het model zijn ongewijzigd. De aangepaste uniforme scenario-set draagt bij aan een realistischere voorlichting aan deelnemers over de verwachte uitkomsten van hun pensioen en aan representatievere uitkomsten van de haalbaarheidstoets.

De aanpassing is bedoeld als tijdelijke oplossing. Op basis van het onderzoek van DNB naar de aanpassing en het daarbij ingewonnen commentaar uit de wetenschap concludeert DNB namelijk dat voor een oplossing voor de langere termijn een grondig onderzoek naar het optimale model en daarbij behorende modelparameters voor de uniforme scenario-set gewenst is. Het door de minister op 16 december 2020 aangekondigde onafhankelijk, technisch advies over scenario-sets is hierbij relevant.

De uniforme scenario-set, inclusief de aanpassing daarvan door DNB per 1 januari 2021, dient gebruikt te worden voor de haalbaarheidstoets en voor de berekeningen op basis van de Uniforme Rekenmethodiek. De modelparameters, inclusief de aanpassing van DNB, zijn niet ontworpen om er conclusies aan te verbinden met betrekking tot het voorgenomen nieuwe pensioenstelsel, zoals bijvoorbeeld over premiestelling of over invaren.

Een overzicht van de aangepaste modelparameters, inclusief nadere details over de aanpassing, is opgenomen in het Excel-spreadsheet met de scenario-set per 1 januari 2021. Het ingewonnen wetenschappelijk commentaar treft u hier.

Vanaf 1 januari 2020 bestaat de scenarioset uit 10.000 scenario’s. Deze uitbreiding is het gevolg van het advies van de Commissie Parameters uit 2019. Voor meer toelichting zie de Q&A Model en modelparameters onderliggend aan scenarioset. De haalbaarheidstoets die wordt verricht vanaf 1 januari 2020, moet gebaseerd worden op de scenarioset van 10.000 scenario’s.

Weergave van ouderdomspensioen in scenario’s

Naar aanleiding van de evaluatie van de Uniforme Rekenmethodiek in 2021 heeft het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid voorgenomen de Commissie Parameters om advies te vragen over het aantal scenario’s in de uniforme scenarioset (ook specifiek voor de toepassing van de rekenmethodieken voor weergave van ouderdomspensioen in scenario’s). Daarbij heeft het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid DNB ter overweging gegeven om pensioenuitvoerders minimaal tot eind 2022 toe te staan om te rekenen met een scenarioset met 2.000 scenario’s specifiek voor de toepassing van de rekenmethodieken voor weergave van ouderdomspensioen in scenario’s. Voor meer informatie verwijst DNB hiervoor naar de brief van de Minister aan de Tweede Kamer.

Gegeven deze achtergrond had DNB in 2021 besloten dat de overgangsmaatregel, voor de toepassing van de rekenmethodieken voor weergave van ouderdomspensioen in scenario’s, werd verlengd en pensioenuitvoerders tot eind 2022 nog gebruik mogen maken van een scenarioset van 2.000 scenario’s die DNB hiervoor ook ter beschikking stelt. Indien de pensioenuitvoerder hier voor kiest, moet de afzonderlijke ter beschikking gestelde scenarioset met 2.000 scenario’s worden gebruikt. Deze overgangsmaatregel is verlengd tot 1 juli 2023.

Aan de Excel-bestanden zijn twee tabbladen toegevoegd met reële parameters voor een voor de verwachte prijsinflatie gecorrigeerde rentetermijnstructuur. In de Q&A over deze rentetermijnstructuur en in het tabblad ‘Readme’ wordt dit toegelicht. Deze tabbladen zijn alleen relevant voor pensioenfondsen die er gebruik van maken.