Antwoord:
Nee, een pensioenuitvoerder heeft geen bevoegdheid om bij uitvoering van een solidariteits- of risicodelingsreserve (“reserve”) af te wijken van de eerder vastgestelde regels van de reserve die in beginsel worden vastgelegd voor een periode van minimaal vijf jaar.
Toelichting
Artikel 10a, derde lid Pensioenwet (Pw) bepaalt dat een solidariteitsreserve onderdeel is van een solidaire premieregeling, net zoals een risicodelingsreserve op grond van artikel 10b Pw onderdeel kan uitmaken van een flexibele premieregeling. Bij een verplichtgesteld bedrijfstakpensioenfonds of bij een beroepspensioenfonds (in de basispensioenregeling, artikel 28b Wet verplichte beroepspensioenregeling) is de risicodelingsreserve een verplicht onderdeel van de flexibele premieregeling.
Op grond van de artikel 10d, vierde lid Pw en artikel 10e, vijfde Pw stelt de pensioenuitvoerder concrete regels vast voor de doelstellingen van de reserve en het vullen van en uitdelen uit de reserve. Deze regels zijn volgens deze wetsartikelen evenwichtig, transparant, onderling consistent en worden voor langere tijd vastgesteld. Hiermee wordt volgens de memorie van toelichting onder meer voorkomen dat achteraf andere keuzes kunnen worden gemaakt met de bestemming van middelen in de reserve dan vooraf werd beoogd.
Besluitvorming en onderbouwing inrichting van de reserve
Artikel 1h, vierde lid Besluit uitvoering Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling (Besluit Pw en Wvb) bepaalt dat de pensioenuitvoerder de regels voor de reserve in beginsel vastlegt voor een periode van minimaal vijf jaar. Een pensioenuitvoerder moet ex-ante de doelstellingen van de reserve en de specifieke vul- en uitdeelregels vaststellen. Bij het vooraf vaststellen van de inrichting en vaststelling van de regels (vul- en uitdeelregels en blootstelling van de reserve aan beleggingsrisico’s) aangaande de reserve beoordeelt de pensioenuitvoerder de evenwichtigheid van deze regels en onderbouwt deze in de besluitvorming over de inrichting van de reserve. Zie hiervoor ook de Factsheet Regeling rekenmethoden onderbouwing solidariteitsreserve en risicodelingsreserve pensioenuitvoerders.
Alleen bij bijzondere omstandigheden kan op grond van artikel 1h, lid 4 Besluit uitvoering Pw en Wvb van deze termijn van minimaal vijf jaar worden afgeweken. Daarvan kan bijvoorbeeld sprake zijn bij ingrijpende wijzingen van de pensioenregeling of ingeval van een omvang van de reserve van meer dan 115% na de transitie. De pensioenuitvoerder dient op grond van artikel 1h, vierde lid Besluit uitvoering Pw en Wvb te onderbouwen dat de afwijking van de minimaal vijf-jaars termijn in het belang is van de pensioen- en aanspraakgerechtigden.
Vastlegging van de regels van de reserve in fondsdocumentatie van een pensioenuitvoerder
De uitgangspunten, regels en procedures welke gelden ten aanzien van de reserve moeten op grond van artikel 25, lid 1 sub f Pw worden opgenomen in de uitvoeringsovereenkomst. Dit betreft onder meer de regels voor het vullen van en uitdelen uit deze reserves. Deze uitgangspunten, regels en procedures worden bij een bedrijfstakpensioenfonds dat een verplichtgestelde pensioenregeling uitvoert, op grond van artikel 23, lid 2 Pw op soortgelijke wijze vastgelegd in het uitvoeringsreglement. Doel van het vastleggen in de uitvoeringsovereenkomst is dat (onder meer) duidelijk moet zijn hoe vermogen uit de reserve verdeeld wordt en welke criteria daarbij gehanteerd worden.
De regels en procedures die gelden voor de reserve moeten op grond van artikel 35, lid 2 Pw door een pensioenuitvoerder ook worden vastgelegd in het pensioenreglement. De regels ten aanzien van deze reserve worden op grond van artikel 28d, lid 1 Besluit uitvoering Pw en Wvb ten slotte door een pensioenfonds ook vastgelegd in de opdrachtbevestiging.
Sluitend geheel van regels omtrent de reserve
Hiermee ontstaat een sluitend geheel van doelstellingen die sociale partners meegeven ten aanzien van de reserves en de besluitvorming en vastlegging door de pensioenuitvoerder in pensioenreglement en in uitvoeringsovereenkomst of uitvoeringsreglement ten aanzien van uitgangspunten, regels en procedures welke gelden ten aanzien van deze reserves. Hierdoor is er geen discretionaire ruimte voor pensioenuitvoerders om af te wijken van de vooraf vastgelegde regels omtrent de reserves.
Relevante wet- en regelgeving:
- 10a, 10b, 10d, 10e, 23, 25, 35, 115a, 115c Pensioenwet
- 1h, 28d Besluit uitvoering Pw en Wvb
