Het model Kievit f 1000 (1994)
De f 1000 Kievit is een van de vier guldenbiljetten van ontwerper Jaap Drupsteen. Gebruikers van het biljet gingen op zoek naar de kieviet.
Lees meer Het model Kievit f 1000 (1994)
Het model Frans Hals f 10 (1968)
© DNB
Een klassiek portret uit de vaderlandse geschiedenis, met een eigentijdse draai. Op dit tientje pronkt het gezicht van Frans Hals, een van de bekendste Nederlandse schilders uit de 17e eeuw. Het ontwerp is uitgewerkt door ontwerper Ootje Oxenaar – die ook het biljet ‘de Vuurtoren’, f 250 (1986) ontwierp.
‘Model Frans Hals’ is onderdeel van de serie Erflaters II, een reeks biljetten met bekende figuren uit de Nederlandse geschiedenis. Het had daarmee een sterk nationalistisch en traditioneel karakter. Maar bijzonder aan deze Erflaters II is dat Oxenaar er – zoals altijd – zijn eigen unieke draai aan gaf. Het klassieke portret, gebaseerd op een zelfportret van Frans Hals, werd op creatieve wijze verdraaid naar een grafisch prikkelende en meer eigentijdse impressie van dit nationale historische figuur.
Het blauwe Frans Hals tientje illustreert het DNB offensief om het vervalsen van bankbiljetten te ontmoedigen. Om toenemende vervalsingen te voorkomen werd het verbod op vervalsen al in 1854 opgenomen in het wetboek van Strafrecht, en ook vermeld op het biljet. Sinds 1968 is het namaken óók verboden volgens het Auteursrecht. Het auteursrecht lag exclusief bij DNB en dit is het eerste biljet waarin dit copyright ook expliciet is opgenomen – zoals ook op eurobiljetten het auteursrecht van de ECB staat aangegeven met een ©.
Naast het vergroten van nationaal historisch bewustzijn wilde DNB met het biljet ook een breder gebruik stimuleren: zo werden linksonder op de voorzijde drie cirkelvormige herkenningstekens (‘bolletjes’) aangebracht voor visueel gehandicapten. Bijkomend voordeel was dat hiermee niet alleen blinde gebruikers werden ondersteund, maar dat ook vervalsers werden gehinderd. De bolletjes waren namelijk zo lastig na te maken dat het direct voelbaar zou zijn als er met het biljet gesjoemeld was.
Ondanks – of juist vanwege – dergelijke beveiligingskenmerken heeft het biljet ook voor verwarring gezorgd. In een Rotterdamse viswinkel leidde in 1972 een Frans Hals tientje tot een politiebezoek. De oplettende vrouw van de visboer ontdekte een afwijking: op de ‘schietschijf’ op de keerzijde ontbraken de cirkeltjes! Het voorval leidde tot commotie onder honderden geschrokken Rotterdammers, die vreesden vals geld in bezit te hebben. Gelukkig kwam het verlossende woord van DNB al gauw: bij de publicatie van het Frans Hals tientje was al benoemd dat afwijkingen konden voorkomen – het was dus gewoon geldig geld!
De f 10 circuleerde van 4 januari 1971 tot 1 januari 2002. Het biljet is ondertekend door DNB-president Zijlstra. Tot 1 januari 2032 kan dit biljet nog ingewisseld worden bij de kasbalie.
Meer lezen?
Interessante artikelen
-
-
Kop en munt
De Nationale Numismatische Collectie (NNC) heeft onlangs een bijzondere munt verworven: een mooie aanleiding om eens een blik te werpen op muntportretten.
Lees meer Kop en munt -
Het model IJsvogel f 10 (1997)
Vogels zijn een van de zeven thema’s die de ECB heeft geselecteerd voor het uiterlijk van de nieuwe eurobiljetten. Wist je dat vogels vaak op Nederlandse bankbiljetten rondvlogen? De f 25 (1989) stond bekend als het roodborstje, de f 100 (1977) als de snip en de f 100 (1992) als de steenuil.
Lees meer Het model IJsvogel f 10 (1997) -
Het model Sweelinck f 25 (1971)
De f 25 circuleerde van 15 december 1972 tot 1 mei 1995 en had een oplage van 1.188.000.000. Het biljet is ondertekend door DNB-president Zijlstra. Tot 1 januari 2025 kan dit biljet nog ingewisseld worden bij de Kasbalie.
Lees meer Het model Sweelinck f 25 (1971)
