Diensten waarvoor geen vergunning nodig is

Diensten zonder directe girale component

Diensten waarmee alleen chartale of papieren geldmiddelen, of papieren cheques, wissels of vergelijkbare betaalinstrumenten zijn gemoeid, zijn uitgezonderd van de Wft. Bij deze diensten is geen betaalrekening betrokken en ontbreekt de girale component.

Ook diensten met betrekking tot het vervoeren en verwerken van contant geld zijn uitgezonderd van de Wft. Zodra daarbij een girale component meespeelt, is de uitzondering niet van toepassing. Dit is bijvoorbeeld het geval als het vervoerde en verwerkte contante geld tijdelijk op een rekening van de waardevervoerder wordt aangehouden.

Zogenoemde ‘Cash-back-transacties’ zijn eveneens uitgezonderd. Dit zijn transacties waarbij in een winkel giraal (bijvoorbeeld met PIN) wordt betaald voor een hoger bedrag dan de waarde van de ontvangen goederen. Het verschil wordt contant uitgekeerd aan de betaler.

Diensten aan anderen dan eindgebruikers en intra-concern

Betaaldienstverlening waarbij geen directe eindgebruikers zijn betrokken of betaaldienstverlening die intra-concern is, vallen ook onder de uitzondering van de Wft. Denk hierbij aan betalingstransacties binnen een (centraal) betaalsysteem, binnen de betaaldienstverlener of tussen betaaldienstverleners onderling. Ook betaaldienstverlening tussen een moederonderneming en haar dochteronderneming(en) is uitgezonderd.

Handelsagenten

Betalingstransacties die worden verricht via een handelsagent die optreedt namens ofwel alleen de betaler ofwel alleen betalingsbegunstigde worden niet gekwalificeerd als betaaldiensten. De handelsagent die voor beide optreedt wordt dus wél als betaaldienstverlener gekwalificeerd.
De uitzondering voor de handelsagent is van toepassing op:

“betalingstransacties tussen de betaler en de begunstigde die worden uitgevoerd via een handelsagent die middels een overeenkomst gemachtigd is om voor rekening van alleen de betaler of alleen de begunstigde de verkoop of aankoop van goederen of diensten via onderhandelingen tot stand te brengen of te sluiten.”

Uit de definitie en de toelichting daarop in PSD2 kunnen de volgende drie elementen worden onderscheiden waarvan sprake moet zijn. De uitsluiting geldt alleen wanneer:

• de handelsagent alleen voor rekening van de betaler of alleen voor de begunstigde handelt; en
• uit een overeenkomst blijkt dat de handelsagent is gemachtigd door de betaler of de begunstigde en dat hij optreedt voor alleen de betaler of alleen de begunstigde; en
• de handelsagent de verkoop of aankoop van de betreffende goederen of diensten tussen betaler en begunstigde sluit of door onderhandelingen tot stand brengt.

Zie ook de Q&A Is er iets gewijzigd aan de uitzondering voor de handelsagent? die in aanloop op de inwerkingtreding van de PSD2 is gepubliceerd.

Een handelsagent heeft altijd een duurzame (commerciële) samenwerking met de betaler of degene aan wie wordt betaald. Deze samenwerking beslaat meer dan een incidentele transactie. Ook gaat deze samenwerking verder dan het alleen faciliteren van de betalingen.

Dienstverlening in verband met effecten

Er is geen sprake van een betaaldienst bij dienstverlening gericht op uitkering van dividend, aflossing of verkoop van effecten.

Technische dienstverleners

Een onderneming die enkel diensten levert die betaaldiensten ondersteunen, wordt niet als betaaldienstverlener aangemerkt. Van belang hierbij is dat de (technische) ondersteuner zelf nooit in het bezit komt van de gelden.

Telecommunicatie en informatietechnologie

Let op voor deze uitzondering geldt een meldplicht

Als je als onderneming diensten levert voor het uitvoeren van betaaltransacties via een telecommunicatie-instrument, digitaal instrument of informatietechnologie-instrument dan verleen je geen betaaldienst als je aan de volgende twee vereisten voldoet:

• De onderneming doet meer dan het uitsluitend optreden als intermediair voor de betaling, bijvoorbeeld doordat zij waarde toevoegt aan de diensten of goederen. Daarbij kan worden gedacht aan waarde in de vorm van toegankelijkheid of vindbaarheid van de producten.
• Het product waarvoor wordt betaald, wordt aangeleverd en gebruikt via een telecommunicatie-instrument, digitaal instrument of informatietechnologie-instrument.

De uitzondering is van toepassing als het product waarvoor wordt betaald, gebruikt wordt via een smartphone, tablet of computer. Deze uitzondering geldt dus alleen bij betaling voor digitale gegevens.

Digitale levering van bijvoorbeeld een wachtwoord of codegetal in ruil waarvoor fysieke goederen of diensten worden verkregen, valt niet onder deze uitzondering. Levering van een dergelijk wachtwoord of codegetal in ruil voor digitale goederen of diensten, valt er wel onder mits aan de overige vereisten is voldaan.

