Deze factsheet geeft een overzicht van de inhoudelijke vereisten die door de wet worden gesteld aan de eigenrisicobeoordeling (ERB) van een pensioenfonds of premiepensioeninstelling (ppi). Het pensioenfonds of de ppi is verantwoordelijk voor het uitvoeren en vaststellen van de ERB. De Nederlandsche Bank (DNB) houdt hier toezicht op.
De ERB is een integrale analyse en beoordeling van:
i. de risico’s waaraan een pensioenfonds of ppi is of in de toekomst kan worden blootgesteld; en
ii. de effectiviteit van het risicobeheer –inclusief de (feitelijke) beheersmaatregelen– en de doelmatigheid daarvan.
De ERB geeft het pensioenfonds of de ppi inzicht in de materiële risico’s en de mogelijke consequenties hiervan voor de financiële positie van het pensioenfonds of de ppi en de pensioenen van deelnemers. Dit inzicht is van essentieel belang voor de inrichting van het risicobeheer. De ERB dient tevens in aanmerking te worden genomen bij de onderbouwing van strategische besluiten door het pensioenfonds of de ppi.
Een algemeen pensioenfonds besteedt in de ERB specifiek aandacht aan de risicoblootstelling en de effectiviteit en doelmatigheid van beheersmaatregelen per kring.
Een pensioenfonds of ppi beschikt over methoden om risico’s te detecteren, te beoordelen en te beheersen. Het gaat om alle risico’s waaraan het pensioenfonds of de ppi op korte en lange termijn is of kan worden blootgesteld en die gevolgen kunnen hebben voor de mogelijkheid van de instelling om aan haar verplichtingen te voldoen. De ERB beschrijft deze methoden en komt mede tot stand door de toepassing van deze methoden.
De ERB is een zelfstandig leesbaar document met eventueel gerichte verwijzingen naar andere documenten die het pensioenfonds of de ppi heeft opgesteld.
Pensioenfondsen en ppi’s stemmen uitvoering, vastlegging en frequentie van de ERB af op de omvang en interne organisatie, alsook op de omvang, aard, schaal en complexiteit van de werkzaamheden. De ERB dient in ieder geval de elementen te omvatten die in onderstaande tabel zijn weergegeven. Pensioenfondsen of ppi’s kunnen bij het uitvoeren van de ERB onder meer gebruik maken van een aantal reeds bestaande analyses en documenten, waarvoor de tabel suggesties geeft.
| 1. Proces |
|
Beschrijving van de wijze waarop de ERB in het managementproces, het beleid en de besluitvormingsprocessen van het pensioenfonds of de ppi is geïntegreerd.
|
| 2. Risicoanalyse |
| a. Beschrijving van de methoden om relevante risico’s te detecteren, te beoordelen en te beheersen, waaraan het pensioenfonds of de ppi of haar mogelijkheid aan haar verplichtingen te voldoen op korte en lange termijn is of kan worden blootgesteld. |
b. Beoordeling van de risico’s voor de (gewezen) deelnemers, andere aanspraakgerechtigden en pensioengerechtigden met betrekking tot hun pensioenrechten en pensioenaanspraken en de effectiviteit van eventuele corrigerende maatregelen. Hierbij dienen pensioenfondsen in voorkomend geval rekening te houden met mogelijkheden tot toeslagverlening en / of vermindering van de pensioenaanspraken en pensioenrechten.
|
| c. Een beoordeling van nieuwe of opkomende risico's, met inbegrip van risico's die met klimaatverandering, het gebruik van hulpbronnen en het milieu verband houden, sociale risico's en risico's in verband met de waardevermindering van activa als gevolg van veranderde regelgeving. |
|
d. Kwalitatieve beoordeling van de operationele risico's
|
|
e. Specifiek voor pensioenfondsen: Beoordeling van de totale financieringsbehoefte met, indien van toepassing, een beschrijving van het herstelplan.
|
f. Specifiek voor pensioenfondsen: In geval van uitbesteding van sleutelfunctiewerkzaamheden aan de bijdragende onderneming een beschrijving van de wijze waarop belangenconflicten met de bijdragende onderneming worden voorkomen of beheerst.
|
| 3. Beheersmaatregelen |
| a. Beoordeling van de doelmatigheid van het risicobeheer. Dit betreft een integrale beoordeling door het pensioenfonds of ppi van de effectiviteit en doelmatigheid van het risicobeheer. |
|
b. Door pensioenfondsen: Een kwalitatieve beoordeling van de mechanismen ter bescherming van de pensioenuitkeringen waaronder in voorkomend geval vallen de garanties, convenanten of andere financiële steun van de bijdragende onderneming, verzekering of herverzekering ten behoeve van het pensioenfonds of (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden.
|
Over de frequentie van de op te stellen ERB, leest u meer in de Q&A ‘Wanneer moet een pensioenfonds of ppi een (nieuwe) eigenrisicobeoordeling uitvoeren?’ Daarin leest u onder meer dat een pensioenfonds of ppi periodiek een ERB uitvoert. Bij vaststelling van de reguliere frequentie houdt het pensioenfonds of de ppi rekening met de (strategische) beleidscyclus en met de omvang, aard, schaal en complexiteit van de werkzaamheden, maar voert ten minste driejaarlijks een reguliere ERB uit. Daarnaast is een pensioenfonds of ppi verplicht zo spoedig mogelijk een tussentijdse (actualisatie van) de ERB uit te voeren in geval van een significante wijziging in het risicoprofiel van de instelling of de uitgevoerde pensioenregelingen of een strategisch besluit met een materiële impact op het risicoprofiel.
Het pensioenfonds of de ppi zendt een door het bestuur vastgestelde versie van de resultaten van een afgeronde ERB binnen twee weken na vaststelling aan DNB.
Nederlandse hypotheekfondsen ontvingen over de eerste drie kwartalen van 2024 € 2 miljard aan nieuwe inleg van institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen en verzekeraars, blijkt uit cijfers van DNB.
Lees meer Interesse beleggers in Nederlandse hypotheekfondsen neemt verder af
Op donderdag 21 november hield DNB de vierde editie van het Wtp-webinar. Deze editie ging over de ‘Lessen uit (partiële) beoordelingen’. We stonden stil bij de enkele onderwerpen uit de sectorbrief met lessen die de sector verder kunnen helpen en de lessen we als DNB zelf hebben getrokken.
Lees meer TRANSITIENIEUWS – Terugkoppeling Wtp-Webinar van 21 november 2024: lessen uit (partiële) beoordelingen van invaarmeldingen
Op donderdag 21 november hield DNB een digitale workshop over het indienen van een invaarmelding. Hierbij is ingegaan op het proces en de praktische kant van het indienen, is een toelichting op het invaarsjabloon gegeven en zijn overige aandachtspunten behandeld.
Lees meer TRANSITIENIEUWS – Terugkoppeling digitale workshop over het indienen van een invaarmelding
Met de Digital Operational Resilience Act (DORA) wordt van instellingen in de financiële sector verwacht dat ze digitaal weerbaar zijn en hun ICT-risicomanagement op orde hebben. Dit stelt specifieke eisen aan de kennis en ervaring van de personen die het beleid van deze instellingen bepalen.
Lees meer ICT-risicomanagement onder DORA onderdeel van personentoetsingen
