De noodzaak om ESG-risico's effectief te beheersen, wordt steeds dringender door onder andere de snelle ontwikkeling van klimaatverandering. Ook het verlies aan biodiversiteit en veranderende maatschappelijke normen spelen een belangrijke rol. Deze ontwikkelingen brengen financiële risico’s met zich mee die de lange termijn rendementen van investeringen kunnen beïnvloeden. Daarnaast mogen we de groeiende invloed van sociale risico's niet over het hoofd zien. Neem bijvoorbeeld het risico op reputatieschade door betrokkenheid bij controversiële arbeidspraktijken of ethische vraagstukken binnen toeleveringsketens.
© iStock
In april 2023 heeft DNB een uitvraag gedaan bij 39 pensioenfondsen naar de beheersing van ESG-risico’s (klimaat, milieu, sociaal en governance). Daarnaast heeft DNB een drietal on-site onderzoeken uitgevoerd. In dit nieuwsbericht delen wij graag de resultaten en welk beeld van de sector wij daarin zien. Daarnaast vertellen wij u over de vervolgstappen van DNB in 2024.
DNB heeft in de uitvraag de fondsen gevraagd naar de voortgang van de integratie van ESG-risico's in hun kernprocessen. Het gaat hier om: bedrijfsmodel en strategie, governance, risicobeheer, informatievoorziening en de beleggingscyclus. DNB heeft op basis van de aangeleverde informatie een sectorbeeld kunnen vormen. Als referentiekader voor de uitvraag is de Gids voor de beheersing van klimaat- en milieurisico’s (de Gids) gebruikt. Naast klimaat- en milieurisico’s is ook gekeken naar sociale risico’s, in lijn met de wettelijke vereisten (artikel 18, besluit FTK).
We zien dat een aantal fondsen al heel ver is, maar ook dat veel fondsen nog veel stappen moeten zetten om ESG risico’s te begrijpen, inzichtelijk te maken en te beheersen.
Pensioenfondsen geven serieus gewicht aan ESG-risico’s in hun governance. Een meerderheid van de fondsen geeft aan dat de beheersing van ESG-risico’s expliciet is belegd bij tenminste een bestuurder en er worden extra inspanningen gedaan om ESG-kennis te vergaren.
Pensioenfondsen nemen daarnaast stappen om ESG-risico’s te integreren in de strategie. Een overgrote meerderheid van de pensioenfondsen heeft beleid bij de verschillende ESG-risico’s en die zijn in de beleggingscyclus geïntegreerd. Dit beleid is alleen vaak nog onvoldoende concreet gemaakt met doelen en key performance indicators (KPI’s). Hierdoor vindt effectieve sturing op ESG-doelstellingen niet of nauwelijks plaats.
Ook zien we dat een paar fondsen vanuit het oogpunt van Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (MVB) overweegt over te gaan naar een geconcentreerde aandelenportefeuille met actief beheer. Hiermee kunnen ESG-risico’s beheerst worden en kunnen de ESG-doelen van het fonds gehaald worden. De keerzijde van deze strategie is dat concentratierisico’s en vermogensbeheerkosten toenemen. De onderbouwing, kaderstelling, monitoring en beheersing van deze actieve portefeuille vormt daarbij een belangrijk aandachtspunt.
Tot slot zien we dat de integratie van ESG-risico’s in de risicobeheercyclus bij een groot aantal fondsen aandacht nodig heeft. Een meerderheid van de instellingen heeft een materialiteitsanalyse uitgevoerd om ESG-risico’s te analyseren, maar meer dan de helft van de fondsen vindt de kwaliteit van deze analyse onvoldoende. De materialiteitsanalyses bieden in die gevallen beperkt inzicht in de impact en/of de afhankelijkheid van ESG-risico’s. Daarnaast ontbreken veelal ook concrete risico-indicatoren en toleranties om tot een risicobeoordeling te komen.
Zie de presentatie sectorbeeld beheersing ESG-risico’s 2023 voor een volledig overzicht van de resultaten en observaties van de uitvraag.
Het sectorbeeld laat zien dat een aantal fondsen op de goede weg zijn, maar dat er ook bij veel fondsen nog veel stappen gezet moeten worden. De Gids voor de beheersing van klimaat- en milieurisico’s biedt een duidelijke routekaart voor fondsen die aan het begin staan van ESG-risicobeheer. DNB blijft zich inzetten om de sector te informeren en stimuleren op dit belangrijke gebied.
DNB en acht andere autoriteiten en inspecties hebben op 11 april 2024 een samenwerkingsprotocol getekend in het kader van de Wet bescherming klokkenluiders. Het samenwerkingsprotocol is op 8 mei 2024 gepubliceerd in de Staatscourant.
Lees meer DNB tekent samenwerkingsprotocol Wet bescherming klokkenluiders
De Nederlandsche Bank publiceert een nieuw document dat financiële instellingen praktische handvatten geeft bij de vervulling van hun rol als poortwachter ter bescherming van de sector tegen financieel economische criminaliteit. Een belangrijk uitgangspunt daarbij is de risicogebaseerde benadering.
Lees meer Resultaten consultatie Q&As en Good Practices Wwft
In het eerste kwartaal van 2024 is de dekkingsgraad van de pensioensector verbeterd ten opzichte van het vorige kwartaal. Dit komt doordat de waarde van de verplichtingen minder toenam dan de waarde van de beleggingen.
Lees meer Dekkingsgraad pensioensector verbeterd
DNB kijkt terug op een geslaagd DNB pensioenseminar 2024 in DeFabrique in Utrecht. Dinsdag 9 april hebben meer dan 300 pensioenbestuurders en uitvoerders het seminar bijgewoond.
Lees meer TRANSITIENIEUWS - Pensioenseminar 2024: in dialoog over de transitie