Een aanbieder van telecommunicatie-, IT- of netwerkdiensten die uitsluitend optreedt als intermediair voor betalingen, valt niet onder de uitzondering. Dat is bijvoorbeeld het geval als zo’n aanbieder het instrument enkel gebruikt als kanaal om goederen of diensten aan te bieden aan derden, terwijl de betaling loopt via de aanbieder van de telecommunicatie-, IT- of netwerkdiensten.

Als de aanbieder van het telefoon-, kabel- of netwerkabonnement wel zelf toegevoegde waarde biedt, dan valt zo’n vorm van dienstverlening wel onder de uitzondering. Bijvoorbeeld doordat hij via een eigen applicatie, website of portal de verkoop van goederen en diensten van derden aanbiedt, waarbij hij informatie toevoegt of hulpmiddelen geeft om zoeken en vinden te vergemakkelijken.

Meldplicht
Indien u aanbieder bent van een elektronisch-telecommunicatienetwerk en u betaaltransacties faciliteert voor de aankoop van digitale of spraakgestuurde diensten die via de betrokken factuur in rekening worden gebracht (bijvoorbeeld een abonnement op een muziekstreamingdienst op een smartphone die via de telefoonrekening wordt betaald) dient u dit (ongeacht het transactievolume) te melden bij DNB. De betaaltransacties onder deze dienst, dienen binnen de bovengenoemde (transactie) limieten te blijven. U kunt hiertoe een kennisgeving indienen via de dienst Toezicht aanvragen.

Doet uw onderneming een beroep op de uitzondering voor bepaalde telecommunicatie- of informatietechnologiediensten dan dient de kennisgeving in het Digitaal Loket Toezicht vergezeld te gaan met een accountantsverklaring dat uw activiteiten binnen de gestelde transactielimieten blijven.

Indien uw kennisgeving compleet is ontvangt u van DNB bericht of u wordt ingeschreven in het openbare register van DNB en de EBA. Indien niet aan de transactielimieten wordt voldaan zal de aanbieder in beginsel een vergunning moeten aanvragen. Als activiteiten plaatsvinden zonder de benodigde vergunning kan DNB overgaan tot het nemen van handhavingsmaatregelen.

Betaalinstrument met beperkte gebruiksmogelijkheden

Let op voor deze uitzondering geldt een meldplicht

Een beperkte gebruiksmogelijkheid is bijvoorbeeld dat alleen kan worden betaald in de bedrijfsgebouwen van de uitgevende instelling of dat alleen kan worden betaald binnen een beperkt netwerk van dienstverleners, of voor een beperkte reeks goederen of diensten. Van een beperkt netwerk als de betaaldienst alleen in de volgende omstandigheden kan worden gebruikt:

• Voor de aankoop van goederen en diensten van een bepaalde detailhandelaar of keten van detailhandelaren, die bijvoorbeeld voorziet/voorzien in het gebruik van één betalingsmerk en dat betalingsmerk in de verkooppunten wordt gebruikt en (indien mogelijk) op het betaalinstrument dat in die verkooppunten kan worden gebruikt, is afgebeeld; of
• Voor het aankopen van een zeer beperkte reeks goederen of diensten. Bijvoorbeeld wanneer het gebruik van het instrument daadwerkelijk tot een limitatief aantal functioneel verbonden goederen of diensten beperkt is, ongeacht de geografische locatie van het verkooppunt; of
• Als het betaalinstrument door een nationale of regionale overheidsinstantie voor specifieke sociale of fiscale doeleinden is gereguleerd om bepaalde goederen of diensten aan te schaffen.

Voorbeelden van betaalinstrumenten die onder de vrijstelling voor beperkte netwerken vallen, zijn klantenkaarten, tankkaarten, lidmaatschapskaarten, kaarten voor openbaar vervoer, parkeerkaarten en maaltijdcheques.

Meldplicht
Indien uw onderneming een betaalinstrument aanbiedt waarmee goederen of diensten binnen een beperkt netwerk van aanbieders (bijvoorbeeld een cadeaukaart van een bepaalde winkel) of een beperkt gamma aan goederen of diensten (bijvoorbeeld een tankpas) kunnen worden aangekocht, dient u dit bij DNB te melden. De meldplicht ziet enkel op (grotere) netwerken waarbij de totale waarde aan transacties in de afgelopen twaalf maanden groter was dan EUR 1 miljoen. U kunt hiertoe een kennisgeving indienen via de dienst Toezicht aanvragen.

De kennisgeving dient vergezeld te gaan met een beschrijving van uw activiteiten en een onderbouwing waarom de uitzondering hierop van toepassing zou zijn. Indien uw kennisgeving compleet is ontvangt u van DNB bericht of u wordt ingeschreven in het openbare register van DNB en de EBA. Indien uw activiteiten naar het oordeel van DNB niet binnen de reikwijdte van de uitzondering vallen, wordt u niet ingeschreven in het openbare register. Als activiteiten plaatsvinden zonder de benodigde vergunning kan DNB overgaan tot het nemen van handhavingsmaatregelen.

Exploitatie van geldautomaten

Een onderneming die zelfstandig geldautomaten exploiteert en geen andere betaaldiensten verricht, is uitgezonderd van het toezicht op betaaldienstverleners.

Deze uitgezonderde activiteiten worden opgesomd in artikel 1:5a, tweede lid, van de Wft.