Benoeming curator

DNB en de AFM houden toezicht op de naleving van de Wft en de uit de Wft voortvloeiende regels. Om effectief toezicht te kunnen houden, heeft DNB een aantal instrumenten tot haar beschikking. Zo heeft DNB de bevoegdheid om inlichtingen in te winnen, om een aanwijzing te geven en om een curator te benoemen.

Bij wie kan een curator worden benoemd?

Een curator kan worden benoemd bij alle of bepaalde organen of vertegenwoordigers van:

• een financiële onderneming;
• iedereen die in of vanuit Nederland bedrijfsmatig opvorderbare gelden aantrekt van niet professionele marktpartijen van het publiek.

Van belang is dat een curator niet alleen bij vergunninghouders kan worden benoemd, maar bij iedereen die activiteiten ontplooit die vallen onder de definitie van financiële onderneming.

Wanneer kan een curator worden benoemd?

DNB kan een curator benoemen als de Wft of de daaruit voortvloeiende regels worden overtreden. Het besluit tot het benoemen van een curator mag DNB pas nemen:

• nadat door een financiële onderneming niet, of niet volledig binnen de gestelde termijn gevolg is gegeven aan een aanwijzing; of
• als de overtreding de adequate functionering van de financiële onderneming ernstig in gevaar brengt; of
• als de overtreding de belangen van consumenten ernstig in gevaar brengt.

In de laatste twee gevallen moet de financiële onderneming eerst de gelegenheid hebben gehad om haar mening te geven over het voorgenomen besluit.

Daarnaast kan DNB een curator benoemen als DNB van mening is dat het eigen vermogen, technische voorzieningen, de solvabiliteit of de liquiditeit van de onderneming in gevaar kan komen. Er is dan nog geen sprake van een overtreding. Het besluit tot het benoemen van een curator op deze grond mag DNB pas nemen:

• nadat door een financiële onderneming niet, of niet volledig binnen de gestelde termijn gevolg is gegeven aan een aanwijzing; of
• als onmiddellijk ingrijpen noodzakelijk is en de financiële onderneming eerst de gelegenheid heeft gehad om haar mening te geven over het voorgenomen besluit.

Let op: DNB kan alleen van deze laatste mogelijkheid alleen gebruikmaken bij (rechts)personen die vallen onder de definitie van financiële onderneming. Een curator kan dus niet benoemd worden bij (rechts)personen die bedrijfsmatig opvorderbare gelden van het publiek aantrekt zolang zij de Wft maar niet overtreden.

Als DNB een curator wil benoemen is DNB verplicht om de zienswijze van de AFM te vragen. Het benoemingsbesluit moet een beschrijving bevatten van de belangen waardoor de curator zich moet laten leiden. De curator brengt, op verzoek van DNB of de ECB, verslag uit van zijn werkzaamheden en van de financiële positive van de financiële onderneming.

Een curator kan maximaal voor een termijn van een jaar benoemd worden. Deze termijn kan telkens met één jaar verlengd worden.

Gevolgen voor derden

Het besluit tot benoeming wordt aan de financiële onderneming bekend gemaakt. Vanaf deze bekendmaking mogen de onder curatele gestelde organen of vertegenwoordigers van de financiële onderneming hun bevoegdheden slechts uitoefenen na goedkeuring van de curator. Daarbij moeten de opdrachten van de curator ook in acht worden genomen. Verricht een persoon die deel uitmaakt van het betreffende orgaan toch handelingen zonder de daarvoor vereiste goedkeuring van de curator? Dan is hij in beginsel hoofdelijk aansprakelijk voor de eventuele schade die voortvloeit uit die handelingen.

De curatele is in beginsel een intern werkende maatregel die rechtshandelingen met derden niet aantast. In het geval echter dat een wederpartij weet of behoort te weten dat er een curator is benoemd en deze wederpartij sluit desondanks zonder goedkeuring van de curator een overeenkomst, dan is deze overeenkomst vernietigbaar.

Tegen een besluit van de curator kan administratief beroep worden ingesteld bij DNB.

Kosten

Op grond van artikel 16 lid 1 Wet bekostiging financieel toezicht kan DNB de kosten van de curator in rekening brengen bij de betrokken financiële onderneming.

Publicatie van het besluit tot het benoemen van een curator

Een besluit tot het benoemen van een curator naar aanleiding van een geconstateerde overtreding dient DNB te publiceren zodra dit besluit onherroepelijk is geworden, dus na afronding van eventueel bezwaar of beroep. Daarnaast dient DNB voor zover van toepassing ook de uitkomst van een bezwaar of beroep dat daaraan vooraf is gegaan te publiceren.

Uitgangspunt is dat het besluit tot het benoemen van een curator volledig openbaar wordt gemaakt. Hierop zijn enige uitzonderingen:

• De openbaarmaking van het besluit tot het benoemen van een curator blijft achterwege als de openbaarmaking van het besluit onevenredig zou zijn gezien de geringe ernst van de overtreding of dit de stabiliteit van het financiële stelsel in gevaar zou brengen.
  
  
• De openbaarmaking van het besluit tot het benoemen van een curator wordt soms uitgesteld of gebeurt geanonimiseerd, zodat het niet herleidbaar is tot afzonderlijke personen of instellingen. Dit gebeurt indien vooraf kan worden vastgesteld dat bij volledige openbaarmaking aan een of meer van de volgende voorwaarden wordt voldaan:
  
  • als de gegevens herleidbaar zijn tot een natuurlijk persoon en bekendmaking van diens persoonlijke gegevens onevenredig is;
  • als betrokken partijen in onevenredige mate schade zouden lijden;
  • als het een lopend strafrechtelijk onderzoek of een onderzoek van de toezichthouder zou ondermijnen;
  • als het de stabiliteit van het financiële stelsel in gevaar kan brengen.

De openbaarmaking van het besluit tot het benoemen van een curator geschiedt niet eerder dan nadat vijf werkdagen zijn verstreken na de bekendmaking van dit (openbaarmakings)besluit aan de betrokkene. Indien in deze periode wordt verzocht om een voorlopige voorziening dan wordt de openbaarmaking opgeschort totdat er een uitspraak is van de voorzieningenrechter van de rechtbank.

In spoedeisende gevallen kan DNB het besluit tot het benoemen van een curator meteen openbaar maken, zonder de wachttermijn van vijf werkdagen in acht te nemen.